Vandaag begint de ramadan, de vastenperiode voor moslims. Aangezien Joheb en Habib beiden moslim zijn hebben ze een lastige maand voor de boeg. Joheb heeft de afgelopen dagen daarom bewust weinig gegeten om langzaam in het ritme te komen. De komende maand staat hij om 04.30 op om naar de moskee te gaan voor het ochtend gebed. Eet daarna een maaltijd om vervolgens tussen zonsopkomst en zonsondergang niets meer te eten of te drinken. Met name de eerste vijf dagen kost dat veel energie, zo zegt hij. Habib daartegen is wat minder goed gelovig want die vast hoofdzakelijk op vrijdag en verder neemt hij het niet zo nauw, zo hoor ik van Joheb. Beiden kennen elkaar al meer dan twintig jaar. Mij maakt het verder niet uit zolang ik mijn zaken hier kan afronden. Iets dat de komende tijd voor de beide mannen niet zal meevallen. Deze maand hanteren ze andere werktijden in de werkplaats waar voornamelijk moslims werken. Ze starten om 6.00 uur en stoppen rond 13.00 uur. Kortere dagen terwijl klanten schreeuwen om de producten geleverd te krijgen. Met name voor de lokale markt. Joheb heeft meubelen voor een nieuw restaurant geleverd maar deze zijn in opdracht van de architect door onbekwaam personeel ter plekke zo behandeld dat stoelen en tafels beschadigd zijn. Hij wijst nu naar Joheb om het op te lossen. Het is de manier hoe veel mensen in India werken. Er wordt al snel naar de ander gewezen. Verantwoordelijkheid nemen voor gedane acties betekent gezichtsverlies en dat is iets wat men hier ten aller tijden wil voorkomen. Het maakt het heel lastig om hier zaken te doen. Zelfs Joheb heeft grote moeite met dit soort praktijken en is altijd eerlijk en oprecht in zijn handelen. Iets waardoor ik het volste vertrouwen heb in onze samenwerking. Habib zal vanavond thuiskomen uit Ahmedabad en daarom wederom alleen op stap met Joheb.

Onderweg naar de fabriek vertelt hij hoe steeds meer mensen zich groter willen voordoen dan ze zijn. Zodra ze geld verdienen dit uitgeven aan onnodige materialistische zaken zoals dure auto´s, horloges of dure etentjes. Men graag wil uitstralen dat ze succesvol zijn. Het hebben van een bepaalde status binnen de gemeenschap een doel is geworden maar in werkelijkheid niet meer is dan een luchtballon. Nu de meubelindustrie in India behoorlijk in het slop zit hebben diverse producenten noodgedwongen dingen moeten verkopen. Denken op lange termijn past namelijk niet in de Indiase cultuur. Tenminste, niet bij een groot deel van de bevolking. Joheb kent veel mensen die in de financiële problemen zitten. Leven in het hier en nu is natuurlijk een prachtig filosofisch gegeven, het levert ook veel teleurstellingen op. Zeker als het gaat om gezichtsverlies. Omdat we vandaag niet heel veel kunnen doen omdat er veel zaken in proces zijn heb ik goede gesprekken zoals ik die ook met Sunita had in Goa. Veel dingen worden me steeds duidelijker. De mentaliteitsveranderingen die de afgelopen jaren heeft plaatsgevonden. De sterk economische groei in de laatste tien jaar die wel degelijk zijn sporen heeft achtergelaten omdat mensen niet weten hoe hier mee om te gaan. Het is een bepaalde onwetendheid en het klakkeloos volgen van de massa. Het verbaasd me enigszins omdat ook goed opgeleide mensen hieronder ten prooi vallen. Een interessante maar ook gevaarlijke fase waarin India zich bevind, hopende dat het geen invloed heeft op de activiteiten waar ik mee bezig ben. We doen vandaag wat binnen onze mogelijkheden ligt maar rijden vroegtijdig terug naar het centrum. Ben om 16.00 al terug bij het hotel. Neem er een verfrissende douche en zit niet veel later in Sam´s café. Maak er mijn wekelijkse video call met het thuisfront en schrijf er de laatste woorden op voor mijn reisblog. Een heel ontspannen middag eigenlijk. Raak in gesprek met de jonge vrouw Soso uit Amerika die vier jaar geopolitiek heeft gestudeerd in Utrecht. Is na haar studie gaan reizen in zuidoost Azië en heeft twee jaar in Vietnam gewoond. Nu voor een aantal maanden in India. De 27-jarige is duidelijk zoekende in haar leven. Gedurende haar reis heeft ze als lerares Engels gewerkt, soms in bars of restaurants. Alles om haar verblijf op dit continent te kunnen blijven voortzetten. Wat een prachtig avontuur ondergaat ze. In Sam´s café kom ik ook een oude bekende tegen. Het is de Indiase Sonu. Een prachtige vrouw van rond de dertig jaar waarmee ik vlak voor corona, nu vijf jaar geleden, een heel intens gesprek mee had. Als getrouwde Indiase was ze een beetje zoekende. Haar ouders zijn heel open minded maar haar schoonfamilie in veel mindere mate. Moest zich dus een beetje aanpassen aan de spelregels binnen haar schoonfamilie. Miste haar vrijheid om te gaan reizen en was destijds eigenlijk best wel jaloers op het leven dat ik leidde. Vandaag is ze samen met haar zus om hier koffie te drinken. Bijzonder om haar na zo’n lange tijd weer eens tegen te komen. Hoop dat Sonu haar dromen heeft kunnen verwezenlijken, want zover kwamen we niet. Dan komt de man tegenover me zitten die er vanmorgen ook zat te ontbijten. Opvallend door de grote fotocamera’s die naast hem op de bank lagen. Het is de Amerikaan Sam. Hij is beroepsfotograaf en voor onbeperkte tijd op het Azië. Inmiddels twee jaar onderweg. Zijn foto’s plaatst hij op een website waarmee hij geld weet te verdienen. Werkt soms in opdracht maar veel in vrije interpretatie. Omdat hij ruim te tijd wil nemen om de stad te leren kennen huurt hij op dit moment een appartement in Jodhpur. Een heel bijzondere levensstijl. Wat dat betreft is hij als fotograaf hier in het walhalla beland. Cultuur, traditie, historie en kleur zijn hier in overvloed aanwezig. Voldoende ingrediënten om prachtige plaatjes te schieten. Het waren een paar zeer aangename uren in Sam’s café. Morgen nog een laatste dag in Jodhpur. Laat het een mooi vervolg zijn.

Mijn laatste nacht in het Jhankar hotel zit erop. Check out, betaal mijn rekening en neem afscheid van de jongens die er werken. Vicky, Anil, Subash en Arun. Heb met allen een goede band en krijg altijd lachende gezichten te zien wanneer ik op het eind van de dag weer binnen stap. Kom er eigenlijk alleen om te overnachten. Er is wel een restaurant maar Sam´s cafe, dat vijftig meter verder ligt, is gewoon aangenamer vertoeven. Toch heeft dit geen enkele invloed op onze goede verstandhoudingen en hoef ik me daar niet schuldig over te voelen. Wandelend door de smalle straten op weg naar de plek waar ik zal worden opgehaald kom ik Beena tegen.

Heb haar vele jaren geleden ontmoet als het goedlachse meisje die ongekend goed Engels sprak. Helemaal zelf aangeleerd. Je kon merken dat omstanders destijds heel jaloers waren omdat zij heel makkelijk met toeristen kon communiceren. Ze verkocht toen en nu nog steeds zelf gemaakte kralenkettingen op het marktplein bij de klokkentoren. Vrijwel ieder jaar duikt ze wel ergens op. Inmiddels getrouwd en moeder van twee kinderen. Komt nog regelmatig naar de stad om haar kettingen te verkopen. Gelukkig nog altijd met die prachtige uitstraling, als teken dat het goed met haar gaat. Gun haar werkelijk alle geluk van de wereld. Aangekomen op de plek van bestemming staat Joheb op me te wachten. Ook Habib is vandaag weer van de partij. Zijn schoonvader is herstellende en gisteravond laat thuis gekomen. Over ziektes gesproken. Er heerst in India ook een hardnekkig griepvirus. Net als in Nederland hebben de mensen hier dit jaar langer last van dit terugkerende virus. Heb zelf mijn portie al gehad voordat ik naar India vertrok en ben de afgelopen periode gelukkig zonder gezondheidsklachten doorgekomen. Bij de fabriek aangekomen zie ik metalen tafels die net zijn opgehaald van de poedercoater. Alle kapstokken zijn klaar om gefotografeerd te worden en aan de afwerking van de tafelbladen wordt hard gewerkt. De hele middag ben ik bezig om op alle fronten bij te springen en de boel scherp te houden. Wil geen tijd verliezen aan onnodige zaken want over een aantal uren zit mijn tijd er hier op. Vertrek om 20.30 met de Mandor Express richting Delhi. Tot 18.30 zijn we nog druk bezig maar moeten dan terug. Ik vanwege mijn treinreis en Joheb en Habib vanwege zonsondergang. Voor hun tijd om iets te eten maar vooral iets te drinken alvorens naar de moskee te gaan voor het avondgebed. Op een paar zaken na is alles afgerond. De foto´s zullen nog bewerkt worden en zal ik over een aantal dagen toegestuurd krijgen, zo zegt Joheb. Ik kan niet meer doen dan afwachten. Het zijn de laatste aanvullingen op de product catalogus die ik binnen korte tijd naar importeurs wil sturen. Of mijn bezoek geslaagd is zal afhangen van de respons van kopende partijen. Ook al moet ik nog even geduld hebben, ik heb er een goed gevoel over. Neem dankbaar afscheid van de mannen bij het treinstation en wacht op het volle perron op de Mandor Express.

Er is vertraging. Normaal staat deze trein ruim voor vertrek al te wachten langs perron 1, nu komt hij het station binnenrijden op het tijdstip dat we zouden moeten vertrekken. Zodra de deuren van de trein worden geopend vind ik er een plek in wagon B4, bed nr 11. Een bovenste bed in de coupe. Ben vermoeid en hoop daar iets te kunnen slapen. Het wordt echter een lange reis. Luister naar muziek om het ergste gesnurk van mede passagiers te dempen maar veel meer dan af en toe wegdommelen zit er niet in. Positief is wel dat de trein zijn vertraging de afgelopen tien uur heeft ingelopen en we, zoals stond gepland, om 06.45 het station van Old Delhi bereiken. Zal nog een paar dagen in Delhi blijven als afsluiting van een nuttige en aangename periode in India. Het zal ongetwijfeld een vervolg krijgen. In welke vorm laat ik het aan het avontuur over. Jullie lezen het….

Het is zondag en dan heb ik afgesproken een video call te maken met het thuisfront waardoor ik ook mijn moeder even live onder ogen krijg. Zij die de negentig ruim is gepasseerd en lastiger via de telefoon te bereiken is. Ik blijf dit toch altijd weer bijzonder vinden. Het feit dat ik zo ver weg zit en zonder enige vertraging contact kan hebben is een geschenk. Wat heeft de technologie ons toch ver gebracht op het gebied van communicatie. Al heeft het natuurlijk ook zijn keerzijde. Zijn reizigers tegenwoordig meer met hun telefoon bezig dan de omgeving of de mensen waartussen ze zich begeven. Hoe anders was dat in de tijd dat ik voor het eerst in India kwam, in het jaar 2000. Ik veel meer in het moment leefde en intenser contact had met alles om me heen.

Op zoek moest naar een telefooncel om naar huis te bellen of een berichtje kon sturen via een computer in een internetcafé. Ruimtes waar meerdere computers stonden opgesteld en je per uur gebruik kon maken van een internetverbinding. Nostalgie waarmee ik onmogelijk mijn huidige werkzaamheden in India zou kunnen uitvoeren. Het versturen van informatie is tegenwoordig zo eenvoudig. Door het houden van online videogesprekken, versturen van foto’s, mails of berichten. Het maakt niet uit waar ik me bevindt om goede communicatie te onderhouden. Op dit moment vanuit Goa. Moet er wel bij zeggen dat er niets beter dan fysieke aanwezig. Zeker in een land als India. Hier altijd zijn is echter geen optie voor mij. Jodhpur ligt dicht tegen de grote Thar woestijn die zo ver reikt als de grens met Pakistan. Het betekent dat er veel stof in de stad neerdaalt en dat is nu niet bepaald goed voor mijn gezondheid. Kies er daarom voor om niet langer dan een week in Jodhpur te verblijven om mijn luchtwegen gezond te houden. Een periode Goa is daarom een ideale bestemming wetende dat ik op diverse manieren contact kan houden tot de tijd dat ik weer in Jodhpur ben, eind deze week. Leg ze daarmee een bepaalde druk op waardoor ik verzekerd ben van voortgang tijdens mijn afwezigheid. Iets wat bij een terugkeer naar Nederland wel eens te wensen over laat. Ook al zijn de communicatiemiddelen nog zo toereikend, het levert altijd vertraging op zo is mijn ervaring. Na een rustige dag rijd ik in het begin van de avond naar Bagga, een plaats langs de kust vier kilometer ten zuiden van Anjuna. Drukbezocht door toeristen, voornamelijk Indiase maar ook een groep Engelsen. Op de hoek met Tito’s lane is een restaurant waar altijd Engelsen te vinden zijn. Met name gepensioneerde Engelsen. Er hangt een groot beeldscherm waarop op dit moment de cricket derby tussen India en Pakistan wordt getoond. Belangrijker dan de voetbalwedstrijden uit de Engelse premier League. Vanavond speelt de wedstrijd tussen Manchester City en Liverpool en die ik echter wel graag wil bekijken. Deze begint om 22.00 uur en dat is het voorlopig nog niet. Eet iets en loop vanaf de drukke hoofdstaat door Tito’s lane waar diverse grote nachtclubs te vinden zijn. Het is nu nog redelijk rustig maar dat zal binnen enkele uren veranderen. Op het strand is het echter een gekkenhuis. Het lijkt meer op een grote verlichte kermis. Aaneengeschakelde strandpaviljoens fel verlicht door neonverlichting en muziek die de toelaatbare decibels ver overschrijdt. Sta het van een afstandje lachend te bekijken. Terrassen vol met mensen die ontspannen genieten van het vervormde gebulder dat uit de luidspeakers komt en je trommelvliezen op de proef stellen. Op de dansvloer een uit zijn dak gaande schreeuwende menigte. Het is hun manier van vakantie vieren. Dit aanschouwend word ik op mijn schouders getikt. Enkele Indiase jongens die net met een nat pak uit de zee komen willen dolgraag met mij op de foto. Ze komen uit Bangalore en zijn dolblij. Hebben het gevoel dat ze in het paradijs zijn beland en ik begrijp ze wel. Maken de foto en kijk ze breed lachend na. Bestel een biertje en zie twee Indiase jongens straalbezopen, leunend tegen elkaar, over elkaar heen struikelen en voorlopig niet meer opstaan. Ze hebben vast een heel bijzondere dag gevierd. Wat ben ik toch blij dat ik niet meer in die leeftijdsfase zit. Wandel terug naar de hoofdstraat en heb het wel gehad met al het lawaai.

Zoek een gelegenheid waar ik de voetbalwedstrijd kan zien maar overal waar ik kijk alleen maar cricket. Blijf doorlopen in de hoofdstraat richting Calancute en dan schijnt er licht in de duisternis. Shooters staat er in neon op het grote reclamebord. Een restaurant, fel verlicht en gevuld met alleen maar oudere Engelsen. Ik denk de gemiddelde leeftijd zo rond de zeventig jaar die naar Goa zijn gekomen om enkele weken vakantie te vieren in de zon. Mijn paradijs voor vanavond want de wedstrijd zal hier worden uitgezonden en is op een groot scherm te zien. Sommige mannelijke bezoekers gehuld in het voetbalshirt van hun geliefde club. De Engelse pubs zullen gevuld zijn met dit soort mensen. Kan er altijd wel om lachen. Geniet van de sfeer en bekijk er de wedstrijd. Mijn favoriet Liverpool wint uiteindelijk met 2-0. Net na middernacht ben ik terug bij het guesthouse. Vandaag was het aangenamer dan afgelopen dagen. Warm maar minder vochtig. Laat het voor een aangenamere nacht zorgen.

Heb met Sunita afgesproken om vandaag samen te ontbijten in het restaurant in Candolim waar we elkaar eerder hebben getroffen. Vertrek op tijd en ben om 10.30 in Candolim waar het straatbeeld al aardig druk begint te worden. Sunita zit al op me te wachten. In het restaurant is het rustig. De stroom is uitgevallen en de koffiemachine werkt niet waardoor veel klanten weer vertrekken. Ik vind het niet erg. Ontbijt klaar maken kunnen ze er wel en daar kom ik voor. Net als voor mijn goede gezelschap. We praten werkelijk over een breed scala aan onderwerpen. Sunita is een zeer sociale, ruimdenkende en wijze vrouw waar ik graag naar luister. Mijn persoonlijke bevinden in India beter kan maatstaven en hier en daar kan bijstellen. Als groot voorstander van de huidig politiek leider Modi weet ze mij te overtuigen van enkele positieve ontwikkelingen ten aanzien van de minder bedeelden. De welwillendheid van de huidige regering om belastinggeld op de juiste manier te investeren en corruptie de kop in te drukken. Ze noemt daarbij ook enkele voorbeelden vanuit Mumbai die positief hebben uitgepakt. Het begin van een proces dat generaties in beslag zal nemen omdat corruptie zo diepgeworteld is in de Indiase samenleving en er nog teveel schakels nodig zijn om hulpbehoevende te bereiken. Politieke leiders zijn namelijk zo gewend geraakt aan een bepaalde levensstijl dat er eerst koppen moeten rollen. Heel veel koppen van mensen die vastgeroest zit een systeem dat niet meer past in de huidige tijd. We zullen het gaan beleven. Ondertussen is de tijd voorbij gevlogen want het is 15.00 uur wanneer we afscheid nemen. Maar wat een waardevolle tijdsbesteding was dit. We beloven weer wat vaker contact te houden. Wil zelf nog een kijkje nemen hier op het strand bij Candolim voordat ik terug rijd naar Anjuna. Verbaas me over het feit dat er op dit strand werkelijk geen Indiase toerist te vinden is op de vele ligbedden die er staan. Nu staan er in dit deel van noord Goa veel luxe resort en hotels maar had niet verwacht dat deze dus voornamelijk gevuld zouden zijn met oudere Engelse toeristen. Dezelfde doelgroep die gisteren in de Shooters bar aanwezig was. Terug in Anjuna kan ik nog net genieten van de zonsondergang. Het is rustig bij het guesthouse want Julie en Joy zijn al vertrokken. In het vier kilometer verderop gelegen Chapora treed iedere maandagavond een rockband op in het Motocafé. De dames zitten waarschijnlijk eerste rang. Neem een douche, eet iets en besluit even die kant op te rijden. Het ligt niet ver en indien het niets is ben ik zo weer weg. Wist wel van het bestaan van deze bar maar ben er nog nooit binnen geweest. Het lijkt meer op een artistieke tempel. Een soort wrakkenmuseum dat is opgebouwd uit allerlei vondsten, afvalproducten en kunstzinnige objecten.

Ruig en onafgewerkt zoals dat bij rockmuziek past. Wanneer ik de bar binnenstap heeft de band net pauze en zie ik Joy en Julie zich vermaken met oudere leeftijdsgenoten. Bekenden uit andere delen van Goa die ook regelmatig deze bar bezoeken. Ik sluit me voor een uurtje bij ze aan. Joy vertrouwd met een jointje in haar hand en Julie die helemaal in haar doen is zodra de band begint te spelen. En dat doen ze niet verkeerd kan ik je melden. De lead zanger en gitaarvirtuoos lift ieder nummer naar een hoger niveau. Als de laatste  toegift om 22.00 uur is gespeeld neem ik afscheid van de dames die er nog een tijdje zullen nagenieten. Mijn afsluiting vindt plaats bij de Five Five bar. Die staat voor mij duidelijk op nummer een. De rust bij een woelige zee onder een heldere sterrenhemel en een zeer aangename temperatuur. Daar kan geen rockband tegen op.

Na een paar uur in de German Bakery tijd om van alles te ondernemen maar heb eigenlijk niet werkelijk de behoefte om heel actief te zijn. De dagen passeren en weet dat ik straks vanaf het begin actief moet zijn in Jodhpur. Heb veel contact met Joheb en de ontwikkelingen aldaar. Wil niets aan het toeval overlaten om geen tijd te verliezen in de dagen dat ik in Jodhpur ben. Tijd genoeg om zaken af te ronden maar kies voor zekerheid. Er zijn een aantal dingen die ik persoonlijk moet goedkeuren. En dan met name omtrent de kleuren. Wil deze onder ogen zien omdat kleuren op een beeldscherm altijd anders uitpakken. Spreken af dat ze me van de luchthaven ophalen waarna we direct naar de fabriek zullen rijden om definitieve keuzes te maken. Knopen door te hakken waardoor we verder kunnen. Ben eerlijk gezegd ook wel klaar hier in Goa, ook al is het nog zo aangenaam. Wil weer aan de slag om de collectie af te ronden en te gaan promoten. Het uiteindelijke doel waarvoor ik in India ben. Voorlopig nog een paar dagen vertier in Goa. Rijd vandaag naar het strand Vagator op vier kilometer van Anjuna. Er is een klein strand te vinden in een rustige baai. Voor enkele uren dan. Als de zon langzaam zakt wordt het er steeds drukker met voornamelijk Indiase toeristen die er van de zonsondergang komen genieten, net als in Anjuna. Voor mij een teken om te gaan. Sluit me aan bij Joy, Julie en Esprito die bij het guesthouse gezamenlijk voor Joy´s kamer zitten. De verhalen van de dag worden uitgewisseld en er altijd gelachen wordt. Het is goed zo. Ben later nog wel op het strand te vinden maar voel dat kamer nummer twee de beste plek is om te zijn. Morgen een nieuwe dag.

