Week 42/43 (15 – 28 okt.) 2018

Een nieuw avontuur staat voor de deur. Na een periode op Nederlandse bodem te hebben doorgebracht stap ik met veel plezier weer in het vliegtuig richting India. Even geen online communicatie maar rechtstreekse betrokkenheid in het proces waar ik al jaren mee bezig ben. Ook al is het inmiddels een routine geworden, de afwisseling tussen beide landen geeft me nog steeds een boost aan energie. Na een tussenstop in Milaan vlieg ik door naar Delhi. Air India dit keer. Een Indiase luchtvaartmaatschappij die goedkopere vluchten aanbied tussen de twee continenten. En dat heeft natuurlijk zijn keerzijde. Het toestel is verouderd en niet alles functioneert meer zoals het zou behoren. Het beeldscherm in de stoel voor me die nog voor enig vermaak zou kunnen zorgen blijft op zwart staan en lijkt niet te werken.

Wanneer we al enige tijd onderweg zijn geef ik het door aan de oudere dame die als stewardess fungeert maar veel actie wordt er niet ondernomen. Ze is voornamelijk bezig om het grotendeel van de Indiase passagiers op hun gemak te stellen. Als ik later nog eens naar achteren loop om haar te vragen of het systeem van deze stoel misschien gereset kan worden, knikt ze veelbelovend ja. Ze belt met iemand van het technische personeel voorin het vliegtuig en zegt dat ik tien minuten moet wachten. De bijna acht uur durende vlucht zonder enig vermaak is iets waar ik me niet op ingesteld heb. Merk dat ik me er zelfs een beetje druk om zit te maken. Iets wat de vlucht er niet aangenamer door zal maken. Wanneer de stewardess me na een half uur weer passeert en ik nogmaals aangeef dat er nog steeds niets werkt, krijg ik te horen dat het dan waarschijnlijk wel niet meer goed zal komen. Roep haar na dat ik dus duidelijk geen geluk heb vandaag. Inderdaad, roept ze lachend terwijl ze verder loopt. Een grijns van onmacht verschijnt op mijn gezicht. Kan me er nog langer druk om maken maar besluit het los te laten. Voel dat ik al met een half been op Indiaas grondgebied beland ben terwijl we nog boven Europees grondgebied vliegen. Het maakt me bewust van de omschakeling van de ene naar de andere cultuur, al had ik dat eigenlijk pas op Indiase bodem verwacht. Er zit niets anders op dan iets proberen te slapen en zo de tijd te doden. Iets wat me gek genoeg nog aardig lukt ook en de reis toch nog redelijk comfortabel doet verlopen. Ieder nadeel heeft dus ook zijn voordeel en bewijst maar weer dat mind setting een duidelijke rol speelt bij het beleven van omstandigheden die zich voordoen. Een taxi is snel gevonden. Rijdend op een drukke zes-baan weg richting het centrum een snelheidscontrole. Zie een agent langs de weg, verscholen achter iets wat lijkt op een grote schoenendoos, het naderende verkeer gade slaan. Hoe hard we rijden of mogen rijden weet ik niet. Mijn Indiase chauffeur trouwens ook niet want de dashboard informatie staat net zo non-actief als het beeldscherm in het vliegtuig. Het verwonderd me ook niet. De taxi lijkt namelijk meer op een gepensioneerde crossauto dan een representatieve taxi. Het zorgt in ieder geval voor vermaak in de vroege morgen. Vijfhonderd meter verderop staat een agent midden op de weg met een mobiele telefoon aan zijn oor en een papiertje in zijn hand. Waarschijnlijk houd hij contact met de agent achter het grote flitsapparaat. Er staan een aantal auto’s langs de kant dus neem aan dat het systeem dus toch enigszins werkzaam is. We mogen doorrijden als teken dat de chauffeur zich netjes aan de regels heeft gehouden. Het Cottage Yes Please hotel is waar ik word afgezet en mijn onderdak vind, zoals de laatste jaren het geval is. Een comfortabele kamer voor 16 euro per nacht. Het kan slechter. Ondanks dat ik wel redelijk heb kunnen slapen kies er voor om even een tukkie te doen. Voel me duidelijk nog niet fris genoeg om het drukke leven op straat te omarmen. Wanneer ik na enkele uren weer redelijk fit door de Main Bazar wandel voelt het weer als vanouds maar voel duidelijk dat mijn ogen al snel geprikkeld raken door de vervuilde lucht die er hangt. Probeer de straat dan ook zo veel mogelijk te vermijden, al begroet ik wel de bekenden langs de straat. Meestal winkeliers of eigenaren van kleine chai shops waar ik al zoveel jaren mee in contact ben. En natuurlijk de niet te missen professor Kapoor die trouw voor de boekenwinkel van zijn broer op een stoel zit te wachten op klanten en zijn inzichten als astroloog wil doorgeven voor een paar honderd rupees. Omgerekend zo’n 3,5 euro.