Rond 8.30 is er veel drukte buiten. Er komt een man om de palmbomen te onderhouden. De afgelopen dagen kwamen er met regelmaat bladeren en kokosnoten naar beneden waardoor het gevaarlijk begon te worden. De man klimt, met slechts enkele touwen als hulpmiddel, de hoge palmbomen in en kapt met zijn grote kapmes bladeren en kokosnoten los waarna deze met veel lawaai op de grond kletteren. Je moet er niet aan denken wanneer je zoiets op je hoofd krijgt. Kokosnoten zijn geld waard maar Esprito geeft ze weg aan Sevanti, de vrouw die hier dagelijks alles schoonmaakt of verkoopt ze voor een habbekrats aan een liefhebber. Als de storm is gaan liggen kan ik verder om mijn dag te starten. In de German Bakery waar de Zwitser Markus al aan zijn ontbijt zit en ik het Italiaanse stel spreek die onderweg zijn voor een bezoek aan de flea markt. Het is woensdag en dat trekt nog altijd mensen, ondanks dat het seizoen op zijn einde loopt. Zelf wil ik daar vandaag ook nog naartoe. Had er vorige week iets gekocht en dat is me goed bevallen. Het is er rustig. Nu het seizoen zijn einde nadert hebben ook een aantal kraamhouders het voor gezien gehouden. Het levert geen geld meer op en dus een logisch gevolg. Daartegen is het in restaurant Sea Breeze, midden op het terrein, nog redelijk gevuld. Luisterend naar de band zitten Julie en Joy als echte fans dichtbij het podium. Ze hadden mij gevraagd om ze daar te vergezellen maar kijk het liever van een afstandje aan. Winkelend publiek komt er iets eten of drinken om vervolgens weer verder te gaan. De dames zullen het volhouden tot de laatste klanken uit de instrumenten komen, vanavond rond 21.00 uur. Ik zeg ze nog wel even gedag maar laat het na een uurtje voor wat het is. Kies voor de rust tijdens de zonsondergang bij de Five Five bar en wil vanavond een kijkje nemen bij de Shivatempel in Chapora, net voorbij Vagator. Vandaag is het jaarlijkse Maha Shivratri festival. De aanbidding van de Hindoegod Shiva welke staat voor goedheid, goddelijkheid en geluk. Het wordt gevierd op de dag voorafgaand aan de nacht van de nieuwe maan en is een feestdag om ons te herinneren weer bewust te worden van de basis van ons bestaan. Iets wat we in de drukte van alledag vaak vergeten. Maha Shivratri wordt voornamelijk door vrouwen geëerd die bij de tempel hun dankbaarheid tonen voor hun gezin. Het moet er een drukte van belang zijn dus ben erg nieuwsgierig wat ik zal aantreffen. Na iets gegeten te hebben in Anjuna rijd ik rond 20.00 uur richting Chapora, wat niet meer is dan een klein verscholen dorpje met een visafslag. Vraag hier en daar waar ik zijn moet. Zie namelijk nergens een tempel of menigte. Hoor dat ik mijn scooter bij de visafslag moet neerzetten en de rest te voet moet afleggen. Er is een smal verlicht pad langs de rotswand, dicht tegen de waterlijn, die me naar de tempel zal leiden. Zo gezegd, zo gedaan. Kom onderweg wel mensen tegen maar denk dat de grootste drukte eerder vandaag al heeft plaatsgevonden. Nu het water aan het stijgen is wordt het pad steeds lastiger te bewandelen. Bereik na enige tijd de tempel en sluit me aan bij de groep mensen die op het plein binnen en buiten de tempel staan. Er geconcentreerd de rituelen en mantra´s aanhoren die de priester uitvoert voor het Shiva beeld voorin de tempel. Ik versta er uiteraard niets van maar voel aan de hele sfeer dat dit iets heel bijzonders is. Houd het na een kwartiertje echter wel voor gezien. Nu het water steeds sneller begint te stijgen zal het de weg terug niet veiliger maken. Ben blij deze enigszins verborgen tempel te hebben bezocht. Een bijzondere en onverwachte belevenis. Wanneer ik door de smalle straten van Chapora rijd valt me op dat hier nog een behoorlijk aantal westerse reizigers rondhangen. Mensen die de oude hippie gloriedagen nog een beetje glans geven. Voor hoe lang nog vraag ik me af. Terug bij het guesthouse zie ik twee vrolijke dames bij het balkon van Joy zitten. Het zijn Julie en Joy die net terug zijn van de Sea Breeze bar.

Verzadigd van drank, sigaretten en jointjes zitten ze nog even na te genieten van een prachtige tijd en wachten op hun eten dat zo bezorgd zal worden. Een bijzonder stel. En dat is het. Zelf ga ik nog een laatste afzakkertje halen bij het Five Five restaurant. Zie dat het water aanzienlijk is gestegen want overal zijn stoelen en tafels van het strand verwijderd. Loop zo nu en dan door een laag water om het restaurant te bereiken. Krijg er mijn vertrouwde mix aangereikt en kijk naar de watermassa die voor me in beweging is. Denk aan de mensen bij de Shivatempel en het stijgende water in de hoop dat iedereen veilig de visafslag heeft weten te bereiken. Laat Shiva gunstig gestemd zijn. Het zijn mijn laatste momenten van deze dag. Daar ben ik me heel bewust van.

Een laatste dag in Goa. Morgenvroeg moet ik om 03.30 richting de luchthaven en veel slapen zal ik de komende nacht waarschijnlijk niet. Niet te druk maken dus vandaag. Eet er mijn laatste ontbijt bij de German Bakery en neem er afscheid van Sonu en de werknemers die me altijd van dienst zijn geweest. Begin ook langzaam mijn koffer in te pakken wanneer ik terug ben en heb aangename gesprekken met Joy en Julie. Samen vertrekken ze morgen voor een aantal dagen naar Agonda, een plaats langs de kust in het zuidelijke deel van Goa. Om niet te actief te zijn besluit ik met de scooter naar Bagga te rijden om me nog een keer te laten masseren. Het is een aangenaam tijdverdrijf en buiten dat is het hier heel betaalbaar.

De verdere middag hang ik wat rond bij het guesthouse en wandel vlak voor zonsondergang over het strand naar de Five Five bar. Het zal voorlopig mijn laatste zonsondergang hier in Goa zijn. Dit zal ik absoluut gaan missen. Mijn koffer is ondertussen gepakt. Alleen nog een keer eten in het Oasis restaurant aan de hoofdstraat van Anjuna en dan snel terug. Hoop er nog een gezellig uurtje door te brengen met de mensen die er verblijven. Terug bij het guesthouse zie ik dat er een voor mij onbekende vrouw zich heeft aangesloten bij het balkon voor de kamer van Joy. Ze praat veel en daardoor heerst er een heel ander soort energie. Nee, dit is niet waar ik naar op zoek ben. Merk het ook aan Julie die vroegtijdig terug naar haar kamer gaat en besluit haar voorbeeld volgen. Neem afscheid van iedereen en zoek vroegtijdig mijn kamer op. Liggend op mijn bed probeer ik de slaap te vatten maar het lukt me niet. Pas na middernacht, als de overige ook besluiten de gesprekken te beëindigen wordt het stil. Nog een paar uur voordat mijn alarm gaat.

Vincy staat zoals afgesproken om 03.30 aan de weg bij het Janet and John´s restaurant. Hij is degene die me al vele jaren naar het vliegveld brengt. Een jongen van rond de dertig die altijd goedgemutst is. Hij heeft een klein winkeltje vlak bij het terrein van de Flea market waar hij rookwaar en drank verkoopt en fungeert zo nu en dan als taxichauffeur. En dat gaat goed, zo hoor ik hem vertellen wanneer we onderweg zijn. Eigenlijk spreek ik Vincy vrijwel alleen tijdens deze uur durende autorit. Best wel bijzonder dat we toch zo´n goede band hebben. Omdat er vrijwel geen verkeer is op dit tijdstip bereiken we de Dabolim luchthaven zonder problemen. Merk wel dat de korte nacht parten begint te spelen. En dan heb ik nog een lange dag voor me. Gelukkig kan ik tijdens de vlucht naar Mumbai even wegzakken. Moet op de luchthaven vijf uur zien te overbruggen. De vlucht naar Jodhpur vertrekt vanmiddag vanaf terminal 1. Deze ligt een stuk verderop en kan de kilometers met een shuttlebus overbruggen. Vanaf deze terminal vertrekken de meeste binnenlandse vluchten. De shuttlebus is allesbehalve luxe. Eigenlijk meer een oude afgetrapte touringcar. Merk duidelijk dat men zich minder bekommert om binnenlandse forenzen. Ook bij terminal 1 is het niet veel beter. Ben moe en moet de tijd zien door te komen. Probeer met schrijven mijn tijd te doden maar kan mij niet echt concentreren. Ben blij wanneer we eindelijk vertrekken en ik tijdens de vlucht, leunend tegen het raam, wat kan slapen. Joheb en Habib staan op me te wachten buiten de luchthaven van Jodhpur. Rijden direct door naar de fabriek om er de stand van zaken op te nemen. Zie er resultaten waar ik op hoopte en dat stemt me heel erg gerust. Niet op alle vlakken maar voldoende om het werk in de komende dagen af te kunnen ronden. Bezoeken ook de fabriek waar de poedercoat poeder gemaakt is. Gespecialiseerd in afwerkingen op diverse materialen en bieden oplossingen voor problemen waar ik al tijden mee worstel. Een werkelijke verademing.

Voel ook dat mijn vermoeidheid volledig is verdwenen nu ik hier zoveel positieve energie ervaar. Met een heel goed gevoel word ik rond 19.00 uur bij de grote toegangspoort afgezet door de beide mannen en de laatste meters over het marktplein richting het Jhankar hotel wandel. Kwam Vicky onderweg al tegen op zijn brommer die schreeuwde dat ze op me zitten te wachten. Wat voelt het toch weer goed om hier te zijn. Kamer 105 op de tweede verdieping is mijn vaste plek voor de komende drie nachten. Ga nog iets eten bij Sam´s café waar Sandeep me hartelijk ontvangt maar ben redelijk snel terug in het hotel. Dat heel mooi opgemaakte tweepersoons bed. Daar ga ik eens heel lang gebruik van maken.

Lag er om 21.00 uur in en heb werkelijk heel goed geslapen. Ben om 8.00 klaar om aan de dag te beginnen. Ga eerst voor het ontbijt en goede cappuccino naar Sam´s café. Zoals overal wordt het hier ook steeds rustiger, al is de warmte een stuk aangenamer dan in Goa. Met name door de lage luchtvochtigheid. Dit zal in de komende maanden wel veranderen wanneer de regenperiode is aangebroken. Het toeristenseizoen loopt ten einde. Buiten dat ben ik bezig met wat we op de fabriek kunnen bereiken dan toeristische bezienswaardigheden. Joheb komt me om 11.00 uur ophalen. Hij is alleen. Krijg te horen dat het niet goed gaat met de schoonvader van Habib en hij gisteravond halsoverkop met de bus naar Ahmadabad vertrokken. De stad waar zijn schoonouders wonen en zijn vrouw al eerder naartoe is vertrokken. Ik hoop het beste en zullen het afwachten. Trek de hele dag met Joheb op en dat is altijd waardevol. Een slimme jongen die snel leert. Denkt mee in oplossingen en is iemand waar ik iets aan over kan laten.

Met de nieuwe kennis omtrent afwerkingen liggen er mogelijkheden voor ons waar ik mee wil testen. Nog genoeg werk te doen in de komende dagen maar heb er een goed gevoel over. Joheb zet me aan het begin van de avond weer af in de buurt van het centraal gelegen plein en loop het laatste stuk terug naar het hotel. Aanschouw de drukte van alle dag die nog in volle gang is. Met een glimlach op mijn gezicht zie ik de vele vrouwen die bezig zijn met inkopen. Met hun felgekleurde sarees als prachtige schimmen door de straten dwalen. Riksja´s en brommers die me met veel lawaai passeren. Het voelt inmiddels als een warme omgeving waarin ik me prima kan vinden. Zoek Sam´s cafe op om er iets te eten en koop altijd nog iets bij het kleine winkeltje van een paar vierkante meter. Enigszins verborgen in een smalle zijstraat op steenworp afstand van het Jhankar hotel. Ben er altijd aan het dollen met de vrolijke jongen die zich er achter de toonbank verschuilt. Een betere afsluiting bestaat er niet.  

           

Het weekend trekt bezoekers van ver buiten Goa. Vanuit alle delen van het land komen Indiase toeristen hier hun weekend vieren. Merk ook dat er dan, buiten de extra drukte om, een totaal andere sfeer hangt. Het viel mij vanavond al op toen ik het Hiltop trance festival bezocht. Het zelfde terrein waar vrijdagavond nog honderden marktkramen te vinden waren zou omgetoverd worden tot een grote dansvloer, zo hoorde ik eerder van Johannes. Zelf een intensieve tranceparty bezoeker. Toen ik te horen kreeg dat het Karacus Marakus festival definitief niet door zou gaan, verwachtte ik dat deze trance bezoekers nu massaal naar dit festival zouden komen. Vanwege het weekend en de lage entreeprijs van 300 INR logischerwijs een overgroot deel aan Indiase toeristen. De organisatie maakt echter alleen gebruik van de helft van het terrein waar op een klein podium een DJ staat te draaien. Van de mooie ambiance vol gekleurde verlichting tussen de palmbomen zoals op de vrijdagavond, is niets terug te vinden en voor het podium staan mensen elkaar te verdringen.

Nee, dit is niet de plek om te zijn. Voor mij althans. Het enige positieve is dat ik vreselijk gelachen heb tijdens mijn gesprek met de goedlachse Indiase pizzabakker die er een kraampje beheert maar weinig klanten heeft. Het is warm en druk en eten is niet iets waar mensen mee bezig zijn. Heb het na een paar uurt wel gezien en verruil de drukte voor de rust aan het strand waar ik bij de Five Five bar nog een laatste afzakkertje haal terwijl ik de golven op het strand zie rollen. Iets waar ik uren mee bezig kan zijn. Heb zo nu en dan een praatje met de vrouw die de strandtent runt en met Ram, de Nepalese jongen die er werkt en waar ik inmiddels goed bevriend mee ben geraakt. De rust wordt verstoord door een grote groep Indiase mannen die luidruchtig hun avond hier willen afsluiten. Voor mij teken om afscheid te nemen. Wandel de paar honderd meter terug over het strand en laat deze dag achter me.

Ik weet niet hoe het mogelijk is maar kan vrij goed slapen op het tweepersoons bed dat in mijn kamer staat. Geen dekens maar liggend onder een dun laken met boven me een draaiende ventilator om de ergste warmte te verdrijven. Zit in een volledige relax modus zoals eigenlijk iedereen hier. Wanneer ik ´s ochtends mijn kamerdeur open zie ik steevast Julie met een kop koffie en een sigaret in haar hand vredig op een stoel op haar balkon zitten. Naast haar op de grond ligt de zwerfhond Sweetie. Jaren geleden hier komen schuilen vanwege vuurwerk om vervolgens nooit meer weg gaan. Julie bekommert zich om deze hond waardoor er een bijzondere band is ontstaan. Warme zonnestralen die de palmbomen en de grote groene varens verlichten. Alles straalt rust uit. Iets dat ik ook bij de German Bakery ervaar. Tenminste, normaal gesproken. Een Indiase vriendengroep verstoort de sfeer die het hier zo bijzonder maakt. De warme zachte klanken van de Tibetaanse mantra Om Mani Padme Hum. Dagelijks gedraaid in de ochtend en waardoor ik telkens wordt herinnerd aan mijn dagen in Kathmandu waar het de straten vulde. Flessen bier worden opengetrokken en begint het steeds meer op een afterparty te lijken na een paar dagen feesten in Goa. Het zijn veranderingen die gisteravond op het Hiltop festival ook de overhand hadden. Ik heb zoveel moois mogen beleven in al die jaren dat het ook iets zegt over mijn eigen ontwikkeling. Het zijn veranderingen waar ik in mee moet of eigenlijk mag gaan. Deze moet accepteren zoals ze zijn. Zoals Julie en Joy nog immer hun thuis vinden hier. Zou naar andere oorden kunnen gaan tijdens deze break maar koos er toch voor om Goa weer te bezoeken. Een echte reden kan ik niet aanwijzen. Diep van binnen ben ik verbonden met de mensen in dit immense land. Niet met dit soort luidruchtige welvarende vakantiegangers maar met de hartelijke mensen. Mensen uit de minder welvarende klassen en die zijn hier nog in een overgroot deel aanwezig. Daarbij is het wel prettig dat mijn verblijf in het Florinda´s guesthouse en zijn bewoners van onschatbare waarde zijn.

Lisanna, de Zwitserse, die in het naastgelegen Vagator onderdak heeft gevonden zal binnenkort vertrekken. Nu het grote festival is afgelast geen reden om hier langer te blijven. Had haar beloofd nog een keer samen naar het brede strand van het noordelijk gelegen Morjim te gaan. Haal haar in het begin van de middag op bij het guesthouse waar ze verblijft. Ze heeft contact gehad met een Zwitserse kennis die ook ergens in die omgeving verblijft en besluiten haar op te gaan zoeken. Het is enkele kilometers verder dan Morjim. In de strandtent waar we Mina ontmoeten, want zo heet ze, is het aangenaam vertoeven. Zitten tot na zonsondergang op de lounge banken waar vandaan we een prachtig uitzicht hebben op het rustige strand. Mina reist het grootste deel van het jaar. Ze is geboren in Duitsland, is half Israëlisch, woont een deel van het jaar in een appartement van een vriend in Zwitserland en nu bij vrienden in Goa. Een creatieve geest die sieraden ontwerpt. Deze in Thailand laat produceren om ze daarna op grote festivals in Europa te verkopen. Lisanne daartegen heeft een meer solide basis in Luzerne. Werkt in Zwitserland voor de overheid als sociaal werker en coördineert de stroming hulpbehoevende met de instanties die er daadwerkelijk mee aan de slag gaan. Beide zijn interessante jonge vrouwen van begin dertig waar ik waardevolle diepgaande gesprekken mee kan voeren. Nemen voordat de zon ondergaat nog een laatste duik in het aangename zeewater en besluiten samen ergens te gaan eten. Vrienden van Mina hebben een restaurant in Siolim uitgezocht en wij zullen ze daar vergezellen. Het ligt op de route terug en ik vind het allemaal prima. Aangekomen zitten er vijf vrienden van Mina op ons te wachten. Een paar uur aangenaam gezelschap. Het is rond 21.00 uur wanneer ik  Lisanna weer afzet haar verblijf in Vagator. Haar laatste avond hier. Morgen reist ze richting Panaji, de hoofdstad van Goa, waar haar vader op haar zal wachten. Samen zullen ze voor enkele maanden door India reizen. Een prachtig avontuur staat haar nog te wachten. Wens haar alle goeds bij het afscheid en rijd terug in Anjuna. Parkeer ik de scooter bij het Florinda´s guesthouse en maak de korte wandeling over het strand naar de Five Five bar voor mijn dagelijkse afsluiting. Het is er vrijwel uitgestorven maar vind dat heerlijk. Zittend in een van de strandstoelen met uitzicht op de woelige zee. Met een rum/cola in mijn hand en een temperatuur nog ver boven de twintig graden denk ik aan de dag die achter me ligt. Wat was het weer bijzonder.

Heb eigenlijk weinig zin om actie te ondernemen. Ontbijt op mijn vertrouwde adres en wissel wat euro´s bij Maja in het kleine wisselkantoor. Druk heeft ze het niet dus alle tijd voor een praatje. Maja woont met haar gezin in Vagator en werkt hier gedurende het hoogseizoen. Vanaf oktober tot en met maart. Met haar is het altijd lachen geblazen in de korte tijd dat ik er zit. Ben een groot deel van de dag bij het guesthouse te vinden. Johannes, de Duitser in de kamer naast mij, heeft zijn yoga les erop zitten. Op zijn balkon zit hij bij te komen van alle actie en zal straks weer achter zijn laptop plaats nemen. Dagelijks wil hij zo´n drie uur besteden aan het schrijven van artikelen voor derden. Taaie kost waar hij steeds minder plezier in krijgt. Het wordt ook steeds lastiger nu de temperaturen langzaam stijgen bij een hoge luchtvochtigheid. Signalen dat de regenperiode er langzaam aan zit te komen. Wil zelf het strand even laten voor wat het is en besluit naar het zuidelijker gelegen Bagga te rijden met de scooter. Een drukbezochte badplaats op vijf kilometer van Anjuna. Er zijn enkele massagesalons te vinden waar ik maar eens gebruik van ga maken. Lig niet veel later op een massagetafel waar ik door Loraine onder handen wordt genomen. Een jonge Indiase vrouw uit de Assam. Een van de armste staten van India, in de buurt van Bangladesh. Ze werkt hier als masseuse om geld te verdienen en daar een deel van naar huis te sturen. Nodig om haar familie te onderhouden. Ze houd gelukkig van dit werk en is daar ook heel goed in zo heb ik ondervonden. Ik houd wel van een beetje dieptemassage maar moet werkelijk af en toe op mijn tanden bijten. Heel ontspannend is het daarom niet maar wel blij dat de stramme spieren weer eens onder handen zijn genomen. Nu de zon langzaam zakt begeef ik me terug naar Anjuna. De zonsondergang bij de Five Five bar is waar ik erg van kan genieten. De warme oranje gloed die de hele omgeving prachtig kleurt en het strand dat steeds meer gevuld wordt met Indiase toeristen die er hun plaatjes komen schieten. Luisterend naar het album Year of Love van de band Beta Radio een idyllisch moment. Loop later in de avond nog een keer langs de waterlijn maar voel dat mijn kamer de beste plek is op dit moment. Heb weinig ondernomen maar de warmte heeft waarschijnlijk toch meer invloed dan ik dacht. Prima zo.

Zoals iedere woensdag vandaag de Flea market. Een markt op een terrein aan het strand, net iets verder dan de Five Five bar. Niet spectaculair maar wil wat kleding kopen en er de sfeer proeven. Er komen bezoekers uit de wijde omtrek hier naar toe. Midden op het terrein staat een open restaurant waar de hele dag live muziek wordt gespeeld. De plek waar Julie wekelijks te vinden is. Omringt door Engelse bekenden en buitenlandse toeristen maakt ze hier de dag vol. Kan erg genieten van het tafereel wanneer ik het restaurant passeer tijdens mijn rondje markt. Ben gek genoeg ook nog geslaagd wat betreft kleding. Terug bij het guesthouse eerst maar eens een douche om de warmte enigszins te verdrijven. Heb ook geen zin om op een ligbed op het strand te gaan liggen. Joy is herstellende van maagklachten. Zit al een aantal dagen voor haar kamer waar Mittel en Esprito haar nu gezelschap houden. Voor enige tijd sluit ik me bij ze aan. Omdat het nog vroeg in de middag en krijg de ingeving om Sunita een bericht te sturen. Het is een Indiase vrouw die ik negentien jaar geleden in India heb ontmoet. Hebben altijd veel contact gehad maar de laatste vijf jaar is dat jammer genoeg iets verwaterd. Ze heeft zware tijden achter de rug. Gescheiden, de zorg voor haar moeder, een zoon die gokverslaafd was en daardoor geld stal. Interne ruzies waardoor ze haar kleinkinderen jarenlang niet heeft mogen zien terwijl zij degene was die deze hoofdzakelijk opvoedde. Sunita is werkelijk de goedheid zelf. Heeft inmiddels al zijn schulden betaald. Mede door het appartement te verkopen. Hetzelfde appartement waar ik haar destijds geld voor heb geleend. Om een plek voor zichzelf te creëren. Had vernomen dat ze in Goa is en wil haar graag opzoeken in Candolim. Een plaats langs de kust een tien kilometer ten zuiden van Anjuna waar ze verblijft met haar familie. En die is behoorlijk uitgebreid. In India is het gebruikelijk dat familieleden samen onder een dak wonen. De zogenaamde joint families. In de tijd van alle onrust met haar zoon kon ze onderdak vinden bij een neef en zijn gezin in Mumbai. Is daar na alle tumult nooit meer weggegaan. Inmiddels is ze volledig opgenomen in een groep van neven, nichten, ooms en tantes, achterneven en ga zo maar door. Ze zorgen allemaal voor elkaar. Het heeft ervoor gezorgd dat ze zich weer als een vis in het water voelt.

Daarnaast verhuurt ze haar appartement in Mumbai en heeft daarmee haar toekomst financieel verzekerd. Ook de band met haar zoon, schoondochter en kleinkinderen is weer volledig hersteld. Ik hoor het hele verhaal aan in Café Candolim. Een vrij westerse etablissement met airco en werkelijk hoogwaardige producten. Het staat langs de drukke doorgaande kustweg naast het grote appartement die de familie in bezit heeft. Voor me zit een stralende vrouw die de wereld weer aan kan. Nu haar appartement verkocht is zijn de laatste lasten van haar schouders gevallen. Zo lang terug dat ik haar gezien heb maar het voelt als gisteren. Buiten zit een oude oom van haar op het terras. Sunita is vanmorgen met hem naar het ziekenhuis geweest. Als controle na een hardnekkige longontsteking. Schud hem nogmaals de hand wanneer we afscheid nemen en hij zegt me dat ik altijd welkom ben. Wilde betalen maar dat wordt geweigerd. Als gast van de familie wordt er namelijk niet betaald, zo wordt me duidelijk gemaakt. Rijd met een glimlach terug bij een beginnende duisternis. Wat ben ik blij dat ik Sunita weer gesproken heb. We zullen voordat ik vertrek uit Goa nog een keer samen ontbijten in het restaurant. Een afspraak die ik zeker ga nakomen. Bij de German Bakery treed iedere woensdag een band op. Vanavond een reggae band zo had Sonu me vanmorgen gezegd. De jongen die er de zaak runt. Rijd er vanuit Candolim direct naar toe om zeker te zijn van een plaats. Vorige week was het er namelijk overvol hoorde ik. Het is er nog rustig. Bestel iets te eten en wacht op wat er komen gaat. Het duurt een tijdje maar dan klinkt er gezang vanuit de boxen. Het lijkt meer op meditatieve muziek waarbij de zanger het belangrijk vindt om de guru uit te hangen. Verre van reggae dus. Het beste is om de laatste uren op het strand te vertoeven. Absoluut geen moeilijke keuze. Bij de Five Five bar word ik weer hartelijk ontvangen en heb binnen korte tijd mijn mix drankje in de hand. Het kan beroerder.

Inmiddels ruim een week in Goa en dat betekent dat de helft erop zit. Tijd vliegt en de routine neemt de overhand. Bezoek mijn vertrouwde adressen zoals het strand bij het Bora Bora restaurant in Morjim. Het ritje er naartoe met de scooter is altijd een aangenaam tijdverdrijf en door de nog enigszins verkoelende rijwind de ergste warmte ontwijken. Heb in de afgelopen dagen ook regelmatig contact met Joheb en Habib in Jodhpur. Het werk vordert en dat zijn goede tekens. Krijg vandaag nieuwe kleurstalen onder ogen. Het is ze gelukt om exact dezelfde kleuren te creëren als die van mijn kleurstalen. Mijn grootste zorg tijdens mijn bezoek in India. Ook op andere vlakken gaat alles naar behoren. De nieuwe tafels zijn in productie en met afwerkingen op de houten bladen wordt druk geëxperimenteerd. Over een week zal ik alles persoonlijk onder ogen krijgen. Iets waar ik erg naar uit kijk. Maakte me al geen zorgen maar de nieuwe resultaten maken mijn verblijf hier nog aangenamer. Vandaag willen Joy en Julie me vergezellen tijdens de zonsondergang bij de Five Five bar. Wanneer ik terug kom van mijn uitstapje naar Morjim en de poort van het Florinda guesthouse achter me sluit staan ze fris en fruitig op het punt om te vertrekken. Zeg dat ik ze na een verfrissende douche zal vergezellenen. Kan erg genieten van het gezelschap. De humor, de wijsheid, de humor, open- en hartelijkheid van beiden maken alles zoveel mooier. Het zijn altijd waardevolle gesprekken zonder dat een ieder elkaar claimt. Vooral doen wat goed voelt en de alles mag maar niets moet mentaliteit staat hoog in het vaandel. Het is zoals Esprito zijn guesthouse wil runnen. Hij streeft immer naar deze warme energie door ook heel vaak nee te verkopen wanneer mensen een kamer willen boeken. Gewoon omdat deze niet passen in de sfeer die hij wil behouden. Het liefst ontvangt hij westerse reizigers omdat deze minder veeleisend zijn. Zoals het jonge stel uit Tsjechië die er voor enkele nachten verblijft, de vrolijke Franse jongedame die voornamelijk haar eigen koers volgt. Mitel, een goede Indiase vriendin van Esprito uit Mumbai en de oudere Italiaanse professor die zich een beetje afzondert vanwege zijn gebrekkige Engels en zich daar mateloos aan ergert. Zich daarom vaak achter zijn computer verschuilt om zijn kennis omtrent archeologische Indiase tempels verder uit te breiden. Een mix van Europese culturen en variabele leeftijden die het hier bijzonder maken.

Aangekomen bij de Five Five bar zitten de dames heerlijk onderuit op de bank die er staat. Joy met een gezonde milkshake en een jointje in haar hand en Julie met haar favoriete gin tonic. Sluit me bij ze aan en genieten samen, luisterend naar muziek van Pink Floyd, naar een prachtige zonsondergang. Je hebt zo van die momenten. Nu het weekend is zal het waarschijnlijk iets drukker zijn in de Guru bar. Zo niet heb ik toch weer een stuk gewandeld. Ook al zit ik aan de kust, de temperatuur komt hier zelfs ’s nachts niet onder de dertig graden. Bij een hoge luchtvochtigheid zijn inspanningen ook hier op dit moment minder aangenaam. Wanneer ik bij de Gurubar aankom zie ik dat het er aardig gevuld is. Mag zonder entree te betalen doorlopen en krijg van een van de eigenaren die ik pas nog gesproken heb een groot glas rum-cola in mijn hand gedrukt. De band die er speelt heeft net pauze maar als de acht muzikanten even later losgaan is het werkelijk spektakel. Allen achter in de zestig en afkomstig uit het Engelse Bristol, zo laat ik me vertellen. Het podium is bijna te klein. Drums, gitaren, saxofoons en trompetten. Instrumenten waarmee ze hun funky muziek en geweldige boost geven. Heb het niet vaak maar krijg hier echt een woooooww gevoel van. Vrijwel niemand zit meer op zijn stoel. Het zorgt voor een paar onverwacht mooie uren op het einde van deze dag.    

In de German Bakery zit er dagelijks een man van achter in de zestig aan de tafel naast me. Het is de Zwitser Markus. Voor het eerst sinds corona weer voor een maand in India. Kwam hier al twintig jaar dus weet hoe het hier was. Ook hij moest even wennen aan de veranderingen maar de kennissen die hij hier heeft maken het nog steeds de moeite waard. Hij leeft voor een half jaar in Zwitserland en de andere helft in Azië. Voornamelijk India en Sri Lanka. Vanmorgen een iets mindere dag. De drank en de vele jointjes hebben toch zijn weerslag, zo zegt hij lachend. Laat hem daarom in alle rust zijn ontbijt nuttigen en neem mijn vaste plaats in. Op het verhoogde plateau achterin dat als podium wordt gebruikt maar waar overdag grote picknicktafels staan. Kan er ongestoord schrijven en heb daar vandaan een prachtig uitzicht over alles wat er in het restaurant gebeurd. Wil vandaag een lange rit op de scooter gaan maken. De kustroute die me langs de stranden bij Ashvem en Mandrem richting Arambol zal voeren. De meest noordelijke gelegen kustplaats in Goa op zo´n twintig kilometer afstand. Drink er op de weg er naartoe een cappuccino in restaurant Osa en rijd vervolgens door naar het steeds drukker wordende Arambol, zo blijkt wanneer ik de scooter op een grote zanderige vlakte tussen de vele andere voertuigen parkeer. Langs de kust staan hier geen hoge betonnen gebouwen maar is het een aaneenschakeling van uit riet en bamboo opgebouwde strandtenten. Omdat het strand hier aangenaam breed is lijkt het minder vol dan in Anjuna. Loop er vele kilometers langs de waterlijn om ook weer eens actief te zijn, want dat is wel iets dat ik mis. De omgeving en temperatuur lenen zich er ook niet echt voor. Iets wat ook zichtbaar is aan het percentage Indiërs met overgewicht. Een groot probleem in India. Door alle westerse invloeden eten mensen ongezonder en sporten staat hier nu eenmaal niet hoog op de prioriteitenlijst. Toch zie ik overal blije Indiase mensen om me heen. Ook in Arambol vullen deze voor ruim zeventig procent de stranden. Niet om er te liggen bakken in de zon maar om zich er te vermaken in de aangename zeewater. De westerse toeristen in bikini en zwembroek, de Indiërs in veel gevallen gewoon gekleed. Mannen in onderbroek en T-shirt en vrouwen nog volledig gekleed.

Liggend in de vloedlijn laten ze de golven over zich heen rollen. Velen kunnen niet zwemmen en hebben de zee waarschijnlijk nog nooit gezien. Als spelende kinderen in de waterlijn. Ik kan hier werkelijk van genieten. Het verschil in culturen die hier nog sterk zijn uitdrukking vindt. Wanneer de zon bijna in de horizon zakt rijd ik terug naar Anjuna. Eet onderweg iets bij een Subway restaurant waar ik vers broodje tonijn kan krijgen en zie bij thuiskomst dat het rustig is bij het guesthouse. Joy en Julie hebben hun kamerdeur al achter zich gesloten nadat ze de hele dag in Calangute zijn geweest om de kamer schoon te maken van een goede vriendin die India na ruim twintig jaar noodgedwongen moest verlaten omdat haar visum niet langer werd verlengd. Johannes die vanmorgen vreselijk enthousiast was over het trancefeest bij de Hiltop die om 14.00 uur begon maar waarschijnlijk nog niet uit gedanst is. Het feest waar ook de Française zich in de menigte bevindt. Ieder met zijn eigen verhaal. Ik zal het morgen allemaal te horen krijgen. Jullie lezen het….       


            

Ondanks dat het oude centrum waar ik verblijf de grootste trekpleister is in Jodhpur verblijven er niet veel toeristen. Deze vindt je meestal in de luxere hotels aan de rand van de stad. In de buurt van de snelwegen die de omliggende steden met elkaar verbinden. Vaak zijn dit de iets oudere toeristen die met groepsreizen India voor enkele weken bezoeken. Dagelijks lopen er groepen over de markt om er iets van de traditionele Indiase cultuur op te snuiven. En dat is hier, ondanks alle veranderingen, nog in overvloed aanwezig. Het groeiend aantal hotels hier wordt voornamelijk door Indiase toeristen bezocht terwijl hostels voor backpackers steeds schaarser te vinden zijn in dit deel van de stad. Mede doordat de hype van jongeren om door India te reizen sinds corona aanzienlijk is afgenomen. Voor de westerse toeristen die wel in het oude centrum overnachten is Sam´s café een soort ontmoetingsplek. Het bied een bepaalde comfort die je thuis ook kunt vinden. Een plek waar je je voor even kunt afsluiten van alle drukte buiten op straat. En ik heb het geluk dat deze op slechts vijftig meter van het Jhankar hotel te vinden is.

Gisteravond sprak ik er een Engelse bouwvakker die samen met zijn vrouw een aantal weken door noord India reist. Low budget zoals ze jaren geleden ook hebben gedaan in het zuiden van India. Het reizen in het noorden is echter een stuk minder aangenaam, zo hebben ze ondervonden. De treinen zijn overvol, zijn minder comfortabel en de hygiëne staat vaak op een laag pitje. Voornamelijk veroorzaakt door de hoge bevolkingsdichtheid in het noorden van India en het hoge percentage ongeschoolde inwoners. Ze kunnen er achteraf wel om lachen maar beide zestigers hopen dat de volgende reis naar Udaipur iets aangenamer zal verlopen. Toch zijn het dit soort ervaringen die hun reis onvergetelijk zal maken. En ik spreek uit ervaring. Merk wel dat bij mij de behoefte naar dit soort nieuwe avonturen steeds minder word. Tenminste, in dit soort landen, ver buiten Europa. Heb veel mogen beleven in alle jaren dat ik low budget heb gereisd maar kan tegenwoordig erg genieten van een beetje meer comfort in de tijd dat ik hier ben. Ook mogelijk doordat ik geen lange periodes meer op reis ben. Hoe anders is het voor het de twee jonge reizigers die me aan tafel komen vergezellen. Beiden eind twintig en afkomstig uit België. Ze hebben ruim een jaar geleden besloten om hun baan op te zeggen en reizen sindsdien de wereld rond. Begonnen in China, daarna Nieuw Zeeland, Australie, Mongolie, Japan, Pakistan en vele andere landen in Azië. Nu voor enkele weken onderweg in India en waar ze daarna naartoe gaan, ze hebben geen enkel idee. Zonder ook maar enig plan onderweg zijn zolang het mogelijk is. De financiën het toelaten, wetende dat dit avontuur eens zal eindigen. Hoe hun toekomst er uitziet weten ze niet maar het zal allemaal wel op zijn plek vallen. Heb grote bewondering voor dit soort mensen. Kiezen voor het onbekende en vertrouwen op het goede. Deze reis zal hun kijk op het leven drastisch veranderen en zal het een uitdaging worden om weer te aarden in België. Wens ze heel veel succes wanneer we afscheid nemen. Zij reizen verder naar Jaisalmer en ik naar de fabriek die ver buiten de stad gevestigd is. Hoop de laatste zaken af te ronden omtrent het poeder coaten en aanpassingen wat betreft enkele nieuwe producten. Merk dat, nu er minder druk op de ketel staat, de productiviteit snel afneemt.

De kleinste aanpassingen lijken oneindig te duren en vraag me af hoe het mogelijk is dat ik de afgelopen jaren zoveel voor elkaar heb gekregen in een zelfde periode. Het mag dus laat het voor wat het is. Al moet ik zeggen dat dit eigenlijk nog vermoeiender is dan de hele dag actief zijn. Alles wat nog gebeuren moet is besproken en zal plaatsvinden wanneer ik de komende weken in Goa ben. De kleuren die speciaal door een poedercoat producent worden gemaakt hoop ik deze dagen nog wel te zien. Als dit uitpakt zoals ik hoop dan is mijn bezoek hier geslaagd. Wanneer ik het eind van de middag weer terug ben bij het Jhankar zit Manish op het buitenterras. Hij komt net terug van een dag vergaderen in het parlement, gelijk een grote raadszaal, van Jodhpur. Als lid van de Congress partij neemt hij deel aan deze maandelijks terugkerende gebeurtenis. Krijg direct filmpjes en foto´s voorgeschoteld waarop hij te zien is en over een half uur komt er een lokale tv zender naar het hotel om hem interviewen. Zijn status is groeiende en daar mag Manish graag mee pronken. Toch kan ik het goed met hem vinden. Hij is vriendelijk, sociaal en behandelt zijn medewerkers goed. Dat zijn maatstaven die voor mij het belangrijkste zijn. Hoe zich dat in de toekomst zal ontwikkelen zal de tijd uitwijzen. Mijn ambitie is het in ieder geval niet. Nee, dan liever de Zwitserse Vera en Amerikaanse Jay die ik in Sam´s café ontmoet. Ze hebben elkaar enkele jaren geleden leren kennen en zijn nu samen voor drie weken in India om de bruiloft van een goede vriendin te gaan vieren. Voor vijf dagen zullen ze meegevoerd worden in het feestgedruis en daar hoort passende kleding bij. Op een scooter rijden ze door de stad om de juiste outfits te vinden. Gelukkig kunnen ze huren want dit soort jurken of kostuums kosten hier al gauw tussen de vijfhonderd en duizend euro. Het kan veel goedkoper maar het zegt alles over de kringen waarin ze zich begeven, al zijn Vera en Jay meer jonge avonturiers dan high society. Het zal een belevenis worden. Als je weet dat er op dit soort bruiloften duizenden mensen komen kun je je voorstellen wat voor een vermogen er aan kleding aanwezig is. India arm? Nee, India is armoedig omdat het rijkelijk aanwezige vermogen voornamelijk verdeeld is onder veertig procent van de bevolking en corruptie hier onderdeel van de samenleving is.

De minder bedeelden hun lot accepteren, mede door het kaste systeem waardoor de kloof tussen arm en rijk, net als in Nederland, steeds groter wordt. Alleen hier in het veelvoudige. Vera en Jay zijn beiden eind twintig en op zoek naar de juiste balans om te leven. Hopen vrij te kunnen bewegen tussen hun twee werelden en zonder vastgeroest te raken in een vast arbeidspatroon. Eigenlijk is dit de nieuwe trend. Jongeren willen meer flexibiliteit en ruimte op werkgebied. Het hebben van meerdere banen verhoogd productiviteit en werkt geestverruimend, zo is ook mijn mening. Het thuiswerken is daar al een belangrijke verandering in. Al zijn de mogelijkheden natuurlijk afhankelijk van het soort werkzaamheden.

Een laatste dag in Jodhpur. Vandaag weer op tijd opgehaald door Joheb, Habib en ook Sultan is weer van de partij. Er is contact geweest met de poedercoater en hij heeft enkele proefstukken gemaakt met de kleuren. Hij zei er wel meteen bij dat het iets afwijkt van de kleurstalen die ik had meegebracht. Alles was besproken en nu dit. Wat is het geval. De poedercoater heeft zelf kleuren staan mengen terwijl dit met een computergestuurde machine zou worden gedaan. Om dit te doen moet ik wel veertig kilo aan kleurpoeder afnemen. De minimale hoeveelheid voor de poedercoat producent om een goed mengsel te verkrijgen. Omdat dit aardig in de kosten gaat lopen twijfelde de poedercoater of wij dit wel zouden betalen. Ik vind er van alles van maar kan het niet veranderen. Ook Joheb voelt zich niet bepaald blij. Er worden veel telefoontjes gepleegd in Hindi waar ik niets van kan verstaan. Wacht rustig af wat er gebeuren gaat want me opwinden heeft geen enkele zin. We zijn een paar uur later wanneer er twee heren de fabriek binnenstappen. Het zijn de poedercoater en de producent van het poeder. Na een goed gesprek is de lucht geklaard. Ik geef het geld aan Joheb en de producent zal direct aan de slag gaan om de exacte kleuren te verkrijgen. Zodra alles goedgekeurd zal Joheb hem betalen. Enigszins opgelucht verlaten we later de fabriek om nog een laatste keer samen een kleine snack te eten op de weg terug naar het centrum. Ik vertrek morgen naar Goa en zal de kleuren dus zelf nog niet te zien krijgen. Wel is afgesproken dat Joheb me video zal bellen en het werk per direct zal voorzetten. Het enige wat ik kan doen is vertrouwen op de goede afloop. Eet terug bij Sam’s cafe waar de zoveelste komt aanschuiven. Heb nog nooit zoveel interactie gehad als deze week. Allemaal mensen met een bijzonder verhaal. Dit keer is het Erik, een ietwat magere Portugees. Gekleed in een hemdje en korte broek, een zijden sjaal om zijn nek en beide polsen omwikkeld met oranjegekleurd touw. Veelal gebruikt wanneer je tempels bezoekt of deelneemt aan religieuze Hindoestaanse rituelen. Hij heeft de Kumbh Mela bezocht waarover ik het eerder heb gehad en is erg gericht op geestelijk gezondheid zoals hij het zo mooi verwoord. Bezoekt bijzondere festivals over de hele wereld zoals Burning man in de Black Rock Desert in Nevada, Amerika. Maar ook het carnaval in Brazilië waar hij jaarlijks drie maanden verblijft. Dit jaar dus de Kumbh Mela in India. Hij beheert met een aantal vrienden een muziekstudio in Lissabon en wil daar een geestelijk wellness centrum van maken. Prachtige plannen om mensen in deze hectische maatschappij meer te laten aarden. Een heel interessant gesprek waarmee ik deze dag afsluit. Heb alle strubbelingen op de fabriek losgelaten en ben klaar voor een nieuw hoofdstuk. Goa staat morgen op het programma. Het is goed zo.

Sta op tijd op en loop in alle rust de trap af. Het is er nog uitgestorven. De grote houten toegangsdeuren zijn nog op slot en maak wat geluid om te kijken of er enig teken van leven is. Zie Subash uit een donkere hoek op me afkomen. Hij slaapt op een matras in het restaurant, zoals comfortabele bedden hier geen normaalste zaak van de wereld is. Neem afscheid van de altijd goedlachse Subash en vind al snel een riksja die me naar het vliegveld wil brengen, een vier kilometer buiten het centrum. Een kleine luchthaven maar het is er altijd hectisch. Eigenlijk net zo chaotisch als buiten op straat. Vrijwel alleen maar Indiase reizigers en die zijn erg ongeduldig. De apparatuur om mensen door de beveiliging te loodsen zijn gewoon niet efficiënt genoeg waardoor mensen elkaar verdringen. Zeker als het gaat om het bemachtigen van lege bakken. Echt lachwekkend om te zien. Daartegen is de militaire beveiliging ontzettend scherp. Werkelijk iedere keer vinden ze wel iets in mijn bagage dat ik moet achterlaten, ondanks dat ik alles vijf keer controleer. Dit keer een flesje navulling voor mijn anti muskieten houder omdat deze vloeistof kan exploderen. De strenge controles zullen ongetwijfeld te maken hebben met het feit dat het een militaire luchthaven is. Moeten voor het opstijgen even wachten voor de drie gevechtsvliegtuigen die kort na elkaar met veel lawaai het luchtruim kiezen. Langs de startbaan staan om de honderd meter knalapparaten of mannen met grote trommels, waarschijnlijk om de vogels te verjagen. Het schept in ieder geval werkgelegenheid. De reis via Mumbai naar Goa verloopt voorspoedig. Boek een prepaid taxi en laat me voor 1700 INR naar Anjuna brengen. Een kleine twintig euro voor de veertig kilometer. Niet duur dus maar wel al 300 INR duurder dan afgelopen jaar. Het zal een voorbode zijn voor de prijsstijgingen in deze populaire bestemming. Het Florinda guesthouse is binnen een uur bereikt na veel drukte onderweg vanwege wegwerkzaamheden. Zodra ik de poort open voelt het weer vertrouwd. Krijg een warm welkom van Esprito, Joy en Mitel die op me hebben zitten wachten. Oude bekenden waarmee ik in al die jaren warme banden heb opgebouwd. Julie is er ook maar die zal ik later wel spreken. We praten voor een tijdje bij maar wil nog even richting het strand nu de zon langzaam ondergaat. Een eerste zonsondergang hier in Goa. Laat het een begin zijn van een paar mooie weken. Wanneer ik laat van het strand terugkeer zie ik Julie voor haar kamer zitten. In alle rust zit ze te genieten van haar laatste jointje. Heerlijk om dit soort mensen hier tegen te komen. Morgen zullen we verder praten. Kamer nummer twee is voor nu de beste plek om deze dag af te sluiten.

Sahil heeft de scooter gisteravond al afgeleverd. Een jaarlijks vertrouwd adres om mijn vervoersmiddel voor de komende weken te boeken. Maak eerst een praatje met Joy en Julie die zoals iedere dag bij het balkon van Joy hun dag beginnen. Hun eerste jointje draaien en absoluut geen haast hebben. Ze verblijven hier onafhankelijk voor meerdere maanden en is dit voor beiden bijna een tweede thuis. Het straalt in ieder geval rust uit en dan geeft een heel prettig gevoel. Zelf wil ik mijn dag beginnen in de German Bakery, een paar kilometer landinwaarts. Wanneer ik er de grote toegangspoort passeer hoor ik de Tibetaanse mantra´s al uit de boxen klinken. Hoe mooier kan mijn dag beginnen. Wordt er hartelijk begroet door de jongens die er werken en vraagt of ik hetzelfde ontbijt wil. Moet lachen want hij weet het nog precies. Een bord met gemixt fruit, yoghurt en honing, gekookte eieren, een kop cappuccino en een glas verse sinaasappelsap. Een goede basis om de dag door te komen. Wil later vandaag naar Morjim rijden, gelegen in het noordelijker gedeelte van Goa. De stranden zijn er breder en het is er een stuk rustiger dan in Anjuna. Het strand lijkt er ieder jaar smaller te worden. Wilde gisteravond nog een stuk over het strand wandelen maar het waterpeil stond zo hoog dat de golven tegen de betonnen structuren van de restaurants kapot sloegen. Een prachtig gezicht maar nog nooit eerder meegemaakt. Probeerde nog droog over te komen door stukken te rennen wanneer de zee zich terugtrok maar dat was onbegonnen werk. Met een nat pak keerde ik terug bij het guesthouse. Het was een zeldzame maar geen onaangename verrassing want het zeewater voelde namelijk bijna warm aan. Heb zelf absoluut niets met koud water, laat staan de Wim Hof experimenten. Julie zei dat de hoge waterstand te maken heeft met de volle maan. En ze kon nog wel eens gelijk hebben. De scooter geeft me veel vrijheid en nu de wegen richting Morjim stukken zijn verbeterd is het een aangename rit. Je kunt vanuit Anjuna alle kanten op en dat past mij perfect. Het is steeds warmer aan het worden. Niet perse te temperatuur maar de luchtvochtigheid waardoor het warmer aanvoelt. Het is drieëndertig graden op dit moment en heb zelf nog weinig last gehad met deze verandering al moet je je niet teveel inspannen. Iets wat ook niet op de agenda staat voor de komende periode hier. Rond een uur of 18.00 is de zonsondergang en beleef die het liefst bij de five five bar aan het strand van Anjuna. Op een tweehonderd meter van het Florinda guesthouse. Ken er een van de Nepalese werknemers vrij goed. Ram is zijn naam en werkt hier voor zes maanden tijdens het hoogseizoen. Bij een van de tafels zit een jonge vrouw die ik eerder bij de German Bakery had ontmoet. Het is de Zwitserse Lisanna uit Luzern. Ze is op reis met haar ouders. Terwijl die nog in zuid Goa verblijven is zij voor een week naar noord Goa gekomen om een groot zesdaags festival te gaan bezoeken dat in Vagator wordt gehouden. Een kleine plaats op vijf kilometer ten noorden van Anjuna. Nu voor het eerst hier alleen en een beetje onwennig tussen alle Indiase drukte. Ze wil vanavond naar een strandclub waar ze trancemuziek draaien en vraagt of ik mee wil gaan. Ben eigenlijk niet meer zo van deze muziek maar beloof haar dat ik er over na zal denken. Wanneer ik ’s avonds op het strand zit krijg ik nogmaals een appje van Lisanna. Of ik nog langskom?