Het is een soort vriend geworden waarmee ik altijd wel even een algemeen praatje maak en de stand van zaken doorneem in de boekenopslag welke op een twintig meter is gevestigd in een zijsteeg van de Main Bazar. Ik moet zeggen dat het altijd wel iets oplevert. Verheldering geeft over zaken die me bezig houden, ook al gaat het me goed af de laatste jaren. Het plaatje is veel groter dan alleen het eigen belang. Zijn alle stappen die ik maak gericht op het bewust maken van nodige veranderingen om zo een hele grote groep mensen te kunnen helpen. Ik weet en voel dat ik op de goede weg ben. Het zijn de signalen om mij heen die dat aangeven. En daarmee bedoel ik niet het hebben van een minder comfortabele vlucht of een bijna uit elkaar vallende taxi. Het is meer het groeien in mijn denken waardoor ik beter bewapend ben tegen stoorzenders die mijn balans kunnen verstoren. Alleen innerlijke rust levert immers positieve veranderingen op.

Na een goede nacht vandaag op tijd wakker om de shuttle bus richting de beurs te nemen. Voor een dag wil ik daar rondlopen om enkele goede bekenden op te zoeken, trends te volgen in de meubelbranche en inspiratie op te doen om nieuwe producten te ontwikkelen. De bus die vertrekt vanaf het Rama Krishna Ashram Marg metro station is voornamelijk gevuld met Indiase standhouders. Het zijn de laatste dagen van de beurs en verwacht daarom geen overvloed aan buitenlandse inkopers. Na ruim een uur rijden is de beurs bereikt. Laat me registreren en loop richting de security waar alle tassen van de bezoekers moeten worden gescand. Volgzaam plaatst iedereen, zoals gewenst, zijn tas op de band maar de man achter de monitor is totaal niet geïnteresseerd in de inhoud die op het scherm zichtbaar wordt, maar heeft zijn ogen vooral gericht op de passerende bezoekers zelf. Ik kijk hem lachend aan en wijs naar beneden. De boodschap begrijpt hij niet maar een vriendelijke lach krijg ik wel. Ze willen het allemaal wel goed doen hier, maar de uitvoering laat vaak te wensen over. Is de kloof tussen het denken van regelgevende en uitvoerende gewoon veel te groot, al zou je dat hier niet verwachten. Het is iets waar ook ik zelf nog veel mee te maken heb en een van de grootste uitdagingen is om producten met de door mijn gewenste kwaliteit, het land uit te krijgen. De dag verloopt voorspoedig. Maak veel meters en heb een prettig gevoel over mijn bezoek. Heb afspraken kunnen maken met jonge designers die ik later in Jodhpur zal ontmoeten en heb geen echte nieuwe trends kunnen ontdekken waardoor de nieuwe producten die ik op de markt wil brengen nog steeds aan de huidige trends voldoen. Het geeft me vertrouwen. Ben al enige tijd aan het nadenken om zelf aan een beurs deel te nemen om de verkoop verder te stimuleren en heb vandaag de knoop doorgehakt. Half januari is er een internationale meubelbeurs in Keulen en wil me daarvoor gaan inschrijven. Heb hierover al meerdere malen contact gehad met een tussenpersoon in Mumbai en zal deze opnieuw benaderen om de zaak verder te regelen. Het enige wat speelt is de mogelijkheid van deelname omdat er niet veel tijd meer rest. Er zit niets anders op dan af te wachten over de beschikbaarheid van ruimte. Ik neem het zoals het komt en focus me verder op de goede afhandeling van lopende orders en het verder ontwikkelen van nieuwe producten waarmee ik graag op een beurs zou willen staan. Wel of geen deelname is niet eens het belangrijkste. Het geeft aan dat ik met The Soul of India klaar ben voor een nieuwe fase in zijn bestaan. Hoe zich dat een vervolg zal geven zal zich vanzelf openbaren. Daar heb ik een sterk vertrouwen in.