Het is slechts tien minuten lopen en besluit te gaan. Niet speciaal voor mezelf maar om Lisanna op haar gemak te stellen in de voor haar onbekende omgeving. Op een kleurrijk verlichte locatie onder de palmbomen staat op een podium een DJ te draaien. De dansvloer gevuld met enkele tientallen mensen en waaronder ook LIsanna. Begroet haar en blijf voor enkele uren op het evenement. Heb in al die jaren zoveel van dit soort transfeesten meegemaakt en dit lijkt er niet op. Mis de energie van een immense massa die op de beat van de muziek in beweging is. De in hippiestijl geklede vrijheidsstrijders die je meetrokken in een ongekende sfeer. De meesten half stoned. Onder een heldere sterrenhemel een onevenaarbare herinnering. Nee, dit ga ik niet lang volhouden. Zie dat Lisanna zich op haar gemak voelt en verlaat het terrein na middernacht. Loop het grootste stuk terug over het strand waar de honden langzaam het strand overnemen. Het water is iets gezakt en kan droog over dit keer. De rust en het geruis van de golven is de perfecte afsluiten vandaag.

Het is een stuk minder druk in Anjuna dan andere jaren, zo hoor ik om me heen. Zelfs gedurende kerst en nieuwjaar waren er veel minder Indiase toeristen. De overheid heeft dit jaar bepaald dat de muziek ’s avonds om 23.00 uur moet stoppen vanwege de veiligheid. Door de toenemende drukte in de afgelopen jaren was het steeds drukker met scooters en auto’s op de smalle toegangswegen naar het strand. Nog steeds zijn alcohol en verkeer geen goed match waardoor er veel ongelukken gebeurden. Het betekende wel dat Indiase feestbeesten nu richting Thailand en Bali reizen. Landen waarvoor geen visa nodig is en de financiële middelen tegenwoordig ruimschoots aanwezig zijn. Daarnaast zijn veel vergunningen ingetrokken van ondernemers langs de kust van Anjuna. Al moet ik zeggen dat het tijdslot lang niet overal wordt nageleefd. Iemand zei dat de politie op het einde van het seizoen iets minder streng optreed maar het zal ongetwijfeld te maken hebben met wat geld onder de tafel. In de kamer naast me zit Johannes. Een veertigjarige Duitser uit de buurt van Stuttgart. Hij verblijft voor 4,5 maand in het Florinda’s guesthouse. Was hier zelfs de eerste gast toen deze weer open ging. Tijdens de moesson periode is het namelijk gesloten. Hij werkt als schrijver voor diverse opdrachtgevers. Schrijft o.a. artikelen voor studenten en professoren op academisch niveau. Mensen die geen zin hebben om bijvoorbeeld zelf proefschriften te schrijven en dit uitbesteden. Iets waar hij dagelijks mee bezig is nadat hij zijn yogalessen in de morgen heeft gevolgd. De voornaamste reden waarvoor hij hier in Goa is. Krijg tijdens ons gesprek ook iets meer te weten over zijn leven tot dusver. Geen prettige jeugd, veel overgewicht in zijn jonge jaren, totaal futloos, drugs en alcohol. Nu niet bepaald een solide basis. Hij heeft heel veel moeten doorstaan maar voor me zit een redelijk afgetrainde man die door drastische stappen zijn leven weer helemaal in de hand heeft. Nog steeds moet Johannes hard aan zichzelf werken om zich goed te blijven voelen maar de hordes die hij tot dusver heeft moeten nemen hebben hem zo sterk gemaakt dat niets hem zal weerhouden een mooie toekomst te creëren. Hoe bijzonder kan een leven toch verlopen. In de middag rijd ik weer richting Morjim. Voor een welkome afwisseling. Er verblijven daar naast de Indiase ook Russische toeristen. In restaurant Osa, langs de route richting het strand, hebben ze perfecte cappuccino. Het wordt gerund door een Russische stel en kan er erg genieten van de gemoedelijke sfeer die er hangt.

Op het strand maak ik een lange wandeling langs de waterlijn en zwem op een verlaten stuk in het aangename zeewater. Vandaag beleef ik de zonsondergang vanaf mijn balkon. Met een glas Old Monk rum gemixt met cola een prima manier om de duisternis in te luiden. Wanneer ik ’s avonds de vrijdagavond markt bij Hiltop bezoek, een festivalterrein net buiten Anjuna, merk ik dat ik de sleutel van mijn scooter ben verloren. Verwacht dat ik deze vergeten ben uit het slot te halen maar helaas. Het blijkt niet zo te zijn. Het zanderige parkeerterrein dat vol staat met honderden auto’s en waar scooters drie rijen dik, dicht tegen elkaar staan opgesteld bieden ook weinig kans deze terug te vinden. Normaal gesproken past mijn helm in de opbergruimte onder het zadel. De integraalhelm die ik nu tot mijn beschikking heb helaas niet. Maak deze nu vast met een kabelslot aan mijn voorwiel. In alle drukte moet ik mijn contactsleutel dus zijn kwijtgeraakt. Bel de verhuurder Sahil om te vragen of hij nog een reservesleutel heeft en krijg even later een belletje dat hij er aan komt. Ondertussen zoek ik met het licht van mijn mobiele telefoon tussen de scooters. Baal vreselijk. Dan komt een jong Indiaas meisje vragen of er problemen zijn. Terwijl ik het terrein rond mijn scooter voor de zoveelste keer belicht vraagt ze of ik even bij wil lichten. Ze staat tussen een paar scooters een paar meter verder. Wanneer ze bukt en weer opstaat heeft ze iets in haar hand. Is dit je sleutel misschien?, zegt ze vragend. Het is inderdaad de sleutel. Hoe is het toch mogelijk dat ze deze op die plek gevonden heeft in een zanderige ondergrond. Geef haar duidelijk opgelucht honderd rupees, bel Sahil op dat alles oke is en geniet nog een uurtje van de band die er speelt. Het zal allemaal wel met Karma te maken hebben, zo wil ik doen geloven. Bij thuiskomst zit Julie op een stoel voor haar kamer. Voor een tijdje houd ik haar gezelschap. Het is de afsluiting van weer een bijzondere dag in Goa.

Kan redelijk goed slapen ondanks de klamme weersomstandigheden. Heb ook niet echt plannen om iets te gaan ondernemen. Eigenlijk zoals Julie, Joy al maanden doen. Ben hier al zo vaak geweest dat de drang naar actie ook veel minder is. Het hier zijn is meer dan voldoende. Maak iedere ochtend een kort praatje met Joy en Julie die samen in alle rust de dag starten met koffie voor hun balkon en begeef me daarna naar de German Bakery. Vandaag geen Morjim. Maak een rondje door de straten van Anjuna en maak er even een praatje met Maja. Een Indiase vrouw die achter haar bureau zit bij het geld wisselkantoor voor buitenlandse valuta. Aangezien er niet veel buitenlandse toeristen zijn duren de dagen extra lang. Een praatje is dus altijd welkom. Ze woont er met haar gezin in Vagatore, een plaats vijf kilometer bij Anjuna vandaan en werkt hier gedurende het seizoen van oktober tot april. Vagatore is ook de plaats waar het internationale trance festival Karacus Marakus vandaag zou beginnen. Veel buitenlanders, waaronder ook Lisanne, zijn speciaal naar India gekomen om deze te bezoeken. Zou, want de eerste twee dagen zijn al gecanceld. Alles heeft te maken met het te laat aanvragen van vergunningen. Ondanks dat de kaartverkoop al maanden terug is gestart hebben ze pas enkele weken geleden de lokale overheid benaderd. Normaal gesproken kun je met geld veel bereiken maar de milieubeweging en andere tegenstanders hebben het voorkomen. Er komen grote zeeschildpadden aan land en die mogen niet verstoord worden. Het podium moest abrupt worden afgebroken en snel elders worden opgebouwd. Iets wat veel tijd kost maar ook hier moesten ze stoppen tijdens de opbouw. Een ware nachtmerrie dus voor de organisatoren nu duizenden bezoekers zitten te wachten op het groene licht. Ook Lissanna en de Francoise die in het Florinda guesthouse verblijft wachten op antwoord. De BJP partij van president Modi heeft het hier voor het zeggen en de regels worden tegenwoordig strikter nageleefd, zo hoor ik van de eigenaar van de Guru bar die ik s’ avonds bezoek. De strandbar is redelijk gevuld terwijl een DJ zijn plaatjes draait.

Een interessant gesprek over de ontwikkelingen in Anjuna en de voortdurende strubbelingen die hij heeft met de lokale instanties. Het is zoals overal in India. Heb zelf regelmatig contact met Joheb en Habib in Jodhpur en daar is het niet anders. Heb weer kleurstalen gezien van de poedercoat producent maar ook deze waren niet zoals ze moeten zijn. Inmiddels zijn ze bij een professioneel adres terecht gekomen waar ze het volste vertrouwen in hebben. De komende dagen zal ik nieuwe resultaten te zien krijgen en zullen zij verder werken aan de laatste nieuwe modellen. Met de wetenschap dat alles zijn voortgang vind kan ik deze week met een gerust hart afsluiten. Het mag, het kan en het gaat gebeuren.

Vandaag vlieg ik voor de zoveelste keer richting India. Laatst vroeg iemand mij hoe vaak ik die vlucht al gemaakt heb. Moest even nadenken maar vermoed dat dit de dertig ruim gepasseerd is. Als ik daar op terug kijk is de tijd letterlijk voorbij gevlogen. Ooit zal ik mijn verslagen die ik in al die jaren heb geschreven nog eens terug lezen. Ook al zijn werkelijk grote successen wat betreft zakelijke bezigheden hier in India nog steeds niet volbracht, op het persoonlijke vlak ben ik er een ontzettend rijk mens door geworden. Iets wat voor mij toch een duidelijke voorkeur heeft.  Hoop natuurlijk wel dat mijn dromen op werkgebied in India verwezenlijkt gaan worden. De reden dat ik vandaag weer onderweg ben. Op de luchthaven van Schiphol kom ik een paar bekenden tegen uit Oosterblokker. Het zijn Gerard en Ageeth Wever die toevallig met dezelfde vlucht naar Dubai vliegen. Mijn tussenstop richting Delhi. Zij zullen hun reis vanuit Dubai verder richting Melbourne in Australië voortzetten om daar hun dochter op te gaan zoeken en een trip door Nieuw Zeeland te maken. Nog een hele lange vlucht staat ze te wachten maar het zal het allemaal waard zijn. Voor mij nog slechts 3,5 uur vliegen richting Delhi. Naast me zit Rohan, afkomstig uit India maar wonend in Otawa, de hoofdstad van Canada waar hij werkzaam is als IT specialist. De 25-jarige Rohan gaat na vijf jaar weer eens naar huis om zijn familie op te zoeken. Een jongen met een bijzonder verhaal. Opgegroeid in een stad op de grens van de staat Rajasthan en Punjab, gelegen in Noord India, had hij altijd een crush op een meisje uit zijn klas. Nu blijkt dat zelfde meisje een aantal jaren geleden ook naar Canada te zijn verhuist om daar een studie voor arts te gaan volgen. Via social media zijn ze weer in contact geraakt en zijn enkele weken geleden getrouwd in Canada, mede omdat zij dan een verblijfvergunning kon krijgen. Een heel eenvoudige ceremonie maar goedgekeurd door hun beide ouders zodat het toch nog iets op een geregeld huwelijk leek. Ze zullen dit jaar nog wel een officiële vijf dagen durende bruiloft houden hier in India. Iets wat hij nu ook met zijn ouders gaat bespreken. Hoe bijzonder kan het leven lopen. Wens Rohan heel veel geluk bij het verlaten van het vliegtuig en vervolg mijn weg. Koop een ticket voor een taxi bij het prepaid loket net buiten de aankomsthal van de luchthaven en vervolg mijn weg.

Een vrijwel nieuwe taxi staat op me te wachten. Iets dat me nog nooit is overkomen want de meeste geel-zwarte taxibusjes die hier rondrijden zouden de APK keuring niet doorkomen, om het zo maar even te zeggen. Drie maanden oud maar het plastic zit nog om de stoelhoezen. De taxichauffeur zegt al 25 jaar schadevrij te rijden. Een ongekende prestatie want hier in Delhi is dat vrijwel onmogelijk door de hectiek in het verkeer. Bij het Cottage Yes Please hotel aangekomen voelt het weer als thuiskomen. Verblijf hier al jaren aan het begin en einde van mijn reis voor enkele dagen maar het is altijd weer een vertrouwd weerzien. Het is buiten vijfentwintig graden. Een beetje bewolkt maar aangenaam vertoeven. Regel mijn internet connectie bij Suresh aan de overkant van het hotel en loop mijn rondje door de Main bazar. Maak hier en daar een praatje met de mensen die ik ken maar ben vroeg op mijn kamer te vinden. Het was een slopende nacht. Kon wel een beetje slaap vatten tijdens de vlucht maar kan een goede nachtrust goed gebruiken.

Heb een hele lange nacht gemaakt en begin fris aan mijn eerste dag in India. Niets op het programma behalve dat ik vanavond de trein moet nemen vanaf het Old Delhi treinstation richting Jodhpur. Normaal plan ik mijn reis zo in dat ik eerst de meubelbeurs in Delhi kan bezoeken maar vanwege tegenvallende bezoekersaantallen is de beurs dit jaar verzet naar april. Had vanuit Jodhpur eerder al signalen opgevangen dat het niet goed gaat in de meubelindustrie. Veel exporteurs hier sluiten hun deuren vanwege het ontbreken van orders. Een van de belangrijkste meubelbeurzen die jaarlijks in Keulen plaatsvind was dit jaar ook al gecanceld vanwege een tekort aan exposanten dus helemaal vreemd is het niet. Zelf ben ik daar niet rouwig om eerlijk te zijn. Het zal het kaf van het koren scheiden en een gezondere markt creëren. Al is het natuurlijk wel pijnlijk dat veel arbeiders hierdoor hun baan verliezen. Het moet even zo zijn. Voor mij bied het alleen maar kansen. Ben de afgelopen maanden druk bezig geweest met enkele professionals om de collectie te perfectioneren en beter te kunnen presenteren. Ben blij met het eindresultaat en zal hier in India de laatste zaken afronden voordat ik de collectie ga presenteren aan potentiële afnemers binnen en buiten Nederland. In Delhi is vanmorgen vrijwel alles gesloten vanwege lokale verkiezingen. In heel de stad wordt er vandaag niet gewerkt. In ieder geval niet vanmorgen. Voornaamste reden is om een hoge opkomst mogelijk te maken. Een vreemd aanzicht nu de straten er verlaten bij liggen. Hier en daar is wel wat open maar politie is overal aanwezig om naleving te handhaven. Wandel de anderhalve kilometer naar Connaught place om daar een bekende Café Coffee Day te gaan bezoeken. Verscholen op de eerste verdieping van de binnenste ring van het B-block. Zie vrijwel alleen maar gesloten stalen rolluiken onderweg maar loop toch de trap op. Ze blijken gewoon open te zijn. Wat een meevaller. Slechts een paar klanten maar een heerlijke start van mijn dag. Kan hier ontbijten en de eerste woorden van mijn reisblog schrijven. Wanneer ik een paar uur later de weg terug aanvang is het straatbeeld weer redelijk normaal. Veel mensen en druk met verkeer en getoeter. Het vertrouwde beeld in Delhi. Normaal zou ik vandaag om 10.00 uur bij het hotel moeten uitchecken maar heb geregeld dat ik de kamer voor half geld kan behouden tot het moment dat ik naar het station ga. Nu de drukte is wedergekeerd is het prettig om me even terug te kunnen trekken en voor vertrek nog een laatste douche te nemen.

Heb in de Main Bazar interessante gesprekken gevoerd met professor Kapoor en een Bulgaarse reiziger bij de chai shop en ben aan het begin van de avond klaar om verder te gaan. Doordat het iets minder druk is op de weg vanwege de verkiezingen ben ik redelijk op tijd op het station van Old Delhi. Coach B3, stoel-bed 49 is mijn plaats voor de komende tien uur. Tegenover mij zit een man die onderweg is naar huis nadat hij het Maha Kumbh Mela festival heeft bezocht. Het is het drukbezochtste heilige festival in India voor Hindu’s die eens in de 6, 12 of 144 jaar plaatsvindt, afhankelijk van de stand van de zon, de maan en de planeet Jupiter. In een periode van anderhalve maand komen meer dan honderd miljoen mensen vanuit heel India hier naar toe. Dit jaar gehouden bij de plaats Prayagraj in de staat Uttar Pradesh Een van de vier pelgrimsoorden en gelegen bij de het punt waar drie heilige rivieren samenkomen. Te weten, de Ganges, de Yamuna en de mytische rivier Sarasvati. Door je in de rivier te wassen wordt je van alle zonden vergeven, zo vertelt het verhaal. Het was nog op het nieuws in Nederland vanwege tientallen doden door vertrapping in de immense menigte. Hem heeft het in ieder geval goed gedaan en kan met een frisse impuls zijn leven vervolgen.  

De trein bereikt Jodhpur op tijd. Wandel rond 8.00 uur het station uit waar ik direct word aangesproken door de horde riksjarijders die het op me gemunt hebben. Als prooi voor een veel te duur taxiritje. Kan er nog steeds wel om lachen al is het wel vermoeiend. Bij het Jhankar hotel, verscholen in een van de smalle straten achter het grote marktplein, vind ik zoals de laatste jaren mijn onderdak. Op dit vroege tijdstip is het er rustig. Krijg van Subash een kamer toegewezen op de tweede verdieping en begeef me al snel naar Sam´s café, een vijftig meter verderop. De perfecte plek om rustig de dag te starten. Er iets te eten, te werken en naar de ontspannende achtergrondmuziek te luisteren. Zou om 11.00 uur door Habib en Joheb opgehaald worden en zo geschiedde. Veel bijpraten onderweg en bij de werkplaats van Habib krijg ik alle aandacht om de stand van zaken te bespreken. Zoals eerder aangegeven is er veel gebeurd de afgelopen maanden en ook al waren ze wel enigszins op de hoogte, via mijn laptop wordt alles snel duidelijk.

Ben hier voor zes dagen maar ben hier voornamelijk om alle plooien glad te strijken. Wil slechts een paar nieuwe producten verder ontwikkelen en dat geeft heel veel tijd voor andere zaken. Nu de product catalogus vrijwel klaar is wil ik geen onnodige fouten maken. Prijzen worden nog eens nagerekend en informatie nagetrokken. Zodra de laatste details omtrent de catalogus zijn afgerond zal ik potentiële afnemers gaan aanschrijven. Hopelijk binnen zeer korte tijd. Spannende dagen dus. Na een productieve dag neem ik rond 19.00 uur afscheid van beide mannen en loop de laatste paar honderd meter terug richting het hotel. Eet nog iets in Sam´s café maar ben op tijd in mijn comfortabele kamer van het Jhankar hotel te vinden. Het was genoeg voor vandaag.

Omdat het vandaag vrijdag is en Joheb en Habib beiden moslim zijn komen ze me vandaag om 15.00 uur ophalen. Vrijdag is voor moslims gebedsdag en normaal gesproken een vrije dag. Toch wilden ze met mij op pad om zaken verder af te ronden. In dat opzicht heb ik werkelijk niets te klagen. Neem alle tijd om rustig aan deze dag te beginnen. Zie dat er bij de eeuwenoude waterbassin dat naast Sam´s café te vinden is, grote schermen hangen en overal camera´s staan opgesteld. Alles is versiert met witte bloemen en slingers en op het water drijven grote witte waterlelies.

Ze zijn een Bollywood film aan het maken en dit is werkelijk een prachtig decor. Aanschouw het voor even maar ga al snel binnen bij m´n vertrouwde café. Het is er drukker dan anders, mede door de gebeurtenissen in de straat. Ontmoet er een paar Engelse jongens die voor twee maanden door India reizen en een Australiër die voor een Canadese fietsorganisatie werkt. Hij heet Sam en is onderweg met een groep van dertig fietsers afkomstig uit alle delen van de wereld. Een fietstocht van Agra naar Goa in 29 dagen. Een afstand van 2900 kilometer die ze in twintig dagen afleggen. Vandaag een rustdag in Jodhpur. Een prachtig verhaal van de avonturier die dit soort lange afstand fietstochten over de hele wereld maakt. Straks voor even terug naar huis maar na enkele weken staat er een vier maanden durende fietstocht van Beijing naar Istanbul op hem te wachten. Slechts 9000 kilometer. Het is duidelijk, een jongen die zijn passie heeft gevonden in fietsen en daarmee de wereld op een andere manier leert kennen.

Kan vreselijk genieten van dit soort mensen. Wanneer ik rond 14.00 uur de poort bij het hotel binnenstap is het er ongewoon druk op het buiten terras. Dit is echt een zeldzaamheid. Zelfs Manish, de eigenaar en zijn vrouw zijn aanwezig. Prachtig gekleed zitten ze aan een tafel. Manish begroet mij als goede vriend maar is vreselijk onrustig. Het blijkt dat de hele filmcrew van de Bollywood film bij ze aan het lunchen is, zo hoor ik later. Nu snap ik ook het gedrag van Manish en de aanwezigheid van zijn vrouw. Manish is naast zijn beheer van het hotel ook actief in de lokale politiek en zijn status en aanzien duidelijk onderdeel van deze voorstelling, zo beaamt ook zijn vrouw waar ik even een praatje mee maak. Het is maar wat je leuk vindt. Op de fabriek hebben we in de namiddag een goed gesprek met de producent van de poedercoating. Wil de exacte kleuren hebben zoals weergegeven op de meegenomen kleurstalen. Dit zijn geen gangbare kleuren in de markt hier en moeten speciaal ontwikkeld worden. Over een aantal dagen zal ik de resultaten kunnen bekijken. Het is mijn belangrijkste taak tijdens mijn verblijf hier in Jodhpur. Werk wel aan enkele aanvullingen voor de product range maar dit heeft niet de hoogste prioriteit. Eigenlijk verloopt alles heel vlotjes. Ben tegen het eind van de middag terug bij het Jhankar hotel en ga alleen nog even naar buiten om iets te eten in Sam´s cafe. Ben vanavond naar een grotere kamer aan de voorzijde van het Jhankar hotel verhuisd omdat het oudere stel die de kamer geboekt had er niet kon slapen vanwege het lawaai buiten op straat. Ik ga daar maar eens goed gebruik van maken. India zonder lawaai, vrijwel onmogelijk.

Na een goed ontbijt begeef ik me 10.30 naar de plaats waar ik zal worden opgehaald. Meestal wordt het iets later dan afgesproken maar de afgelopen dagen waren ze zelfs ruimschoots op tijd. De wonderen zijn de wereld dus nog niet uit. Ook vandaag weer, al krijg ik van Joheb te horen dat Habib vandaag thuis blijft. Hij heeft de griep. Ook in India heerst deze ziekte in deze periode nu het weer langzaam omslaat. Een vriend van Joheb, Sultan genaamd, zal ons vandaag daarom gezelschap houden. Omdat we niet veel kunnen doen hebben we uitgebreide gesprekken over de ontwikkelingen van meubelproducenten in Jodhpur. Over zijn financiële verliezen eerder dit jaar doordat een importeur niet aan zijn betalingen voldeed en onbereikbaar blijft voor verder commentaar. Allemaal kwade gevolgen van een dalende afzetmarkt. Zoals er ook orders worden geannuleerd terwijl de producten vrijwel klaar zijn. Er zijn zoveel verhalen van exporteurs in India die veel geld hebben verloren door dit soort zaken. Het is maar goed dat geldbeluste importeurs in dit soort tijden ook van de markt verdwijnen. Harde lessen die het vertrouwen in zakelijke verbintenissen met buitenlandse importeurs zeker geen goed hebben gedaan. Hopelijk blijft het mij bespaart in de komende jaren. Er wordt weinig werk verricht maar dit soort dagen zijn toch uiterst belangrijk. Door goede communicatie nog altijd de volledige support krijg op de weg die we samen afleggen. Gelukkig wordt er ook veel gelachen. Sultan is een grappige man van 37 jaar oud en daarom is het absoluut geen saaie dag. Nemen lachend afscheid bij de grote toegangspoort naar het centraal gelegen marktplein. Bij Sam´s café ben ik inmiddels goed bevriend geraakt met Sandeep, de eigenaar. Moet meteen bij binnenkomst zijn net zelfgebakken koekjes proberen. Het voelt werkelijk als thuiskomen. Wanneer ik op mijn vertrouwde bank plaatsneem word ik al snel aangesproken door een Indiase man die op zoek is naar figuranten voor een Bollywood film die ze in Udaipur gaan opnemen. Acht dagen tegen betaling waarbij verblijf en voeding is geregeld. Voordat ik een antwoord kan geven staat Sandeep al tussen ons in. Hij maant de man me met rust te laten. Zegt hem dat ik niet lastig gevallen wil worden door opdringerigheid en hier wil bijkomen van een werkdag. Ik moet vreselijk lachen. Het feit dat hij me wilde beschermen tegen dit soort mensen is natuurlijk prachtig. Nu heb ik ooit in een Bollywood film gespeeld tijdens mijn eerste jaren hier in India en had ook geen behoefte in weer zo´n avontuur. Het zijn mensen als Sandeep die mijn verblijf hier in Jodhpur uiterst aangenaam maken. Stap rond 21.00 uur met een lachend gezicht de deur uit om mijn hotelkamer op te gaan zoeken. Morgen een vrije dag. Alles is in beweging en heb nog enkele dagen de tijd om zaken af te ronden voordat ik richting Goa vertrek. Het moet voldoende zijn.  

Geen drukte vandaag en eindelijk weer eens tijd om een stuk door de straten rondom het centrum te wandelen. Het is een dertig graden maar door de smalle straten kan ik de zon nog enigszins mijden. Loop door de wijk waar moslims wonen. Heel herkenbaar door de vele geiten die er rondlopen. Moet onderweg even stoppen voor een dansende menigte die tussen een geluidswagen en de bruidegom op zijn witte paard, de weg blokkeren. Dat de muziek veel te hard staat en de boxen bijna exploderen deert ze niet. Het is een vrijwel dagelijks ritueel in deze periode van het jaar. Het trouwseizoen dat van december tot maart plaatsvindt volgens Indiase gebruiken. Het is zondag maar van een rustdag is hier weinig te merken. Het is een dag zoals alle andere. De straten zijn gevuld met felgekleurde sarees van de traditioneel geklede vrouwen die hier gezamelijk hun inkopen doen. Vind dit altijd een prachtig gezicht. Nergens in Rajasthan vind je nog zoveel traditie als hier in Jodhpur. Het geeft alles zo´n positief aanzicht. Terug rondom het marktplein raak ik in gesprek met een jonge vrouw bij een winkel vol specerijen. Kruiden die in de Indiase keuken onmisbaar zijn. Nu ben ik niet zo van dit soort dingen maar stap toch even naar binnen. Ze heet Prija en runt nu de zaken met haar drie zussen sinds haar vader jaren geleden is overleden. Een man die hier de koning van de specerijen werd genoemd. Zijn naam faam heeft in de wijde omgeving. Nog altijd. Omdat Prija geen broers heeft om de zaak over te nemen heeft haar moeder besloten het werk van haar man met haar dochters voort te zetten. Een zware opgave omdat alleen mannen zaken behoren te runnen volgens eeuwenoude tradities. Iets dat veel jaloezie en misgunst bij concurrerende partijen teweeg brengt. Zeker nu ze ook nog zo succesvol blijken te zijn. Het gaat soms tot bedreigingen aan toe. De 27-jarige Prija is echter een heel slimme vrouw. Ze heeft een master diploma in rechten maar moet voorlopig helpen de zaak draaiende houden. Onder het genot van chai heb ik interessante gesprekken met haar over de situatie waarin ze verkeren. Krijg bij het verlaten van de winkel een paar proefmonsters mee en beloof Prija weer langs te komen zodra ik een volgende keer in de stad ben. Ze maakt onbedoeld deel uit van de ontwikkelingen in vrouwenrechten. Als voorbeeld dat vrouwen net zo succesvol kunnen zijn. Jodhpur is er nog niet klaar voor maar de voorvechters zijn opgestaan. Laat het een positief vervolg krijgen.     

Het is maandagochtend. Een donkere en sombere dag zoals voorspelt was. Ik vertrek richting Duitsland met als doel Auschwitz in Polen te gaan bezoeken. Iets wat al jaren in mijn hoofd zit maar steeds heb uitgesteld. Heb in de afgelopen jaren diverse documentaires over dit concentratiekamp gezien, stukken gelezen en beelden gezien dat ik dit wel eens persoonlijk wil gaan bezoeken. Bewust in de donkere maanden omdat de beleving op een zonnige zomerse dag misschien minder beladen is en omdat ik er geen interessant vakantie uitje van wil maken. Met de auto ligt het op zo’n 1300 km rijden vanuit Oosterblokker. Omdat ik de afstand niet in een keer wil overbruggen zal ik een tussenstop maken in Halle. Een stad in het oosten van Duitsland, in de buurt van Leipzig, waar mijn goede vriendin Katrin woont. Halle ligt bovendien ook nog eens halverwege de route naar Krakow in Polen. Een perfecte tussenstop dus. Even na 14.00 uur rijd ik de stad binnen. Heb Katrin deze zomer ook al opgezocht in Dobis, een klein kunstenaarsdorp zo’n twintig kilometer buiten Halle waar ze een buitenverblijf heeft. Heb haar ruim tien jaar geleden in Delhi ontmoet en sindsdien is er een bijzondere band ontstaan. Ondertussen ook met haar familieleden die ik in al die jaren heb mogen leren kennen. Er is tijd om koffie te drinken en bij te praten maar er ligt al een programma klaar. Samen met haar zus Elke en buurvrouw Lik zullen we een documentaire gaan bekijken in een filmhuis in het centrum van Halle die om 18.00 uur begint. Vanavond dus met drie dames op stap. Dat overkomt me niet dagelijks. De documentaire gaat over het leven van Uta, een zeventig jarige vrouwelijke straatmuzikant die in Leipzig actief was. Ze heeft een robuust lijf, kaalgeschoren hoofd en noestige werkhanden waarmee ze haar accordeon bespeeld. De slechtziende Uta heeft een prachtige zangstem en daarom aangenaam om naar te luisteren. Een bijzonder levensverhaal van een hardwerkende vrouw met drie kinderen van drie verschillende mannen. Ingrediënten voor een turbulent leven. Veel opkomst is er overigens niet. De filmzaal is slechts gevuld met vijftien mensen.

Een bijzondere bijkomstigheid is dat aan het einde van de film een soort nabespreking plaatsvind. De regisseur en cameraman zijn aanwezig om vragen van bezoekers te beantwoorden. Zoiets heb ik nog niet eerder beleefd. Het maakt alles zo tastbaar, zo basic. Precies zoals Uta geleefd heeft want een jaar na de opnames is ze helaas overleden. Na de film nemen we afscheid van Lik en ga met Katrin en Elke richting het centraal gelegen marktplein waar de kerstmarkt te vinden is. Het is maandagavond en druk is het er niet. Het is nat, druilerig en koud. Niet echt uitnodigend om er lang blijven. Prima zo. Heb het eerlijk gezegd ook wel een beetje gehad na een lange dag.

Katrin had geopperd om vandaag naar Mittelbau-Dora te gaan. Een werkkamp tijdens de tweede wereld oorlog bij de stad Nordhausen, zo´n tachtig kilometer bij Halle vandaan. Ze was er zelf ook nog nooit geweest en vind het wel toepasselijk vanwege mijn bezoek aan Auschwitz binnenkort. Na te hebben ontbeten rijden we die kant op. Het weer is grijs met soms een spatje regen. Voor dit soort uitjes wel passend. Tegen een heuvel gelegen in een bosrijk gebied zoals ook Buchenwald een prachtige locatie heeft. Helaas zijn de gebeurtenissen daartegen mensonterend. Mittelbau-Dora staat bekend om zijn immense ondergrondse tunnelcomplex. Er werd hier gewerkt aan V4 raketten. Een nieuw soort moordwapen waar de Duitsers in het geheim aan werkte. In totaal hebben hier bijna zestigduizend mensen ondergronds gewerkt. Vrijwel geen joden maar hoofdzakelijk buitenlanders die waren opgepakt vanwege het helpen van joodse onderduikers en andere vergrijpen tegen de Duitse bezetter. Veel daarvan zijn er eerst vastgehouden in concentratiekamp Buchenwald. Ruim honderd kilometer verderop. Daar vonden selecties plaats op fitheid en kennis om vervolgens in Dora-Mittelbau te werken in en aan het ondergrondse tunnelcomplex. In het museum kwam het verhaal van een overlevende hard binnen. In de tunnels was het continue koud. Slechts 8 graden en daarbij zeer vochtig. Kleding was eigenlijk altijd nat. Het zorgde ervoor dat de ondervoede arbeiders snel ziek werden en besmettingen orde van de dag waren. Zodra de werkdag afgelopen was moest iedereen zich bij het uitkomen van de tunnel uitkleden om de bekende kampvodden die ze droegen te laten ontsmetten met behulp van stoom. De mannen werden vervolgens buiten met brandslangen schoongespoten en moesten ze naakt buiten in de vrieskou wachten tot hun ontsmette kleding, nog drijfnat van het vocht, buiten voor ze op de grond werd gegooid. Zoveel zijn er gestorven door ziektes, ondervoeding en kou. Lopende over het terrein kun je je niet voorstellen wat zich hier heeft afgespeeld. Toen de geallieerden in aantocht waren en de oorlog voor de Duitsers verloren bleek moesten alle arbeiders abrupt het kamp verlaten onder het motto verplaatsen. Het gebeurde bij vrijwel alle kampen in Duitsland. Lopend naar een ander kamp. In sommige gevallen honderden kilometers. Tijdens deze massale verplaatsingen, ook wel dodenmarsen genoemd, zijn er duizenden mensen bezweken door de omstandigheden of werden alsnog doodgeschoten door gefrustreerde Duitse soldaten. Het was geen leuk maar wel een zeer waardevol bezoek. Ik kan me nog herinneren dat Katrin heel lang een schuldgevoel heeft gehad. Tijdens haar reis in India vertelde ze meerdere keren dat ze uit Europa kwam maar nooit dat ze afkomstig was uit Duitsland. Ondanks dat de oorlog toen zeventig jaar geleden had plaatsgevonden en we inmiddels al generaties verder leven. Natuurlijk geen verleden op trots op te zijn maar uiteindelijk hoeft niemand van latere generaties zich schuldig te blijven voelen. Veel scholen hier maken excursies naar dit soort plekken om dit stukje mee te nemen. Als wijze les voor een toekomst in vrijheid. Vanavond worden we verwacht bij Ushi en Peter. Een bevriend stel van Katrin die ons met Lik en Elke heeft uitgenodigd om te komen eten. Ze wonen aan de andere kant van Halle. Wanneer Katrin over onze ervaringen vandaag begint te vertellen aan tafel krijgt dit onderwerp zijn volledige aandacht. Gelukkig kan iedereen openlijk over de oorlog praten en heeft het geen invloed op de algehele stemming waardoor het een paar gezellige uren worden. Omdat we al op tijd aten rijden we halverwege de avond terug naar het appartement waar Katrin en ik nog een laatste wijntje drinken. Morgen wil ik om 6.00 uur opstaan om tijdig richting Krakow te vertrekken. De ruim 700 km afgelegd hebben voordat het donker begint te worden. Daarnaast is het weersbericht in Polen niet gunstig. Er wordt regen verwacht wat voor gladheid kan zorgen vanwege een temperatuur rond het vriespunt. We gaan het zien.

Op tijd mijn bed uit en zie dat Katrin al druk in de keuken bezig is met het ontbijt. Koffie en broodjes, alles staat al op tafel. Zo op de vroege ochtend aan de keukentafel hebben we een interessant gesprek waardoor de tijd voorbij vliegt en ik me nog moet haasten om niet te laat te vertrekken. Het is tegen 7.30 wanneer ik aan de reis begin. Over zes dagen zal ik Katrin weer zien wanneer ik op de terugweg vanuit Krakow nog een aantal nachten hier zal verblijven. Buiten is het nog donker maar gelukkig wel droog. De route leid via Leipzig en Dresden naar de grens met Polen. Vanaf hier nog 420 km te gaan naar Krakow. Ben nog nooit eerder in Polen geweest en voel de positieve spanning bij het bereiken van de grensovergang. De weg richting Krakow is overigens ontzettend goed berijdbaar en is het niet druk met verkeer. Ook valt het weer erg mee en van gladheid is geen enkele sprake. Alles bij elkaar zorgt ervoor dat ik 14.30 de parkeerplaats van het Garden Square hotel op rijd. Mijn verblijf in Krakow voor de komende vijf nachten. Een comfortabel verblijf op vier kilometer afstand van het centrum. Bewust om mijn auto goed te kunnen parkeren want dat is een drama in het centrum had ik gelezen. Heb mijn mountainbike meegenomen om de afstand naar het centrum te overbruggen en kan me daarmee ook vrij in de stad bewegen.

Voor morgen staat het Schindler museum op het programma waarvoor ik eerder online al een ticket heb geboekt. Oskar Schindler heeft door joden in zijn emaillefabriek te laten werken ruim 1100 joden van de dood weten te redden tijdens de oorlog. Met de film Schindler´s list in mijn achterhoofd rijd ik later in de middag op de fiets de route naar de fabriek die in tact is gebleven en welke nu als museum dient. Deze ligt net buiten het centrum aan de overkant van de Wisla rivier. Het kan nog net voordat het donker wordt. Als voorbereiding voor morgen zodat ik dan niet hoef te zoeken. In grijs miezerig weer rijd ik vanaf het hotel door wijken met vervallen gebouwen en zijn de wegen ook niet echt om over naar huis te schrijven. Het gaat natuurlijk om de fabriek maar op het eerste gezicht ben ik niet echt onder de indruk van de stad. Dit zal echter snel veranderen. Wanneer ik de fabriek gevonden heb en vervolgens via een brede verkeersbrug de rivier de Wisla oversteek zie ik overal prachtige hoge statige panden om me heen. Vrijwel alle straten in dit deel van Krakow zijn er mee volgebouwd. Historie in zijn volste glorie. Bereik binnen korte tijd ook het grote marktplein waar de kerstmarkt te vinden is. De grote trekpleister waar mensen uit heel Europa op af komen. En ik kan het volledig begrijpen. Het marktplein met zijn prachtige Mariakerk, de toren en zijn centraal gelegen bazar zijn in kerstsferen gehuld. Autovrij, net als de straten er omheen en gevuld met mensen. De complete setting maakt het bijzonder om hier te zijn. Nu het inmiddels donker is geworden een prachtig schouwspel. Eet iets in de vele restaurants rond het plein en ga niet te laat terug naar het hotel. Wil morgen uitgerust aan mijn eerste dag in Krakow beginnen.

Na een goed ontbijt rijd ik op tijd richting het Schindler museum. Weet de weg dus hoef niet te zoeken. Buiten bij het gebouw staan groepen te wachten om naar binnen te mogen. Alles tegenwoordig met een tijdslot, zoals dat sinds de epidemie nu op zoveel plaatsen wordt gehanteerd. En dat is perfect. Nergens hoef je meer in lange rijen te wachten. Om 11.30 mag ik naar binnen. Een indrukwekkend museum waarbij, met de film in mijn achterhoofd, de werkelijkheid nog eens wordt onderstreept. Van de fabriekshal zelf is niets te zien. Het hoofdgebouw met zijn kantoren zijn gevuld met fotomateriaal en emaillen producten uit de fabriek en in een filmzaal vertellen Joodse arbeiders, die door Schindler´s list de holocaust hebben overleefd, hun verhaal. Vol met indrukken verlaat ik het museum na enkele uren en ga richting de oude stad. Aan de andere kant van de rivier in het oude stadsdeel van Krakow bevind zich de Joodse wijk Kazimierz waar vandaan veel joodse arbeiders dagelijks naar de fabriek moesten lopen tijdens de Duitse bezetting. In dit rustige deel van de stad zijn nog enkele synagogen te vinden. Op straat lopen enkele orthodoxe joden en hier en daar zie ik Hebreeuwse tekens op de gevels geschreven. Krakow is nooit gebombardeerd tijdens de tweede wereldoorlog omdat de Russische generaals de stad wilde behouden en Duitsers zichzelf vroegtijdig terugtrokken. Het oude centrum is daardoor volledig in tact gebleven. Een waar genot om door de straten te wandelen. Ben voornamelijk op en rondom het grote marktplein te vinden waar ik mijn fiets tegen een van de stalen beugel plaats die op enkele plekken te vinden zijn. Er staan verbazend genoeg maar enkele fietsen. Hoe anders dan in Amsterdam. Kom sowieso weinig mensen op de fiets tegen onderweg. Halverwege de middag rijd terug richting het Garden Square hotel.

Opwarmen, douchen en s´avonds weer hetzelfde paadje terug naar het centrum om op de kerstmarkt warme rode kerstwijn te drinken en de sfeer te proeven. Wanneer ik iets eet in een van de vele restaurants rond het plein raak ik in contact met enkele oudere stellen uit London die aan de tafel naast mij zitten. Ze zijn hier om dezelfde reden. Auschwitz en de kerstmarkt. Ik kan het altijd goed vinden met de Engelsen. Open, direct en met een enorm goed gevoel voor humor. Wat hebben we gelachen. Morgen vliegen zij weer terug. Neem lachend afscheid en fiets de vier kilometer terug naar het hotel. Wil morgen op tijd opstaan om fris aan mijn bezoek aan Auschwitz te beginnen.

Ben op tijd wakker voor een vroeg ontbijt. Moet om 9.30 ergens in het centrum staan waar ik zal worden opgehaald. Op de desbetreffende locatie staat ook een jonger Engels stel en een Braziliaans gezin. Met zeven mensen vertrekken we in een Mercedes busje naar Oswiecim. De oorspronkelijke naam van het dorp maar hernoemt door de Duitsers naar Auschwitz. Het ligt een zeventig kilometer vanaf Krakow. Aangekomen valt mijn mond open van verbazing.

Ik verwacht wel drukte maar het overtreft al mijn verwachtingen. De grote parkeerplaats staat vol met zeker meer dan veertig grote vervoersbussen en voor de ingang staan vele honderden mensen in een lange rij te wachten om naar binnen te mogen. Wij zullen ons bij een groep aansluiten krijgen we van Norbert, onze Poolse chauffeur, te horen. Eerst door de beveiligingspoort en krijgen vervolgens een headset van de gids die ons zal rondleiden. Via een betonnen sluis lopen we richting het kamp. Je voelt gewoon de spanning in de groep, niet wetende wat we zullen ervaren. De welbekende poort met de tekst Arbeit Macht Frei aan het begin van het kamp is het begin van een zeer intense tour. De vrouwelijke gids vertelt onophoudend en passioneel over het kamp en de gebeurtenissen. De oorsprong van het kamp, het begin van de oorlog en de stappen die zijn gemaakt richting uiteindelijke massavernietiging. De experimenten met het doden van gevangenen en het opzetten van de eerste gaskamer. Ik had het kamp veel groter verwacht maar de beelden van Auschwitz worden vaak vermengd met Birkenau. De Duitse naam is voor het dorpje Brzezinka wat moest wijken voor het uiteindelijke vernietigingskamp. Het ligt op drie kilometer van Auschwitz en zover je kunt kijken hebben er barakken gestaan.

Een deel gemetseld voor vrouwen maar voornamelijk van hout voor de mannen. Het gaat alle verbeelding te boven. Van de vier grote gaskamers en verbrandingsovens zijn alleen nog de puinhopen te zien omdat de Duitsers deze vlak voor de bevrijding hebben opgeblazen. Het is koud en guur vandaag. Triest zoals ik gehoopt had. Ondanks de vreselijke geschiedenis ben ik blij deze reis te hebben gemaakt. De oorlog ligt nu bijna tachtig jaar achter ons maar het aantal bezoekers is de laatste tien jaar enorm gestegen. Iedere dag rond de vijfduizend bezoekers. Auschwitz als museum kan de huidige bezoekersaantallen eigenlijk niet meer aan, zo krijg ik van de gids te horen. Ze zijn daarom bezig met aanpassingen. Zelf is zij ontzettend blij met deze ontwikkelingen want het verhaal moet blijven worden verteld. Gezien de gebeurtenissen in de wereld is het onderwerp misschien nog wel actueler dan ooit in de hoop dat de geschiedenis zich niet zal herhalen. Rond 18.00 uur ben ik weer terug bij het hotel. Ben later nog wel op de grote markt in het centrum te vinden om er iets te eten en van de kerstsferen te genieten. Laat wordt het niet. Ben gevuld met indrukken en laat alles verder even voor wat het is.

Nog enkele dagen zal ik in Krakow blijven. Nu mijn hoofddoelen zijn vervuld tijd om de stad zelf wat beter te leren kennen. Vandaag een vrolijk zonnetje bij licht vriezend weer. Mijn paadje richting het centrum heb ik ondertussen wel op mijn netvlies staan. Nog steeds weinig mensen op een fiets. Alleen fastfood bezorgers op e-bikes maken gebruik van de fietspaden. Bezoek als eerste het Bansky museum. De artiest die wereldwijd bekend staat om zijn graffiti tekeningen op muren in steden. Met humor en politieke statements. Het is echt de moeite waard om te bezoeken.