In Delhi is verder weinig werk meer te doen. Heb ook geen behoefte om steeds maar weer over de Main Bazar te paraderen. Ondanks dat er een gezellige drukte heerst wil ik liever verder naar Jaipur. Kreeg een aanbod van Aakash, de broer van Sunil, om samen met hem, zijn Engelse zakenpartner en zijn vader vanuit Delhi terug te rijden met de auto maar heb besloten om de trein te nemen. Wil geen vijf uur in een auto zitten met een zakenman die probeert handel te drijven met India en daarvoor de jonge Aakash als hulpje gebruikt. Hij wilde graag een afspraak maken om even te praten en daarvoor is ruimte genoeg. Om een lange tijd samen in een auto te zitten met iemand die op zoek is naar mijn kennis en netwerk, daar bedank ik voor. Al heb ik dit natuurlijk niet zo laten merken. Na een korte ontmoeting op de beurs heb ik verder niets meer van ze gehoord en dat is misschien maar beter zo.

Om 6.05 vertrekt de Ajmer Shatabdi express vanaf het New Delhi station. Was op tijd gaan slapen maar een Indiase feestdag gooide roet in het eten. Een van de vele Indiase goden werd vereerd en dat moest met veel kabaal worden gevierd tot diep in de nacht. En kabaal maken kunnen ze hier. De hotelkamer lag aan de straatkant en van slapen kwam er dus weinig. Hopelijk wat rust in de trein op weg naar Jaipur. Het is een van de luxere treinen in India. Tenminste wat service betreft want de trein zelf geeft een verouderde indruk. Het interieur heeft duidelijk te lijden gehad en de stoelen zijn luxe maar heeft de bekleding zijn beste tijd gehad. Wanneer de trein het station van New Delhi achter zich heeft gelaten krijgt iedere passagier een ontbijt aangeboden zoals je dat alleen in vliegtuigen ervaart. Iets wat ik slechts een keer eerder heb meegemaakt. Dat was tijdens mijn allereerste treinreis in India, nu ruim achttien jaar geleden. Dezelfde trein maar toen richting de stad Ajmer, iets verder gelegen dan Jaipur. In deze trein heb ik mijn Indiase vriendin Niru toen leren kennen waarmee ik nog steeds in goed contact ben. Ondertussen gelukkig getrouwd en al jaren woonachtig en werkzaam in de Verenigde Arabische Emiraten. Het zijn dierbare herinneringen die zijn achtergebleven en waaraan ik met een warm gevoel aan terug denk. De treinreis verloopt trouwens vlotjes. Weet en beetje slaap te vatten en heb een leuk gesprek met de 53-jarige Duitse verslavingstherapeute Sabine uit Munster die naast me zit. Voor een maand reist ze door India en is nu onderweg naar Jaipur en Pushkar. Een laatste week voordat ze de werkzaamheden weer zal oppakken, al heeft ze zo haar twijfels of ze dit nog lang zal volhouden. Wie weet komen de antwoorden na deze reis aan het licht. Rond 11.00 uur rijden we het station van Jaipur binnen. Zal vanmiddag mijn zakenpartner Sunil ontmoeten in de showroom maar alvorens wil ik eerst nog iets proberen te slapen in het hotel. Wederom het Sunder Palace hotel. Ben duidelijk nog niet helemaal herstelt van de rusteloze nacht. Ik moet zeggen, zo’n “power nap” doet wonderen. Stap een uur later fris in de Ola taxi om me naar de showroom te laten brengen waar Sunil al op me zit te wachten. Het is goed om hier weer te zijn. Bespreken alles wat er op moment speelt en vullen daar een groot deel van de dag mee. Ben om 20.30 terug bij het hotel na een dag lang praten. Een nuttige maar vermoeiende dag. Eet iets op het dakterras van het hotel en ben vroegtijdig in kamer 107 te vinden.