Vervolgens richting Wawel, een hoge heuvel langs de rivier waar het kasteel en zijn kathedraal toonaangevend het centrum van de stad bepalen. Het is zaterdag en dat is duidelijk te merken. Enorme mensenmassa’s. Toeristen en lokale bevolking die hier kerstinkopen komen doen. Moet lopend met de fiets in de hand met de stroom mensen mee. Sluit me aan in de lange rij om een ticket voor de kathedraal te bemachtigen. Het wachten blijkt de moeite waard. Zelden heb ik zo’n mooi kerkelijk gebouw gezien. Niet echt gebruikt voor diensten maar gevuld met graftombes van koningen, staatshoofden en belangrijke mensen uit de Poolse geschiedenis waaronder ook de componist Frederick Chopin. Zowel de kerk als de catacomben onder de kerk zijn gevuld met graftombes. Het is duidelijk zichtbaar dat het geloof hier in Polen nog sterk aanwezig is. Iets wat we ook zien bij de Poolse gemeenschap in Nederland. Ga tussentijds nog wel een keer terug naar het hotel maar ben ´s avonds weer terug in het centrum te vinden. Wil deze zaterdagavond eens uitgaan. Het is weekend en verwacht veel drukte. Ontmoet in een bar een Fransman en een Turk die hier beide voor internationale bedrijven werkzaam zijn. Het loon is hier beter dan thuis en buiten dat is het hier goed vertoeven. Ik had Polen als een goedkopere bestemming verwacht maar daar is hier in Krakow weinig van te merken. Al zal het buiten het centrum waarschijnlijk wel goedkoper zijn. Eten en drinken rond het marktplein verschilt namelijk niet of nauwelijks met Amsterdam.

In dezelfde bar kom ik ook in contact met de jonge Poolse Anna die voor een week terug is in haar geboorteland. Getrouwd met een Duitser en wonende in Hannover is ze in Polen om haar geboortedorp te bezoeken. In een hoger gelegen gebied, vlak bij de grens met Slowakije, waar de omgeving wit gekleurd is door de vele sneeuw die er is gevallen. Nu in Krakow om een goede vriendin op te zoeken. Met haar maak ik de avond vol tot in de late uurtjes. Begrijp nu waarom er vrijwel geen mensen fietsen. Anna vertelde me dat mensen niet meer fietsen sinds de auto zijn intrede heeft gedaan. Het hebben van een auto een bepaalde status geeft waardoor fietsende mensen meer worden gezien als achtergestelde. Ik moet er vreselijk om lachen en ben er eigenlijk wel blij mee, al klinkt het me wel vreemd in de oren. Hoef me nu in ieder geval geen zorgen te maken dat mijn mountainbike gestolen wordt. Bij het verlaten van de bar is zoeken ook niet nodig want het is de enige fiets die er nog staat. Door de verlaten straten van Krakow fiets ik terug. Wat weer een bijzondere avond was dit.   

Vandaag een laatste dag in Krakow. Wanneer ik de gordijnen open doe zie ik dat het lichtjes regent. Geen dag om buiten te zijn maar wil toch nog richting het centrum. Er is een groot modern winkelcentrum waar ik even naar toe wil. Gallery Krakowska heet het en bestaat uit drie verdiepingen gevuld met honderden winkels. Het is er ontzettend druk met winkelend publiek. Het is zondag en met dit weer en de kerst voor de deur eigenlijk ook wel te verwachten.

Ik bezoek enkele winkels om te kijken of mijn prijsbeleving misschien iets zou kunnen worden bijgesteld. Over hier blijken consumptiegoederen niet veel goedkoper te zijn dan in Nederland. Omdat het nog steeds regent ben enkele uren in het hardrock café te vinden waar vandaan ik een prachtig uitzicht heb op het plein. Een perfecte locatie om mijn gedachten van de laatste dagen op te schrijven. Zie dat de naastgelegen Maria kerk vandaag wel bezoekers toe laat. De afgelopen dagen was hij namelijk afgesloten voor publiek. Wanneer ik halverwege de middag de kerk betreed ben ik werkelijk overweldigd door de schoonheid van het interieur. Heb veel kerken bezocht maar dit is zonder enige twijfel de mooiste. Het is een passende afsluiting van mijn dagen hier in Krakow. Eet nog iets in een restaurant en fiets op het eind van de middag tussen de regendruppels door terug naar het Garden Square hotel. Mijn hotelkamer is een prima plek om deze avond door te brengen.

Vandaag zal ik de terugweg aanvangen richting Halle. Vertrek rond 9.00 uur vanaf het hotel. Eerst mijn auto voltanken want brandstof is wel een stuk goedkoper in Polen. Zo´n 1,40 euro per liter benzine. Kijk, daar word ik nu vrolijk van. Er is wat oponthoud op de rondweg van Krakow maar kan vlot doorrijden tot aan de grens. Hier moeten alle auto´s de weg af voor grenscontrole door de Duitse politie. Een twintig minuten oponthoud maar al met al een prima terugreis. Het is 16.30 wanneer ik mijn auto in de Richard Wagnerstrasse parkeer en niet veel later Katrin in de deuropening zie staan. Onder het genot van een bak koffie praten ik haar bij over mijn ervaringen de afgelopen dagen. We zullen vanavond eten bij Lik, de onderbuurvrouw, door wie we zijn uitgenodigd om te komen eten. Aan reuring dus geen enkel gebrek en buiten dat is Lik een zeer inspirerende vrouw. Met Katrin bekijk ik later deze avond de film Zone of Interest op de computer. Het verhaal gaat over het gezin van de kamp commandant van Auschwitz, Rudolf Hoss. Zij woonden in een huis met grote tuin en zwembad net buiten de betonnen muren van het kamp. Bizar hoe deze man zijn gezinsleven zo makkelijk kon scheiden van de gruwelijkheden in het kamp. Na de oorlog is hij berecht en in 1947 opgehangen aan de galg die achter zijn huis nog te zien is. Zijn einde betekent ook het einde van deze dag. Zal nog een paar nachten bij Katrin in Halle blijven. Om er de gezelligheid van de kerstmarkt te bezoeken en glühwein te drinken. In goed gezelschap zal ik deze waardevolle periode vol van bezinning afsluiten. Hoe mooier kun je de kerstdagen in gaan. Prettige feestdagen allemaal!              

Na gisteren een geslaagde verjaardag van mijn moeder gevierd te hebben, die de magische leeftijd van negentig jaar heeft bereikt, vandaag richting de Duitse grens waar mijn goede vriend Willem woont. Vertrek tegen de middag richting Jipsinghuizen. Een klein dorpje op enkele kilometers van de Duitse grens ergens onderin Groningen. Hij woont er al zeven jaar, samen met zijn vrouw Yvonne en hun zoons Sam en Bas. Ver weg van de drukte die wij in het westen van Nederland ervaren. Een bewuste keuze gezien hun gewenste leefstijl. Back to basic. In ieder geval, zoveel mogelijk. Genieten er van eenvoud en rust zonder enige drang naar materialistische zaken. En ja, het kan nog. Eens per jaar zoek ik ze op. Meestal ver in het najaar wanneer de thermometer niet boven de tien graden uit komt. Dit keer iets aangenamere temperaturen. Het is rond 13.30 uur wanneer ik op slechts tien kilometers van mijn bestemming verwijderd ben terwijl ik vanaf 14.00 uur pas bij ze terecht kan.

Ze komen vandaag namelijk terug van een paar dagen kamperen in Boertange. Een dorpje dat bekend staat om zijn middeleeuwse vesting op vier kilometer afstand waar ze met de kano naar toe zijn gevaren. Krijg de spontane ingeving om even bij Joke langs te gaan nu ik toch aan de vroege kant ben. Een oude vriendin die sinds tien jaar net over de grens in Duitsland woont. Ze werkt als medium en heb haar ooit leren kennen toen ze nog in Edam woonde. Heede heet het plaatsje en ligt op slechts vijftien minuten rijden van Jipsinghuizen. Ik geef het een kans en stuur haar een appje. Als ze tijd voor me heeft en binnen vijf minuten antwoord geeft, ga ik bij haar langs. Zo niet, ook prima. Dan heeft het zo moeten zijn. Het duurt echter nog geen dertig seconden wanneer ik een lief berichtje van haar ontvang. De keuze is snel gemaakt en nog geen half uur later zit ik bij haar aan tafel onder het genot van een bak thee. Het is alweer enige jaren geleden dat ik haar gesproken heb en dat maakt het wel bijzonder. Praten bij over de afgelopen jaren en eveneens over alles wat mij bezighoud. Achterin de zeventig maar nog zo inspirerend. Wanneer ik na anderhalf uur haar enigszins verscholen boerderij verlaat geef ik haar nog een laatste knuffel en vervolg mijn weg terug naar Jipsinghuizen. Moet van binnen lachen want wat een onverwacht begin van mijn vakantie. Willem, Yvonne en de kinderen zijn inmiddels thuis gekomen van hun korte vakantietrip. Het is een mooi weerzien met deze bijzondere mensen. Bij een aangename temperatuur zitten en eten we in de tuin en praten bij over de periode die achter ons ligt en de ontwikkelingen in de omgeving en de contacten met de bewoners uit de buurt. Dit keer geen haastig bezoek omdat ik hier enkele nachten zal verblijven. Voor morgen heeft Willem heeft een lange wandeling uitgezet. Met z´n tweeën zullen we een route van zo´n achttien kilometer afleggen. Drinken in de avond nog een paar glazen wijn bij de houtkachel maar laat wordt het niet. En ik vind het prima. Heb zin in morgen om samen lekker aan de wandel te gaan.

Sam en Bas zijn al druk in de weer als ik beneden kom. Met beide jongens kan ik goed opschieten. Zie ze slechts eens per jaar maar heb toch een speciale band met ze. Knuffelberen zijn het, allebei. We ontbijten gezamenlijk, maken een lunchpakketje klaar en gaan op pad. De zon schijnt heerlijk en de route leid voor een deel langs de rivier de Aa die ook vlak achter hun huis stroomt en doorkruist een prachtig bos en heidegebied onderhouden door staats bosbeheer. Een deel van de wandelroute de we lopen onderhoud Willem als vrijwilliger. Nuttig en ook een mooie manier om in contact te komen met mensen uit de omgeving. Het is werkelijk een prachtige route. De afgelopen jaren heeft staats bosbeheer steeds meer grond opgekocht van boeren om de natuur te laten herstellen en dat is duidelijk zichtbaar. Verbaas me eigenlijk dat we zo weinig mensen tegenkomen. Vrijwel niemand eigenlijk. Zoals het overal rustig is terwijl we nog midden in de vakantieperiode zitten. Het lijkt wel af vakantiegangers deze regio links laten liggen. Zelfs het mooie zwembad in Sellingen heeft beperkte aanloop en gaan er steeds meer winkels dicht in het dorp, zo hoor ik Willem vertellen. Onbegrijpelijk eigenlijk als ik zie in wat voor omgeving ik me begeef. We drinken koffie en genieten van de meegenomen broodjes zittend op bankjes langs de route. Hebben diepgaande gesprekken en soms gaat het over helemaal niets. Na jaren kunnen we elkaar weer eens uitgebreid spreken en dat voelt als zeer waardevol. Wanneer we rond 16.00 uur terugkomen bij het huis, gelegen aan de Wollinghuizerweg komen niet veel later ook Yvonne en de jongens terug van een verjaardagsfeestje bij de buren. Vanavond zullen we niet gezamenlijk eten. Willem heeft voor ons tweeën een plek gereserveerd bij Het Boschhuis in Ter Apel. Een hotel-restaurant aan de rand van het bos met aan de overkant het oude klooster welke omringt wordt door oude dikke eikenbomen. Een prachtige stek om ons weerzien af te sluiten. Wanneer we rond 20.00 uur weer terug zijn zit ik met Yvonne en Willem nog even in de tuin. Morgen vertrek ik richting Munster. Zie op de buienradar dat het vandaag op veel plekken in Nederland behoorlijk heeft geregend met hier en daar zelfs een code oranje. Wat hebben we het toch getroffen hier. Laat het een mooi vervolg krijgen.

Op het eind van de ochtend neem ik afscheid van Willem, Yvonne en de jongens Sam en Bas. Met een dankbaar gevoel vertrek ik richting Munster dat op een kleine twee uur rijden van Jipsinghuizen ligt. Ik ga er mijn goede vriendin Sabine opzoeken. Heb haar jaren geleden ontmoet in India en ga altijd even bij haar langs wanneer ik onderweg ben in Duitsland. Een inspirerende vrouw die vele jaren gewerkt heeft in een kliniek voor verslaafden en tegenwoordig werkzaam is in een ziekenhuis waar o.a. jonge kankerpatiënten worden behandeld. Daarnaast doet ze iets met kleurentherapie en is ze pas een doodcafé gestart. Een platform om de dood meer bespreekbaar te maken. Iets waar klaarblijkelijk voor veel mensen nog een groot taboe op heerst gezien het aantal aanmeldingen. In sommige gevallen gaat ze met een groepje mensen picknicken op het kerkhof. Niet echt iets waar ik vrolijk van wordt maar als ik enkele foto´s te zien krijg ziet het er eigenlijk erg ontspannen en gezellig uit. Nu moet ik wel vermelden dat kerkhoven hier wat ruimer zijn opgezet en er veel groen aanwezig is. Vandaag werkt ze vanuit huis en wanneer ik rond 15.00 uur arriveer staat ze al in de deuropening. Ze woont aan de rand van de stad in een van de gebouwen die ooit deel uitmaakten van een militaire kazerne. De reeks gebouwen bieden nu onderkomen aan mensen uit diverse culturen. Met Sabine ben ik altijd aan het filosoferen en dat maakt onze ontmoetingen altijd interessant. Zal hier twee nachten verblijven zodat ik ook eindelijk eens iets van de stad Munster kan bekijken want dat is er in al die jaren nog nooit van gekomen. Na te hebben gegeten fietsen we voor zonsondergang nog een vijftien kilometer door de Riesenfelder. Een natuurreservaat welke vlak achter de woonwijk te vinden is. Ooit bedoeld als waterzuivering project kreeg de milieuorganisatie het voor elkaar om het als natuurgebied te laten fungeren. Het bestaat uit een immense oppervlakte aan ondiepe waterbassins waar tussendoor fietspaden zijn aangelegd.

Een waar paradijs voor vogels die redelijk onzichtbaar blijven door het hoge riet langs de fietspaden. De vele houten vogelkijk hutten bieden de mogelijkheid om de levendigheid op de verschillende waterplassen gade te slaan. Toch krijgen we een groep van acht ooievaars langs de route en zien even later een grote bever het fietspad oversteken om zich naar een andere plas te begeven. Zoiets heb ik echt nog nooit eerder gezien! We sluiten de avond af met mooie gesprekken onder het genot van een glas wijn. Sabine moet morgen werken en lig daarom ruim voor middernacht op het matras in de woonkamer. Morgen een dagje Munster. Zin in.

Sabine is al vroeg vertrokken en ben zelf ook redelijk op tijd onderweg richting het centrum dat zo´n drie kilometer verderop ligt. Heb mijn mountainbike uit de auto gehaald en vind het heerlijk om op deze manier de stad te verkennen. Het is prachtig weer en rijdend door het stadspark rondom een meer voelt het als een mooi begin van de dag. Zie mensen hardlopen en wandelen zoals wij dat in het Vondelpark kennen. Moet nog wel ontbijten en dat kun je hier in Duitsland heel goed doen. Er zijn een overvloed aan bakkerijen waar je niet alleen verse broodjes kunt afhalen maar deze er ook kunt opeten onder het genot van een bak koffie. Een formule die mij persoonlijk heel erg aanstaat. Parkeer mijn fiets op het grote marktplein bij de Dom van Munster, ontbijt bij een bakkerij in de buurt om vervolgens de kerken te gaan bezoeken die op steenworp van elkaar in het centrum zijn gebouwd. Kerken met een prachtig aanzicht van de buitenkant maar van binnen uitermate sober en saai. Dit gevoel had ik bij het bezoeken van de dom van Keulen ook.

Het moet iets puur Duits zijn. Bezoek ook het oude stadshuis met zijn prachtige trapgevel. Heb nog iets in mijn geheugen staan over het verdrag van Munster. Het betekende het einde van de 80-jarige oorlog in 1648 toen hier de vredesverdragen zijn getekend, zo wordt me duidelijk. Mooi dat dit vraagstuk ook weer is opgelost. Munster heeft een klein centrum en is een ware studentenstad. Universiteiten staan hoog aangeschreven en velen staan op nog geen honderden meters in het centrum rond de dom. Gezien het grote aantal jongeren zullen de eerste lessen weer zijn begonnen. In de namiddag komt Sabine me opzoeken om samen naar het stadsmuseum te gaan. Een prima manier om meer over de stad Munster te weten te komen. Eten en drinken daarna nog iets in een studentenkroeg en fietsen vervolgens in de schemering terug. Een groene route waarbij we onderweg nog even haar volkstuin bezoeken die niet ver van haar huis te vinden is. Een prachtig rustplek buiten de drukte van de stad waar ze groenten verbouwd en een klein zomerhuis staat. Al is er van de groenten weinig meer over door een invasie van slakken. Ze kan er wel om lachen. Na een paar glazen wijn bij haar thuis wijn nemen we vroegtijdig afscheid. Sabine vertrekt morgen vroeg met de trein naar haar werk in Ham en zal haar niet meer te zien krijgen voordat ik mijn weg vervolg richting Rothenburg ob der Tauber. Een plaats een stuk zuidelijker in de deelstaat Beieren waar ik deze vakantie voort zal zetten. Het was absoluut de moeite waard om Sabine hier in Munster op te zoeken.

Ben rond 07.30 uur wakker en merk dat Sabine inmiddels al is vertrokken. Pak mijn spullen bij elkaar en wil voor vertrek nog wel even ontbijten. Loop daarvoor een paar honderd meter voor de dichtstbijzijnde bakkerij. Perfect om zo de dag te starten. Met een goedgevulde maag vertrek ik richting Rothenburg ob der Tauber. Opnieuw een prachtige dag en de vierhonderdvijftig kilometer leg ik vlotjes af. Het wegennet is uitstekend en het heuvelachtige landschap is een verademing om doorheen te rijden. Ik heb drie nachten geboekt in hotel Rothenburger Hof welke er tegenover het treinstation te vinden is. Check in, leg mijn spullen op de toegewezen kamer en loop richting het oude centrum. Ik had eerder op foto´s gezien dat Rothenburg ob der Tauber ooit een oud middeleeuws vesting dorpje is geweest, zoals Boertange in Groningen. Met dikke stadsmuren en een aantal hoge gemetselde toegangspoorten. Binnen vijf minuten loop ik over de oude houten brug het dorpje binnen. Het is werkelijk een prachtig centrum met vakwerkhuizen en een centraal gelegen marktplein waaraan het eeuwenoude stadhuis gebouwd is. Alles ademt historie en is een ware trekpleister voor toeristen. Veelal op doorreis omdat het niet zo groot van omvang is.

Voor mij een prima basis om hier vandaan enkele fietstochten te maken. De voornaamste reden dat ik hier ben. Had thuis al het een en ander voorbereid en routes uitgekozen via de fietsapp Komoot. Wanneer ik blij het plaatselijke VVV-kantoor navraag doe blijken ze dezelfde routes ook op kaart te hebben. Het zijn de blauwe en paarse route die ik wil fietsen. Aangegeven met een vlinder in diezelfde kleur. Eet er iets op een van de terrassen langs de straat en tref de laatste voorbereidingen voor morgen. Mijn mountainbike staat al in de schuur bij het hotel en mijn kleine rugzak is gevuld met alle noodzakelijke dingen.

Na een redelijk goede nacht loop ik rond 8.00 uur de ontbijtzaal binnen. Er is een uitgebreid buffet om een goede basis te leggen voor vandaag. Nog niet wetende wat me te wachten staat. Zal vandaag de zware blauwe route fietsen die achtenzestig kilometer lang is. Normaal fiets ik iedere zondag rond de tachtig kilometer maar hier ben ik nog weinig vlakke wegen tegengekomen en dus is het niet te vergelijken. Wanneer ik rond 9.00 uur op de fiets stap schijnt het zonnetjes en ligt de temperatuur rond de twintig graden. Zo in de vroege ochtend is er nog weinig leven op straat te bekennen. Het is zaterdag dus vermoed dat het later nog wel drukker zal worden. Net buiten Rothenburg ob der Tauber loopt het fietspad door het zonverlichte heuvellandschap.

Passeer maisvelden maar ook velden waar de grond alweer klaargemaakt is voor volgend jaar. Het is eind augustus en aan de natuur kun je zien dat deze zich langzaam opmaakt voor de donkere koudere maanden. Moet onderweg wel even wennen aan de bewegwijzering omdat ik niet overal vlinders zie aangegeven en er ook andere signalen zijn waarop ik moet letten, zo krijg ik in de gaten. Nu heb ik geen haast en stop regelmatig om even op de Komoot app te checken of ik nog goed zit. Rijd een aantal keren verkeerd omdat borden geen duidelijke richting aangeven en beland zelfs na een heftige klim, middenin een maisveld. Het hoort er allemaal bij. Merk wel dat de tijd doorloopt en de warmte steeds meer parten begint te spelen. Doorkruis binnen iedere vijf tot tien kilometer kleine dorpen als Gebsattel, Diebach, Wohnbach en Morlitzwinden. Gehuchtjes eigenlijk want meer dan twintig huizen staan er soms niet. Vrijwel in ieder dorp is het uitgestorven want ik zie werkelijk niemand op straat. Alsof er niemand woont. Ook zijn veel huizen vervallen en zijn de boerderijen verre van modern. Lijken op de oude boerenbedrijven met binnenplaatsen zoals je ze nog in Limburg vindt. Alleen nu van hout gemaakt en slecht onderhouden. Kom onderweg slechts een enkele verdwaalde fietser tegen. De rust en de ruimte, ik vind het prachtig en geniet van iedere kilometer. In Comberg, dat als redelijk grote plaats op de kaart staat aangegeven wil ik gaan lunchen maar aangekomen in het centrum is ook hier geen enkele horecagelegenheid te vinden. Ook hier slechts een enkeling op straat. Mijn enige redding is het kasteel dat hoog op een heuvel is gebouwd en de toeristische trekpleister Colmberg is. Moet daarvoor wel even van de route af en een stuk omhoog fietsen maar het loont. Tegenover het kasteel staat een restaurant waar meerdere mensen op het terras zitten. De perfecte plaats om even bij te tanken. Het fietsen in de heuvels vergt veel energie en heb gewoon meer tijd nodig om kilometers af te leggen. Moet hier vandaan nog een twintig kilometer fietsen en de zon begint de temperatuur aardig op te schroeven zo aan het begin van de middag. Vul mijn beide waterflessen en stap rijd weer naar een aanknopingspunt van de route om mijn weg te vervolgen. Begin nu aardig door te trappen om zo snel mogelijk uit de zon te kunnen zijn. Merk aan het zout op mijn gezicht dat ik met deze inspanningen nog meer moet drinken terwijl ik onderweg mijn waterfles bijvul zodra die mogelijkheid zich bied. Ben enigszins opgelucht wanneer ik halverwege de middag de contouren van Rothenburg ob der Tauber in de verte in het zicht krijg. Nog een viertal kilometers langzaam naar beneden en dan is de klus geklaard. Deze fietstocht heeft me aardig wat energie gekost is dat is duidelijk voelbaar. Maak me de verdere middag dan ook niet te druk. Pas in de avond wanneer de temperatuur iets aangenamer is loop ik naar het centrum. Eet er iets op een van de vele terrassen en begeef me later naar het monumentale pand in de hoek van het marktplein waar ze alleen wijn verkopen.

Deze regio staat namelijk ook bekend om zijn wijnsoorten. Het terras zit er vol met wijnliefhebbers. Ik koop een glas frisse rosé en ga op de brede stenen trap zitten waarmee je binnenkomt. Zittend tegen de muur zie ik veel mensen op het marktplein die er het oude en prachtig verlichte oude centrum komen bewonderen. Sommige laten zich in het donker rondleiden door een gids, historisch gekleed met een lange bruine cape, een leren hoed en met in de ene hand een grote lans en in de andere een brandende lantaarn. Een prachtig gezicht zo in deze setting. Hoor een Nederlands stel praten dat iets naast me aan een tafeltje zit.  Zippend aan hun wijn  vertellen ze over en weer wat er allemaal fout ging in hun vorige relatie. Ze hebben elkaar duidelijk nog niet zo lang geleden ontmoet en lijkt het of ze nieuwe misstappen willen vermijden. Moet meteen denken aan het nummer Vondelpark van Acda en de Munnik die op een soortgelijke manier is ontstaan. Ik lach van binnen en drink mijn wijnglas leeg. Het is rond 23.00 uur nog zesentwintig graden. Maak nog even een klein ommetje via de pittoreske straatjes voordat ik terug wandel naar het hotel. Wat een prachtige dag was dit.