Omdat we gisteren vrijwel alles besproken hebben en er weinig werk verder valt te verrichten, vandaag een heerlijk ontspannen dag. Geen gehaast maar in alle rust ontbijten en verder laat ik het gebeuren. Neem een Ola taxi naar de wijk Civil lines en bezoek er het warenhuis Metropolitan. Een gebouw met drie etages waarin een scala aan winkels gevestigd is en je, in verhouding tot Nederland, redelijk goedkoop kunt inkopen. Ben hier de afgelopen jaren dan ook regelmatig te vinden. Vervolgens zit ik het grootste deel van de dag in cafe Oth. Een trendy restaurant waar ik ontspannen kan werken en ongestoord kan schrijven aan mijn blog. Verder laat ik deze dag rustig aan me voorbij gaan. Vertrek morgenvroeg met Sunil richting Jodhpur om daar een lading goederen te controleren en lopende zaken met producenten te evalueren. Het worden nog een aantal drukke dagen. Energie sparen is de beste optie.

Zoals afgesproken word ik door Sunil gebeld zodra hij van huis vertrekt. In de twintig minuten die hij nodig heeft om het Sunder Palace te bereiken, tijd genoeg om me op te frissen en de laatste bagage in te pakken. Alles volgens plan. Hij heeft zijn goede vriend Hemand bij zich om zo niet alleen de 350 km terug te hoeven rijden. Aan goed gezelschap nooit genoeg en voor mij mooi de mogelijkheid om achterin met mijn ogen dicht naar rustige muziek te luisteren. Op 40 km van Jodhpur stopt Sunil de auto bij een kleine afrit . Zoals veel weggebruikers ons zijn voorgegaan. Er staat een tempel die ze willen bezoeken, zo krijg ik te horen. Heb zelf niet zoveel behoefte om me in de drukte te mengen maar loop toch even een rondje. Het opvallende is, ik zie geen enkele tempel. Alleen een grote hoeveelheid mensen die tegen elkaar aan duwen. Wanneer ze terug komen krijg ik het verhaal erachter te horen. Er wordt hier geen God vereert maar een hele oude roestige Royal Enfield motor. Op een avond in 1987 heeft hier op de snelweg een ongeluk plaatsgevonden waarbij een vrachtauto en een motor in botsing zijn gekomen. De man van de motor is hierbij verongelukt. Toen de politie de vrachtauto en de motor meenamen naar het bureau voor nader onderzoek merkten ze de volgende morgen dat de motor verdwenen was zonder enige aanleiding. Deze bleek gewoon weer thuis in de garage van de bestuurder te staan en niemand wist hoe dat kon. De politie heeft de motor toen weer meegenomen maar het herhaalde zich een paar dagen achter elkaar. Ze geloven er heilig in dat de ziel van de man in de motor is gaan zitten waardoor deze nu door iedereen wordt aanbeden. Vrijwel iedere weggebruiker stopt hier even. Ziet men dit als een soort beschermengel voor het verdere verloop van de reis. Zoals dit zijn er zovele verhalen waardoor objecten vereerd worden. In dat opzicht is India nog steeds heel spiritueel. In Jodhpur aangekomen bij de fabriek drinken we chai als begroeting maar gaan redelijk snel de werkplaats in om de stand van zaken te bekijken. Er moet de komende dagen veel werk verzet worden en daarnaast wil Sunil niet te laat terug rijden naar Jaipur.

Ben werkelijk blij verrast met het werk wat er is verricht. Veel nieuwe modellen waar ik in juli aan gewerkt heb zijn in een ver gevorderd stadium en kan ik de komende dagen verder werken aan de details om zoveel mogelijk af te ronden voordat ik richting huis ga. Zit nog steeds op antwoord te wachten van de Indiase agent omtrent de beurs in Keulen. Nu ik een goed gevoel heb over de producten begint dat nu wel erg te kriebelen. Het zou een grote stap zijn in de ontwikkeling van The Soul of India. Iets waar ik klaar voor ben, nu ik zie wat voor nieuws we kunnen bieden. Focus me voorlopig volledig op het werk. Vrijwel de hele dag zit ik in de werkplaats met een schetsboek en rolmaat om samen met een paar kundige werknemers de modellen verder te perfectioneren. Het schetsboek om de taalbarrière te overbruggen d.m.v. tekeningen. De rolmaat om de maten van eerder gemaakte producttekeningen verder te verduidelijken. En het werkt perfect. Al mijn kennis op technisch vlak pakt heel goed uit en worden mijn adviezen inmiddels blindelings opgevolgd. Habib zelf komt zo af en toe om de hoek kijken en springt bij zodra zaken niet genoeg worden begrepen. Ben eigenlijk best wel trots op mezelf dat we weinig hoeven aan te passen. Iets op tekening zetten en het uitvoeren ervan kan veel technische problemen opleveren. Iets waardoor het maken van nieuwe producten altijd veel tijd vergt en dus kostbaar is. Tot op heden heb ik het geluk aan mijn zijde. Tussen de werkzaamheden door wordt er chai gedronken en heerst er een ontspannen sfeer. De meeste werknemers zijn niet in vaste dienst maar werken op contract basis waarbij ze worden beloond naar verrichte werkzaamheden. Je merkt duidelijk dat iedereen daar heel tevreden mee is. Als een geoliede machine werken we alle modellen stuk voor stuk af. Krijg werkelijk alle medewerking om mijn doelstellingen deze week te bereiken. Al zijn de lunchpauzes heilig. Worden er rond 12.30 achterin de fabriekshal stukken karton op de grond gelegd waarna de werknemers in een kring aan hun lunch beginnen. Ik kan hier erg van genieten. Het sociale gevoel wat er heerst en het vertrouwen wat ik krijg om hier volledig zelfstandig te mogen opereren. Zelf ga ik met Habib iedere dag lunchen in een restaurant even verderop. Praten naast de ontwikkelingen in de fabriek dan ook veel over andere zaken. Zoals de manier van autorijden hier in India en het verkrijgen van zijn rijbewijs, nu zo’n achttien jaar geleden. Hij zelf was toen zestien jaar oud. Terwijl hij twee jaar te jong was is hij destijds toch naar een rijinstructeur gestapt om er een af te halen maar gaf de instructeur duidelijk aan dat dit onmogelijk was. Habib toen een briefje van 500 INR op tafel lag, de instructeur zich omdraaide en hij te horen kreeg dat hij even naar achteren moest om het te regelen. Zijn leeftijd spontaan met twee jaar werd opgeschroefd en het rijbewijs netjes thuis werd afgeleverd.

Hoe bedoel je corruptie! Ik leg krom van het lachen terwijl hij probeert uit te leggen dat dit een legale manier van corruptie was en hij nu een hele goede chauffeur is. Het laatste klopt, de rest is een broodje aap verhaal waar ik hem uiteindelijk van weet te overtuigen. Het zijn lange dagen. Verlaat de fabriekshal de meeste dagen rond 19.00 uur wanneer alle werknemers al naar huis zijn vertrokken. Word  netjes door Habib afgezet bij de grote poort naar het oude marktplein om vervolgens het laatste stuk naar het hotel te wandelen. Op het marktplein wordt het met de dag drukker vanwege het aankomende Diwali festival dat begin november zal plaatsvinden. Het Indiase nieuwjaar. Mensen kopen cadeautjes, kleding, schoenen om een zo fris mogelijke start te maken. Zelf zoek ik liever de rust op in kamer 17 van het Stepwell House hotel. Ga nog wel even naar buiten om iets te eten in het Jhankar restaurant op honderd meter afstand maar probeer tijdig weer terug te zijn. Er volgen nog een paar lange dagen.