Vandaag wil ik de paarse route fietsen. Iets korter en iets minder zwaar volgens de gegevens op de app. Het heeft vannacht geregend en de temperatuur is aanzienlijk gedaald. Zie een achttien graden en een bewolkte lucht en daar ben ik niet rouwig om. Begin na een stevig ontbijt aan de fietstocht. Nu er meer frissere zuurstof in de lucht zit merk ik dat het fietsen me veel makkelijker af gaat. Natuurlijk is het zonnetje van harte welkom maar voor nu vind ik het prima. Het landschap is er niet minder om. De route gaat door onder andere Schrozberg en Rot am See en vele kleine en wederom afgelegen dorpen. Kom ook op deze fietsroute vrijwel niemand tegen. Alleen bij de bakkerij in het centrum van Rot am See stoppen er diverse auto´s om vers brood voor het ontbijt te halen. Het is zondag maar voor mijn gevoel is dat het hier iedere dag. Zoals eerder gemeld is de oogst al binnengehaald en zijn de landerijen al enigszins voorbewerkt voor het nieuwe seizoen. Wat zeer opmerkelijk is in deze omgeving zijn de vele grote roofvogels die hier rondzweven, zoekend naar prooien zoals muizen. Nu ben ik geen vogelaar maar het maakt wel indruk op me. Zo dichtbij en laagvliegend zie ik dit soort vogels zelden. Dat ze hier niet continue gestoord worden door verkeer en mensen zal mede een reden zijn hiervoor. Het zonnetje schijnt in de middag weer maar de warmte is vandaag een stuk beter te verdragen. Ben wederom rond 14.30 terug bij het hotel en maak me langzaam op om te vertrekken.

Morgen ga ik richting het noorden om mijn goede vriendin Katrin op te zoeken in haar buitenhuis in het plaatsje Dobis. Wandel wel een paar rondjes in het oude centrum maar laat wordt het niet. Wanneer de zon ondergaat daalt de thermometer naar een veertien graden en voelt het kil aan. Hoe anders was het gisteravond. De terrassen zijn nu vrijwel leeg en ik kan me er wel in vinden. Heb hier een paar prachtige dagen gehad en ben klaar om verder te gaan.

Na een goed ontbijt en met een volle tank vertrek ik vanuit Rothenburg ob der Tauber. Dobis ligt ruim vierhonderd kilometer noordelijker en is in een kleine vier uur te bereiken volgens mijn navigatie systeem. Aangezien Katrin vanaf 15.00 uur in Dobis is, tijd genoeg. Nu ben ik ooit eens in concentratiekamp Buchenwald geweest maar wil er nog een keer een kijkje nemen nu het vrijwel langs de route naar Dobis ligt. Toen was het op een laat middaguur in het najaar en was het donker weer. Kreeg toen echt een heel naar gevoel toen ik de vijf kilometer lange doodsweg door het bos reed die naar het kamp leid en zag het kamp er verlaten bij liggen. Vandaag ben ik er rond de middag op een zonnige dag in de zomer. Een stuk aangenamer. Wil toch weten wat het na zoveel jaren met me doet. Zag op de site dat het vandaag gesloten is maar wil het toch bezoeken. Aangekomen zie ik dat ik niet de enige ben gezien het aantal auto´s op de grote parkeerplaats. Loop langs de betonnen gebouwen waar de Duitse soldaten verbleven en vervolgens richting het stalen hek dat toegang bied naar het kamp omringt met hekken en tralies. De poort staat open en wanneer ik de man bij de ingang vraag of het toegestaan is om naar binnen te gaan knikt hij goedkeurend ja.

Slechts een houten barak staat er nog, van de overige zijn alleen de contouren nog te zien. In alle rust lees ik de teksten op de informatieborden die overal te vinden zijn. Er lopen een handvol andere bezoekers en enkele mensen die het onderhouden. Vind het eigenlijk wel prima dat het kamp vandaag gesloten is voor het grote publiek. Al voelt het wel vreemd dat ik zo eenvoudig bij een uit stenen opgetrokken gebouw met zijn hoge schoorsteen naar binnen kan. Zie er een snijkamer en een viertal verbranding ovens. Voel me niet ongemakkelijk ondanks alle vreselijke verhalen op de borden. Ik denk dat het weer en het tijdstip daar een grote bijdrage aan hebben geleverd. Nog ruim honderd kilometer te gaan om in Dobis te komen. Wederom een prachtige route met dit keer heel veel tunnels. Zodra ik het dorp in het zicht krijg stop ik altijd even. Het ziet er zo pittoresk uit. Gebouwd tegen een heuvel en met de gele houten klokkentoren van het kerkje dat achter het huis van Katrin te vinden is, bijna een ansichtkaart gelijk. Het is rond 16.00 uur wanneer ik Dobis binnenrijd. Een klein kunstenaarsdorp aan de rivier de Saale zonder doorgaande weg en dus alleen bestemmingsverkeer. Voor Katrin de ideale plek om inspiratie op te doen voor haar kostuum en decor ontwerpen waarmee ze theaters in heel Duitsland bedient. Het is goed om haar weer te zien na twee jaar. Al heeft ze wel meteen een verzoek. Haar auto staat met een lekke band even buiten het dorp en of ik die zou kunnen verwisselen. Ze heeft net een nieuwe band opgehaald met de auto van haar zoon. Zo gezegd, zo gedaan. Al was het voor mij ook heel lang geleden dat ik dit gedaan heb. Terug bij het huis praten we bij in haar binnentuin en komt haar zus Elke ons voor enige tijd vergezellen. Ook zij heeft een buitenhuis hier, net als haar buurvrouw Lik uit Halle. Echt afzonderlijk woont ze hier dus niet en is er altijd wel aanloop van mensen. We maken na het eten een wandeling langs de Saale en drinken nog een paar glazen wijn op haar terras. Laat maken we het niet. Morgen heeft Katrin nog enig werk te verrichten en ik wil graag een route fietsen via Komoot met mijn mountainbike. Zo vertrouwd om hier weer te zijn.

Het weer werkt aan alle kanten mee. Ook vandaag kunnen we heerlijk buiten ontbijten voordat ik op pad ga. Een noordelijke route van zo´n vijfenvijftig kilometer. Eerst een stuk naar het zuiden over het fietspad langs de rivier de Saale en dan bij het dorpje Wettin met het pondje naar de overkant. Het verschil met de fietsroutes hier is dat sommige stukken over doorgaande wegen gaan waar het verkeer met redelijke hoge snelheid voorbij raast. Nu rijden er niet veel auto´s, maar toch! Je merkt dat in dit deel oostelijke deel van Duitsland de infrastructuur niet geheel op fietsers is ingesteld. Ook hier zijn de dorpjes vrijwel uitgestorven maar geven de huizen een nog meer treurige aanblik. Fiets door plaatsen als Gerbstedt, Belleben en Asleben. In eerstgenoemde stop ik even bij een plaatselijke horecagelegenheid om ijs te halen. Binnen klinkt er muziek welke niet uit deze streek komt. Bij navraag aan de mannen achter de toonbank blijkt het Turkse muziek te zijn. Op de menukaart zie ik kebab en andere Turkse gerechten staan.  Dat er veel Turken in Duitsland te vinden zijn is bekend maar het voelt nu even als een vreemde combinatie. Rijd ook vandaag de route niet geheel vlekkeloos omdat ik via Komoot uiteindelijk via een grindpad bij een maisveld uitkom. Een aantal kilometers onverhard is het vervolg en ben blij met mijn keuze om deze fietsroutes met een mountainbike te doen. Kom na enige tijd weer terug op de oorspronkelijke route en rijd via Mukrena en Trebnitz terug richting Dobis. Het laatste deel gelukkig wel weer over verharde fietspaden. Terug bij het huis in Dobis is Katrin net klaar met haar werkzaamheden. We drinken iets en gaan vervolgens richting het Halle. De stad waar ze woont op ruim twintig kilometer van Dobis. Wandelen in het centrum door zoveel herkenbare straatjes en kijken even bij de winkel waar ze ooit zijden kimono´s verkocht. Gemaakt van oude sarees die ik vanuit India had opgestuurd. Tegenwoordig wordt er in het pand chocola gemaakt. Zoals er veel veranderd is in de laatste tien jaar. In een van de studentenkroegen drinken we een paar glazen rosé en rijden op het eind van de avond terug naar Dobis. Vannacht komen Sebastiaan, Moritz en Vitel ons vergezellen. Sebastiaan is de eerste ex van Katrin waarmee ze nog altijd een nauwe band heeft, ook vanwege hun zoon Moritz. Vitel is de negenjarige zoon die Sebastiaan heeft bij zijn huidige relatie. Ze komen net terug vanuit Zweden waar ze een week samen op een kleine natuurcamping hebben gezeten. We zullen ze morgen verwelkomen omdat ze pas rond 0.200 uur zullen aankomen. Laten enkele lichten aan voor de reizigers maar laten deze dag zelf voor wat het is.

Wanneer ik beneden kom is Katrin al druk bezig om het ontbijt klaar te maken. Help haar om de tafel te dekken en zie Sebastiaan, Moritz en Vitel om beurten beneden komen. Heb ze al eerdere keren ontmoet en zijn het dus geen vreemden voor me. De 28-jarige Moritz vertrekt na het ontbijt al snel naar Halle. Sebastiaan moet nog aan het werk en daarom gaan Katrin en ik met de nog jonge Vitel naar de naastgelegen rivier de Saale om daar met een sub board een tijdje op en bij het water te vertoeven. Sebastiaan is componist en moet repeteren voor een muziekstuk dat hij heeft geschreven en kan gebruik maken van de piano die in de woonkamer staat. Hij schrijft veelal muziek voor theaterstukken maar soms ook voor eigen concerten. Heb met Katrin in het verleden meerdere concerten of theaterstukken bezocht. Hij speelt meerdere instrumenten en laat soms muziekinstrumenten speciaal maken om bepaalde effecten te creëren. Een man met een ongelofelijk talent voor muziek maar moet nog altijd hard werken om de molen draaiende te houden. In het theater is nu eenmaal geen groot geld te verdienen. Dit geldt voor vrijwel iedereen die zich met kunst en cultuur bezig houd, zeker in dit deel van Duitsland. We eten later gezamenlijk en moeten daarna gehoor geven aan de bijna smekende energieke Vitel om te gaan voetballen. Er blijkt een voetbalveld te zijn op een vlak stuk grond even hogerop. We lopen er heen en eenmaal aangekomen zie ik twee grote doelen en een redelijk kort gemaaid grasveld. Sta eigenlijk versteld want wie maakt hier nu gebruik van? Met zijn vieren staan we tot bijna zonsondergang op het veld. Zitten op deze zwoele avond nog lang in de binnentuin bij het huis. Wanneer Vitel al in bed ligt gaat Sebastiaan nog even achter de piano zitten. Werkelijk een genot om naar zijn muziek te luisteren. Wanneer Katrin tegen middernacht naar bed gaat blijf ik met Sebastiaan nog enige tijd in de binnentuin zitten op deze warme zomeravond. Ik heb hem eigenlijk nooit goed gesproken maar ondanks dat mijn Duits nog geen voldoende waardig is, hebben we interessante gesprekken.

Hij is nog in het oude Oost Duitsland opgegroeid waar op school nog verplicht Russisch werd geleerd. Kent zelfs nog een Russisch liedje. Voor hem blijft het nog altijd bizar om te beseffen dat vroegere bondgenoten nu als vijanden worden gezien. Het voelt als bijzonder om deze ontzettend aardige maar nog altijd zo bescheiden Sebastiaan op deze manier beter te hebben mogen leren kennen. Met een glimlach gaat het licht uit.

Katrin gaat al vroeg richting Halle voor een afspraak met de bouwgroep in het theater omtrent een nieuw decorstuk en wil zelf ook naar de stad maar dan met de mountainbike. Het is een vijfentwintig kilometer naar Halle en via de Komoot app heb ik een fietsroute gevonden van zo´n vijfenvijftig kilometer vanuit Dobis. Aan de ene kant van de rivier de Saale richting Halle en vervolgens via de andere kant terug. Rond 8.00 uur staat de zon al aardig te branden. Ze verwachten vierendertig graden vandaag en is het beter om zo vroeg mogelijk te vertrekken om zo de ergste warmte in de middag te ontzien. Zit nog wel even aan de ontbijttafel met Sebastiaan en drink een bak koffie maar wil in het centrum van Halle ergens gaan ontbijten. Eerst weer richting Wettin en vervolgens via Brachwitz en Alaune naar Halle. Het eerste deel mooi verharde fietspaden maar vanaf Brachwitz een smal onverhard pad langs de rivier dat redelijk verscholen ligt tussen de begroeiing. Het fietst minder aangenaam maar de bomen en struiken houden me wel uit de zon. Wanneer ik het industrieterrein aan de rand van de stad nader zie ik aan de gebouwen dat deze nog stammen uit de tijd van voor de eenwording van Oost en West Duitsland. Hoog, grauw en zakelijk. Via iets drukkere toegangswegen rijd ik richting het grote marktplein in het centrum. Mijn favoriete stek omdat het mooie herinneringen oproept. Ben hier een aantal keer in december geweest om met Katrin de kerstmarkt van Halle te gaan bezoeken.

Het hele plein staat dan volgebouwd met kramen en komen velen hier genieten van de glühwein die er dan rijkelijk wordt geschonken. Prachtige tijden waren het. Nu dus bij een temperatuur van boven de dertig graden. Een bakkerij is snel gevonden. Eet enkele verse broodjes en laat me de cappuccino smaken terwijl ik de levendigheid op straat aanschouw. Wat een mooie manier om de geboortestad van de componist Handel op deze manier te bezoeken. Moet dan toch echt weer verder. Rijd even voor het middaguur richting de Saale die Halle doorkruist en fiets door het prachtige stadspark waar groepjes jongeren onder de bomen zitten en er enkele verkoeling zoeken in de rivier. Via de Krollwitzer Brucke steek ik de rivier over en rijd terug in noordelijke richting. De zon in en wind in mijn rug. Dit maakt het dat de warmte iets minder invloed heeft, al merk ik dat ik onderweg veel moet drinken. Passeer enorme velden met zonnebloemen. Inmiddels bruin gekleurd hangen de bloemen naar beneden. Klaar om de zaden te gaan oogsten. Wat moet het een prachtig gezicht zijn geweest toen ze nog in bloei stonden. Al die gele bloemen op de enorme velden. Wanneer ik vanuit Zaschwitz het kleine pond naar Wettin wil nemen is het een drukte van belang op de parkeerplaats. Zie dat het aankomende pond gevuld is met jongeren. De scholen staan in Wettin en kinderen gaan op deze manier weer naar huis. Ouders staan ze dus op te wachten. Een prachtig gezicht. Neem voor 1,30 Euro dezelfde pond terug richting Wettin en fiets de laatste vier kilometer terug naar Dobis. Het is rustig bij het huis. Katrin zou vanuit Brachwitz met een collega uit het theater met een sub board stroomafwaarts terug roeien naar Dobis. Een vijftien kilometer roeien. Iets wat ze al jaren geleden samen wilden doen. Sebastiaan was met Vitel naar zijn zus en zou ook later terugkomen. Ik kan ook wel genieten van deze rust. Even geen Duitse taal en alle tijd om aan mijn blog te schrijven. Zittend aan de tafel onder de druivenranken houd ik me daar enige uren mee bezig. Het zal vanavond weer drukker worden want er komen meerdere gasten eten. Een vriend van Sebastiaan komt langs en ook Moritz en de dochter Annabel van Katrin komen vanavond eten. Tegen het eind van de middag is het een drukte van belang. Afspraak was om Katrin en haar vriendin op te vangen bij de rivier ter hoogte van Dobis maar het blijkt toch verder en langer te zijn dan ze dachten. Pas wanneer het donker begint te worden komen ze aan. Nog redelijk gevuld met adrenaline van hun geleverde prestatie schuiven ze aan de eettafel. Het begint op een kippenhok te lijken. Alleen gaat het mij enigszins voorbij. Mijn Duits is te beperkt om me echt te mengen in de gesprekken nu ze allemaal door elkaar praten en het vrijwel niet te volgen is. Voor mij dan. Merk ook dat luisteren vermoeiend begint te worden en ik langzaam afdwaal. Ben eigenlijk wel opgelucht dat de meesten rond een uur of 23.00 naar huis gaan en ik later met Sebastiaan en Katrin nog een laatste biertje drinken onder een heldere sterrenhemel. Het zou ook de laatste zijn van deze vakantie. Morgen ga ik richting Nederland. Het waren prachtige dagen hier in Duitsland.

Nog een laatste ontbijt hier in Dobis voordat ik vertrek. Heb geen haast maar nadat ik in alle rust mijn koffer heb ingepakt en mijn fiets weer achterin de auto heb geplaatst ben ik eigenlijk wel klaar om de 650 kilometer naar huis te rijden. Neem afscheid van Sebastiaan en mijn voetbalvriend Vitel en later van Katrin die nog met me meeloopt naar mijn auto die langs de straat beneden staat geparkeerd. Nog een laatste zwaai wanneer ik het dorp uit rijd, wetende dat ik hier ooit weer terug zal komen. Met een vracht aan nieuwe herinneringen. Een rijkdom die niemand me meer kan ontnemen. Hoe mooier kun je een vakantie afsluiten.  

Het zijn mijn laatste dagen hier in Jodhpur. Sinds het hier ´s nachts flink tekeer is gegaan voelt het weer een stuk aangenamer aan. De lucht is frisser en door de koelere nachten kan ik ook beter slapen. Stap rond 08.30 het Sam´s Art cafe binnen voor een goed ontbijt. Gemixt fruit met yoghurt en honing en een cappuccino. Voldoende om de dag mee te starten. In het historische pand hebben ze ook een vijftal hotelkamers en een aantal gasten zijn er ook hun dag begonnen. Op dit moment hoofdzakelijk westerse toeristen. In Jodhpur vindt op dit moment het jaarlijkse muziekfestival plaats in het Mehrangarh fort. Ooit opgezet in samenwerking met Mick Jagger, de zanger van de Rolling Stones en de Maharadja van Jodhpur die een warme vriendschap onderhouden. Om de traditionele Indiase muziekcultuur een platform te geven. Traditionele Indiase instrumenten als de citar, harmonium en tabla die ieder hun unieke geluid hebben en tegenwoordig ook in moderne muziek worden gebruikt. Het imposante fort dat hoog op de rotsachtige heuvel is gebouwd was in het verleden het verblijf van de Maharadja maar is nu opengesteld als museum en is de grote trekpleister hier in Jodhpur. Vijf dagen lang worden er concerten gegeven en trekt het muziek liefhebbers van buiten de landsgrenzen. Al moet je niet denken aan iets grootschaligs. Tickets zijn behoorlijk prijzig en alleen een select gezelschap komt hier op af. Denk dat er bij een concert niet meer dan duizend mensen aanwezig zijn. Voor mij begint de dag zoals gewoonlijk met het wachten langs de hoofdweg, gelegen vlak achter de grote uit steen opgetrokken toegangspoorten naar het oude marktplein. Habib komt steevast op het afgesproken tijdstip met zijn brommer aanrijden om vervolgens te zeggen dat hij er zo aankomt. Zijn nieuwe auto heeft hij namelijk uit veiligheidsoverwegingen net buiten het drukke centrum geparkeerd en gaat deze nu ophalen. Tijd is hier van ondergeschikt belang. Ook al kom ik hier al zoveel jaren, het went nooit. We rijden eerst naar de fabriek van Habib waar de elektriciteit nog steeds niet hersteld is sinds de storm schade heeft aangericht.

Ze zouden gisterochtend al komen hadden ze gezegd maar de zware machines die krachtstroom nodig hebben staan werkeloos in de werkplaats. Habib pleegt wederom enkele telefoontjes in de hoop dat ze het snel komen oplossen. Hopen, zegt hij lachend. Dit is `Incredible India`! Het is zoals het hier gaat en je druk maken veranderd weinig aan de situatie. Het vergt heel veel aanpassingsvermogen en geduld. Iets waar ik de afgelopen jaren behoorlijk in ben getraind. Nu ik hier ben is iedereen heel actief en krijg ik alle medewerking maar zodra ik vertrek schakelen ze terug naar het oude patroon. Mijn taak is om alles gedaan te krijgen wat de hoogste prioriteit heeft. Product details en technische oplossingen te vinden en hen daarvan bewust te maken waardoor zij niet voor problemen komen te staan zodra ik weg ben. Wat ik hier nu namelijk in een paar weken doe, neemt straks maanden in beslag. Veel mensen zouden hier gillend gek worden maar misschien is dit wel mijn grootste uitdaging. Het positieve is dat ik wel alles krijg aangereikt wat ik nodig heb zonder enige tegenspraak. Respect door volharding zullen we maar zeggen. Een dankbaar geschenk waarmee ik weer een stap verder hoop te komen. Afnemers weet te vinden voor de producten waar nu zoveel aandacht aan wordt besteed. Dit zou de mooiste waardering zijn voor al het werk in de afgelopen periode. In de fabriek van Joheb werken we verder aan het completeren van de nieuwe modellen. De metalen frames zijn voorzien van een gekleurde coating, de houten panelen zijn voorzien van laklagen en kunnen worden geassembleerd. Stuk voor stuk zie ik de eindresultaten voor ogen. Nog twee dagen heb ik hier om zoveel mogelijk zaken te bespreken en mogelijke fouten uit de weg te ruimen. Voor nu, maar zeker voor de komende tijd wanneer ik vanuit Nederland de communicatie moet onderhouden.

Vandaag zie ik alleen Joheb verschijnen op de plek waar ik zou worden opgehaald. Met zijn Royal Enfield motor wel te verstaan. Krijg te horen dat Habib vandaag niet meegaat vanwege de problemen in zijn werkplaats. De elektriciteit is nog steeds niet hersteld en hij moet nodig verdere actie ondernemen. Achterop de motor rijden we naar een werkplaats waar zijn broer de leiding heeft, verruilen de motor voor zijn auto en rijden vervolgens naar de fabriek ver buiten Jodhpur. Met Joheb heb ik altijd heel goed contact omdat hij heel oplossing gericht denkt en een van de meest betrouwbare mensen is die ik ooit in India heb ontmoet. Zijn familie zit ruim in de financiële middelen en hij wil, net als zijn vader, alleen op een eerlijke manier geld verdienen. Iets wat hier geen vanzelfsprekende zaak is. Hoor dat diverse vrienden van hem in de schulden zitten of het illegale circuit opgezocht hebben om zich rijker te kunnen voordoen dan ze zijn. India is in dat opzicht heel erg aan het veranderen. Zeker wat de mentaliteit van mensen betreft nu geld een steeds belangrijkere rol begint te spelen. Joheb zelf wil graag gezonde erkenning voor alles waar hij zich voor inzet omdat hij zich daar gelukkig bij voelt. Dat daar geld mee verdient wordt is natuurlijk niet onbelangrijk.