Iedere dag is er progressie. Nadat de producten gemaakt zijn volgt het volgende proces. Alle modellen moeten worden gepoedercoat in verschillende kleuren. Alle tafelbladen en benodigde houten onderdelen liggen al klaar om gemonteerd te worden. Het zijn de laatste fases waarin de producten verkeren. Onderweg naar de werkplaats waar de modellen op kleur worden gebracht hoor ik mijn telefoon rinkelen. Het signaal van een email komt binnen. Kijkend op het scherm voel ik een flits van emotie door mijn lijf. Voel mijn ogen zelfs enigszins wateren. Het is een mail van de beursagent. Ik heb nog een van de laatste standplaatsen toebedeeld gekregen. Ook Habib is ontroerd door dit bericht. Het geeft aan hoe belangrijk dit moment is en waar naartoe we al die tijd naar toe gewerkt hebben. Niet alleen voor mij, maar ook voor Habib en Sunil die beiden zoveel geloof in vertrouwen in mij hebben gehouden. Het voelt als een bekroning van al de gedane arbeid. Ik heb zo vaak onderstreept dat we alleen samen iets moois kunnen opbouwen. Alleen door onze krachten te bundelen er grote mogelijkheden zijn om verder te groeien. Het zijn woorden van mijn vader die ik nooit zal vergeten. Ook al kun je nog zoveel, je kunt het niet alleen. Het is wat ik nu als een bliksemschicht binnen krijg. Ben ontzettend dankbaar dat ik de kans krijg om te laten zien wat we waard zijn. En daar heb ik ontzettend veel zin in. Het betekent wel dat ik binnen redelijk korte tijd weer terug moet naar India. Eind november moet de container met beursgoederen worden verscheept en wil daar persoonlijk bij aanwezig zijn, zeker wetende dat ik niet voor verrassingen kom te staan zodra deze het beursterrein in Keulen bereiken.

Nog een laatste dag in Jodhpur. Nog een dag drukte wat gepaard gaat met veel getoeter en lawaai. Voor mij de aangewezen tijd om de stad te verlaten. Ook al klinkt het erg gezellig, ik heb dit festival al een aantal keren meegemaakt en heb eerlijk gezegd ook niet de fut meer om me in alle drukte te mengen. Ben toe aan wat frisse Hollandse zuurstof. Nog een laatste keer bezoek ik de werkplaats waar het vandaag rustig is omdat vrijdag de gebedsdag is voor moslims. Omdat de groep arbeiders voornamelijk uit moslims bestaan zijn alleen Habib en enkele Hindu werknemers in de fabriekshal aanwezig. Nemen samen de details nog eens door van de nog te verrichten werkzaamheden. Wil me over drie weken alleen maar bezighouden met een laatste controle en me focussen op het fotograferen en voorbereiden van zaken ten behoeve van de beurs. Een redelijk ontspannen dag mag ik wel zeggen. Heb alleen nog een afspraak met een designer van block prints in het Stepwell Cafe tegenover het hotel waar ik verblijf en verder maak ik me klaar voor de nachtelijke treinreis naar Delhi. Het gesprek met Bharat, de designer, verloopt goed en heb nog net tijd om een douche te nemen in de hotelkamer. Er zijn weinig bezoekers in het hotel en mocht daarom de kamer vasthouden tot vertrek. Een prettige meevaller. De reis zelf gaat vlotjes. Lig nog voor 19.00 uur op het bed in de trein en kan eindelijk ontspannen. Niet teveel mensen in de coupe dus dat lukt aardig. Denk onderweg nog eens aan de dagen die achter me liggen en de dagen die komen gaan. Aan het nieuwe avontuur dat op de plank al ligt te wachten. Laat het zichzelf maar ontvouwen. Na ruim tien uur reizen rijd de trein tegen 5.30 het station van Delhi Rohilla binnen. Buiten is het fris en donker en staan de chauffeurs van de 10-tallen riksja’s bij de uitgang te schreeuwen om klanten. Ik doorkruis de menigte en ben al snel verwijderd van alle rumoer wanneer ik vervoer heb gevonden. Geniet onderweg van de rust in de nog slapende stad. Ondanks dat ik eigenlijk pas rond de middag zou kunnen inchecken krijg ik na enig aandringen toch een kamer toegewezen in het Cottage Yes Please hotel waar ik nog enkele uren probeer te slapen want meer dan wegdoezelen zat er tijdens de treinreis niet in. De hele dag verder staat verder in het teken van vertrek. Schrijf de laatste regels van mijn blog in een Café coffee day in Connaught Place en heb nog een laatste afspraak met Kewal van de drukkerij met wie ik inmiddels goed bevriend ben geraakt. Het was de afsluiting van een paar vruchtbare weken waar ik de komende maanden een mooi vervolg aan hoop te geven. If meant to be, zal het gebeuren. Jullie lezen het wel weer….later.