Onder andere over dit soort zaken praten we uitgebreid in zijn kantoor. Ik heb eerder een contract opgesteld waarin duidelijk wordt gemaakt wie, waarvoor en wanneer verantwoordelijk is. Om duidelijke afspraken beschreven te hebben zodat we elkaar nooit kunnen afvallen. Ik heb in het verleden mijn lesjes wel geleerd. Joheb begrijpt mijn situatie en stemt eigenlijk overal mee in omdat hij me vertrouwd. En ik hem. Zijn familie bezit al een fortuin en daar hoeft hij het dus niet voor te doen. Het feit dat hij me volledig ondersteunt en er geen enkele eis tegenover stelt zegt genoeg. Daarnaast helpt hij iedere werknemer in financiële nood of probeert hij mensen aan het werk te helpen. Het is zoals zijn vader hem geleerd heeft en succesvol is gebleken. Joheb zal het contract thuis rustig doornemen met zijn zwager die advocaat is en zullen het later verder bespreken. Ondertussen zijn alle nieuwe producten volledig afgerond in de fabriek. Alles is heel vlotjes verlopen en ben zeer content met het eindresultaat. Eigenlijk boven verwachting. Het ziet er fris en vernieuwend uit en dat was ook precies waar ik naar toe wilde. Het is rond 18.00 uur wanneer we terug rijden naar het centrum. Neem lachend afscheid van Joheb die zo naar een hotel moet om de verjaardag van zijn vader te vieren die vandaag 58 jaar is geworden. Als ik even verder vraag blijkt dat zijn ouders heel jong getrouwd zijn. Hij was destijds 21 jaar terwijl zijn moeder net 15 jaar was. Je kunt het je bijna niet voorstellen maar in hun generatie was dit de gewoonste zaak van de wereld. Toen werd je door je ouders gewoon aan iemand gekoppeld die je pas op de bruiloft voor het eerst ontmoette. Je accepteerde gewoon de wens van je ouders zonder enige wanklank. Houden van komt vanzelf met de jaren, zo was en is het motto nog steeds. Hoorde van Joheb dat het op de bruiloft van Habib trouwens niet helemaal vlotjes verliep. Toen het bruiloftsfeest van de destijds 23-jarige Habib was gehouden was er een klein geschil tussen zijn ouders en de schoonfamilie en ging de bruid na afloop gewoon weer mee naar huis. Hoe bijzonder is dat! Al sta ik hier eigenlijk nergens meer van op te kijken.

is naderhand opnieuw getrouwd en leeft inmiddels al jaren gelukkig met zijn vrouw en twee kinderen. Het is 19.00 uur wanneer ik afscheid neem van Joheb. Ook hij wil zijn auto niet in het drukke centrum parkeren en ik vind het prima zo. Wandel de laatste kilometer door de straten richting het oude centrum en proef de levendigheid. De prachtig gekleurde sarees die de vrouwen dragen. De mix van kleuren die zich door de drukte begeven en het eenvoudige leven hier een onuitwisbare glans geven. Het maakt me bewust van de bijzondere plek waar ik ben. Als toeschouwer van een cultuur waar je als buitenstaander geen enkele vat op hebt. Zeker niet nu er zoveel veranderingen zijn en men ook zelf moeite heeft om hier een juiste weg in te vinden. Met een glimlach loop ik Sam´s Art café binnen waar Sandeep en de jongens die er werken mij lachend gedag zeggen. Voor een uur even in alle rust eten en aan mijn blog werken. Het is mijn afsluiting van de dag voordat mijn kamer op de derde verdieping van het Jhankar hotel op zoek. Morgen een laatste dag Jodhpur.

Kan heel ontspannen aan deze dag beginnen, wetende dat alle producten klaar zijn en ik alleen nog zaken omtrent details wil bespreken. Neem afscheid van de jongens bij het Jhankar hotel, ga voor een laatste ontbijt naar Sam´s Art café en rijd vervolgens met al mijn bagage richting de fabriek met Joheb en Habib. Nu de werkdruk is afgenomen merk ik dat alles wat gedaan moet worden een aantal versnellingen lager gebeurd. Ben daarom zeer content met hetgeen er in een aantal weken bereikt is. Net als Joheb en Habib overigens. Kan met een goed gevoel vanavond in de trein kan stappen die me naar Delhi zal brengen. Natuurlijk had ik alles goed voorbereid in Nederland en klopt alles theoretisch maar eenmaal hier kun je nergens vanuit gaan. Ben ik afhankelijk van zoveel externe factoren waar ik, maar zeker ook de beide mannen, mee te maken heb. Planningen kun je hier vrijwel gelijk over je hoofd gooien omdat mensen binnen de Indiase cultuur zich niet laten besturen. Op geen enkel niveau. Het enige wat ik kan doen is vertrouwen op een goed verloop tijdens mijn verblijf hier. Dat dit positief heeft uitgepakt zie ik als een gunstig signaal. Met een brede glimlach neem ik afscheid van mijn vrienden Joheb en Habib wanneer ik met mijn bagage rond 18.00 uur bij het treinstation wordt afgezet.

Ben ruim op tijd voor de trein die om 18.45 vertrekt aan zijn tien uur lange reis. Plaats mijn koffer onder de bank in de coupe waar ik slaap en wacht buiten op het perron totdat we vertrekken. Reizen in de nacht vind ik prettig omdat het stil en donker is in de trein waardoor ik ook daadwerkelijk af en toe even in slaap val en de tijd snel verstrijkt. Wanneer de trein rond 05.30 het eindstation Delhi Rohilla bereikt is het nog donker en voel ik dat het hier een stuk kouder is. Neem een autoriksja die me voor 200 INR naar Paharganj wil brengen waar het Cottage Yes Please hotel gelegen is. Mijn hotel voor de laatste twee nachten. Ben ondertussen geen onbekende meer en kan direct een kamer toebedeeld krijgen. Veelal pas na 10.00 uur maar ik hoeft niet te wachten. Neem een douche en ga nog een paar uurtjes liggen. Wat een heerlijke aankomst in Delhi.

Veel onderneem ik niet in deze laatste dagen. Wandel naar Connaught place, het centrum van New Delhi, om er een vertrouwde Cafe Coffee day op te gaan zoeken en er aan mijn blog te schrijven. Buiten dat kun je er een uitstekende cappuccino te drinken. De rest van de tijd spendeer ik in de Main Bazar waar ik hier en daar een praatje maak. Zoals professor Kapoor die als astroloog klanten probeert te vinden. Zittend op een stoel voor de boekenwinkel van zijn broer een vast gegeven. Nu de westerse toeristen wegblijven is hij steeds meer online actief om toch inkomsten te genereren. Met hem praat ik met regelmaat onder het genot van een bekertje chai. De Indiase gekruide melkthee die ik meerdere keren per dag krijg aangereikt in een klein kartonnen bekertje. De manier om iemand welkom te heten. Met Rajesh die de brillenzaak ernaast beheerd heb ik ook goed contact. Heb vandaag mijn op sterkte gemaakte zonnebril opgehaald die ik nodig heb tijdens het autorijden en ben zeer tevreden met het resultaat. Een ontzettend vriendelijke jongen waarmee ik tijden kan praten. Dan heb je Indiase Sonja die haar kledingwinkeltje heeft in het voormalige restaurant van het Ajay guesthouse. Verscholen op de begane grond tussen de smalle steegjes vanaf de Main Bazar. Het was de ontmoetingsplek in de Main Bazar voor backpackers. De energie van zoveel verschillende culturen samen was uniek. Daar waar ik voorheen zoveel mooie mensen heb mogen ontmoeten is nu een verlaten stoffige ruimte. Alleen de tafels en stoelen staan er nog. En dan achterin de hoek het winkeltje van Sonja. Zij werkte voorheen voor een Israëlisch stel die het beheerde. Verkochten ze kleding aan de vele bezoekers van het restaurant en stuurde ze pakketten met kleding op naar elders in de wereld. Sinds zij zich in Spanje gevestigd hebben heeft Sonja alles overgenomen. Klanten komen er vrijwel niet en moet zij het hoofdzakelijk verdienen met het verzenden van kleding. Iets wat heel veel energie kost maar waar zij nog steeds blij van wordt. Praat met haar over de bijzondere jaren die achter ons liggen en de veranderingen hier in Delhi. Sinds corona is alles anders geworden. Al zijn er ook mensen wiens leven onveranderd is gebleven. Tenminste, zo voelt het voor mij. Ik praat hier over Titiaan. Een lichamelijk gehandicapte jongen die zijn ene overgebleven been ook niet kan gebruiken en zich op zijn handen door de Main Bazar voortbeweegt.

Hij geeft altijd een zwaai en een heeft vaak een glimlach op zijn gezicht wanneer ik hem zie. Bedelaars worden door de politie geweerd maar Titiaan wordt geaccepteerd omdat hij mensen niet lastigvalt. Iedereen in de Main Bazar kent hem. Maak altijd even een praatje met hem en stop hem wat geld toe. Ik zit straks weer op de racefiets om een rondje over de dijk te fietsen of een lange wandeling in de duinen van Schoorl te maken. Al weet ik dat ik hem daar niet gelukkig mee zal maken. Zijn leven is hier, op de manier zoals hij het beleeft. Maakte me wel eens zorgen om zijn welzijn maar ieder jaar zit hij daar weer. Dezelfde Titiaan met al zijn beperkingen die zijn glimlach toont zodra we elkaar weer gedag zeggen. Hoe rijk kun je zijn. Voor mijn vertrek naar Nederland doe ik zoals altijd nog wat laatste inkopen in de Main Bazar waar veel handel wordt gedreven. Prijzen zijn er gunstig en het is een prima tijdverdrijf op deze laatste dag in Delhi. Ook prima om me langzaam weer te focussen op het leven in Nederland. Het ritme weer op te pakken zoals een ieder ander doet. Het hoort er allemaal bij. In de avond drink ik nog een laatste glas melk koffie bij het Medan restaurant. Zittend op een stoel langs de straat krijg ik gezelschap van de oude man die er werkzaam is. Vorig jaar was hij er ook. Een kleine kromgebogen man met korte stevige vingers waartussen een bidi. Een goedkope Indiase sigaret. Zittend op de stoel naast me gebaart hij hele verhalen terwijl hij woorden probeert uit te brengen met zijn tandloze mond. Ik verstond er vorig jaar al niets van en dat is niet veranderd. De lach op zijn gerimpelde gezicht spreekt echter boekdelen. Mooie mensen zijn het. India zit er gelukkig nog vol mee. Morgenochtend vlieg ik terug naar huis. Een periode met mooie herinneringen ligt achter me en is iets wat niemand me meer kan afnemen. Laat alles wat me is gegeven een positief vervolg krijgen. Jullie lezen het vast wel weer….     

          

Mijn metgezel in de afgelopen dagen ligt ziek op bed. Sasha was al enige tijd aan het hoesten en is met Esprito naar een ziekenhuis gereden om er serieus naar te laten kijken. Ze blijkt bronchitis te hebben en zal de komende dagen antibiotica moeten gebruiken. Tien dagen rust houden en niet in de zon, zo is het advies. Echt even balen voor haar al hoop ik dat ze binnen enkele dagen opknapt. Zelf wil ik vandaag richting Arambol rijden. De meest noordelijke kustplaats op twintig kilometer van Anjuna die zeer in trek is bij jonge Russen. Voornamelijk omdat het de minst aantrekkelijke plaats was voor toerisme vanwege de verre afstand vanaf het vliegveld Dabolim in Goa. Ik zeg was want sinds een jaar is er een nieuw vliegveld geopend op tien kilometer afstand van Arambol en zullen de eens verlaten stranden van noord Goa ten onder gaan aan commercie zoals dat in Anjuna en de zuidelijkere stranden al het geval is. Ben erg benieuwd wat de veranderingen daar op dit moment  zijn. Neem dezelfde route als richting Morjim. Steek bij Siolim de rivier over, ga bij de rotonde rechtsaf en neem vervolgens de hoofdweg richting Arambol. Een redelijk goed onderhouden brede weg meer landinwaarts die een snelle verbinding vormt. Was het er afgelopen jaar nog ontzettend rustig, vandaag een overvloed aan weggebruikers. Buiten dat is het weekend en komen mensen vanuit andere staten hier weekend vieren. Binnen veertig minuten rijden bereik ik de afslag bij Arambol. Het is er druk op de smalle weg die slingerend zijn einde vindt aan het strand. Een kilometer lang met winkeltjes aan beide zijden van de straat. Het wordt me al snel duidelijk dat de rust ook hier ver te zoeken is.

Veel strandgangers die wandelend hun weg zoeken of aan het shoppen zijn. Baan me met de scooter een weg door de drukte en herken waarachtig een bekende aan de dreadlocks in het lange sluike haar en zijn ietwat magere postuur. Het is Kevin die enkele dagen geleden vanuit Anjuna naar Arambol was vertrokken. Miste hem al bij het guesthouse en had dus geen afscheid van hem kunnen nemen. Wat bijzonder om hem hier in deze menigte tegen te komen. Ook hij is overstelpt door de commerciële drukte. Ooit is hij hier met zijn gezin geweest maar niets is meer wat het was. Ben blij dat ik hem toch nog de hand heb kunnen schudden. Wens hem een waardevolle tijd in Arambol en alle goeds op de mooie weg die hij nog heeft af te leggen. Het heeft zo moeten zijn. Parkeer mijn scooter verderop in de straat en wandel richting het strand. Er zijn nog steeds wel Russen en andere westerlingen te vinden maar wanneer ik een stuk zuidwaarts over het strand loop zie ik steeds meer Indiase toeristen. De eens afgelegen Russische enclave wordt langzaam ingenomen door de lokale bevolking. Iets dat ook duidelijk zichtbaar wordt wanneer ik me via een smal pad tussen enkele strandpaviljoens door, naar de hoofdstraat begeef. Het veldje achter de strandpaviljoens ligt namelijk vol met afval. Papier, plastic en andere rotzooi ligt over de hele oppervlakte verspreid terwijl enkele koeien er voedsel proberen te vinden. Het viel me onderweg ook al op. Overal langs de weg ligt afval. Iets waarvoor ze in India nog steeds geen oplossing hebben. Tenminste, niet op de schaal die hier broodnodig is. Bij de taxi standplaats vlakbij het guesthouse in Anjuna is ook zo’n dumpplek.

Overdag kun je er nog wel  doorheen maar ’s avonds laat moet ik me een weg banen om de koeien te ontwijken die er de hele weg vullen, op zoek naar iets eetbaars. De Indiase bevolking zelf lijkt zich er niet echt druk om te maken. Zij, die zelf de grote vervuilers zijn. De welvarende Indiase middenklasse die hier de kustplaatsen met auto’s komen bezoeken gooien zonder enig besef hun fust en afval in de berm. Echt onbegrijpelijk. Drink iets bij een van de restaurants langs de straat en rijd tegen het eind van de middag terug. Nu de zon langzaam zakt zorgt de oranje gloed voor warme tinten op de nog natuurrijke omgeving. Terug in Anjuna maak ik vrijwel direct de wandeling over het strand naar de Five Five bar waar Ram mijn gewenste mix komt brengen. Old Monk rum met cola en ijsblokjes. Een prettige manier om de zon onder te zien gaan. Ontmoet ’s avonds bij het Sunset restaurant aan het strand nog een Russisch stel uit Moskou. Hij handelt ook in meubelen waarvoor onderdelen nog steeds uit Duitsland komen. Iets wat hij zelf ook wel bijzonder vindt na alle sancties. Verkoopt de meubelen tegenwoordig aan rijke Chinezen waardoor zij zelf totaal geen hinder ondervinden van de oorlog met Ukraine. Ook deze ontzettend leuke mensen hebben hun eigen bevindingen en hebben niet gekozen voor deze oorlog, zoals zovelen in Rusland. Zit nog enige tijd te kijken naar de neerslaande golven die over het strand rollen maar zoek niet al te laat mijn bed op.
      

Wandel vanmorgen eerst even naar de zee. Hoeft daarvoor alleen het Lobo´s restaurant te doorkruisen die tussen het guesthouse en het strand gelegen is. Een vijftig meter lopen. Werd vanmorgen wakker met het geluid van een zware bas op de achtergrond. Er zijn dus nog steeds mensen aan het feesten in de strandbar even verderop terwijl het nu 09.30 is. Zie dat de stoelen weer op het strand worden gezet en strandbedden worden voorzien van kussens. Eigenlijk een heerlijk begin van de dag nu de zon langzaam aan kracht wint maar nog steeds zacht ochtendlicht uitstraalt. Er staan inderdaad nog steeds mensen op de dansvloer van de strandbar die met zijn opzwepende beat mensen actief probeert te houden. Iets wat niet allen gegeven is. Zie jongens onderuit gezakt meer dood dan levend hun tijd uitzitten. Ik kan er wel om lachen. De hele nacht hebben ze doorgehaald. Ik moet er niet meer aan denken. Bij het guesthouse zit Julie op haar balkon. Op het hekje voor haar een kop thee en naast haar op een stoel de hond Sweetie. Een zwerfhond hier eens is binnengelopen en nooit meer is weggegaan. Nu beste maatjes met Julie die haar iedere ochtend wat voedsel geeft. Met Julie maak ik regelmatig even een praatje. Een no-nonsense vrouw die heel rationeel is in haar denken en waar ik het goed mee kan vinden. Ondanks dat ze hier al zolang komt omarmt ze alle veranderingen. Ziet er ook de schoonheid van en dat kan ik erg waarderen. Het is de kunst om mee te bewegen met de tijd in plaats van je proberen vast te houden aan iets wat niet meer is. Nu druk bezig om een zakenvisum te krijgen waardoor ze meer vrijheid heeft om langer in India te blijven. Iets wat hoog op haar verlanglijstje staat nu ze haar leven in het Verenigd Koningrijk enigszins is ontgroeit. Aan haar landgenoot Joy heeft ze goed reisgezelschap. Ook zij houd van het roken van een jointje gedurende de dag en heeft absoluut geen behoefte om altijd maar actief te zijn. Laat het allemaal gewoon gebeuren, al is ze heel bewust van de ontwikkelingen in de wereld en bekommert ze zich oprecht om het welzijn van mensen. De voormalige verpleegster woont samen met een Indiase man die ze ooit in Goa heeft ontmoet. Hij die nu thuis aan het werk is terwijl zij voor drie maanden op pad is. Mooi dat het zo kan. Vrijwel dagelijks komen er mensen samen bij haar balkon. Ze heeft altijd sfeerlichtjes aan en klinkt er heerlijke muziek uit haar muziek box. Het zegt eigenlijk alles over de persoon Joy. Laatst was iedereen al weg toen ze zich, enigszins stoned, bewust werd dat ze nog alleen zat. Ik kan hier werkelijk van genieten. Ben vandaag ook in Morjim te vinden. Vind de wandelingen daar over het strand werkelijk een verademing. Als ik rond 17.30 op de weg terug ben rijd er een mooi geklede vrouw voor me op haar scooter. Er staat iets speciaals op het programma voor haar, zo heb ik het vermoeden. Het wordt me duidelijk wanneer ze bij Siolim het grote plein op rijd bij de grote witgeschilderde kerk. Buiten staan veel scooters en auto’s geparkeerd maar is het er verder rustig. Ik denk dat ze iets te laat van huis is gegaan. Voorheen nam ik wel eens een kijkje door de openstaande deuren bij de ingang maar dat hebben ze dit sinds enkele jaren verboden. Houd een beveiliger nieuwsgierige pottenkijkers veilig op afstand om de dienst niet te verstoren. Een begrijpelijke zaak. In Goa zijn er veel Christenen te vinden waardoor er veel kerken staan. Kerkdiensten worden goed bezocht en is het geloof nog steeds een belangrijke voedingsbron van hoop. Met Sasha gaat het gelukkig iets beter en krijgen de medicijnen steeds meer grip op haar ongemakken, zo krijg ik te horen wanneer ze op veilige afstand vanuit de deuropening van haar kamer rapport uitbrengt over de situatie. We kunnen er gelukkig nog wel om lachen. Zelf ga ik vanavond richting Bagga om daar de hectische situatie te omarmen. Weet eigenlijk niet waarom ik dit leuk vind. Eet er in een restaurant waar een ouder Engels stel van in de zeventig een tafel verderop zit. Beiden kijkend naar de werknemer die zappend het juiste sportkanaal probeert te vinden. Vandaag is de Engelse Carabao Cupfinale tussen Chelsea en Liverpool. De wedstrijd die ik zelf ook wilde gaan bekijken. Zittend in zijn rode Liverpool shirt met daarop de naam Salah en rugnummer 11 hoort hij tandenknarsend aan dat het kanaal niet beschikbaar is. Verlaat na enige tijd het restaurant terwijl zijn vrouw achterblijft met de halfvolle glazen. Het duurt even voordat hij terugkomt. Met goed nieuws aan zijn gezicht te zien. In het hotel waar ze verblijven hebben ze met behulp van een speciale plug het uitzendkanaal gevonden, zo laat hij me opgelucht weten. Eten snel de inmiddels geserveerde maaltijd op en zijn al snel vertrokken. Kijkend op mijn mobiel is de stand nog steeds 0-0. Ze hebben dus nog niets gemist.

Loop door Tito Lane naar het strand waar het wederom een gekkenhuis is. Hoor van een van de jongens van een strandbar dat alles om 22.00 uur stopt en aan het ongelofelijk harde gedreun een einde komt. Nog een kwartier wachten voordat de rust wederkeert. Zittend op een strandstoel raak ik in gesprek met twee jongens. Ze zijn net aangekomen in Goa. Hebben er een motorrit van 900 km op zitten. Beiden afkomstig uit het zuidelijke Hyderabad waar ze werkzaam zijn in de IT. Nu voor het eerst in Goa voor een paar dagen ontspanning in Bagga. Al is het woord ontspanning in deze heksenketel niet echt op zijn plaats. Wens ze succes en rijd zelf rond middernacht terug naar Anjuna. Julie, Esprito en een vriend van hem zitten bij het balkon van Joy nog even te genieten van een mooie avond. Praat nog wel even met ze maar vindt het mooi geweest voor vandaag. Check alleen nog even op mijn mobiel de uitslag van de wedstrijd en lees dat Virgil van dijk laat in de extra tijd de 1-0 heeft binnengekopt voor Liverpool. Denk lachend aan het oude Engelse stel die waarschijnlijk uit hun dak zijn gegaan na het winnen van deze Cup. Hoe mooier kun je de dag afsluiten.

Nu de dagen hier vlotten heb ik steeds minder de drang om iets te ondernemen. Begint mijn verblijf hier ook een soort routine te worden. Je merkt aan alles dat het einde van het seizoen in zicht is. Eind deze week zal ik weer terugvliegen naar Jodhpur en daar kijk ik ook wel weer naar uit. Ben nog regelmatig telefonisch in contact met Joheb en Habib die het proces aan het voortzetten zijn en hopelijk een goed resultaat kunnen tonen wanneer ik weer in Jodhpur ben. Er zijn, zoals verwacht, enige vertragingen maar vertrouw op de goede afloop. Met Julie en Joy had ik vanmorgen nog een intens gesprek over de veranderingen in de maatschappij. Dit ter aanleiding van de ontwikkelingen in India en dan met name in Goa op dit moment. Was vorige week de hele middenstand hier gesloten uit protest tegen het slopen van mogelijk illegale gebouwen, vandaag is het harde realiteit. Vanuit het guesthouse kun je het gebulder van de shovels duidelijk horen. Op enkele honderden meters zijn ze al begonnen met het neerhalen van illegale bebouwing. Een harde klap voor kleine lokale ondernemers die hier hun brood mee proberen te verdienen. Vergunningen worden wel afgegeven maar dan slechts voor een jaar. Ieder jaar moeten ze meer betalen aan de lokale instanties. Iets wat een zware opgave is. In mijn opinie willen ze deze mensen verdringen om zo grote investeerders in Goa toe te laten. Stap voor stap dwingen de lokale landeigenaren er toe te zetten om hun land te verkopen aan rijke ondernemers uit bijvoorbeeld Delhi en Mumbai. Praat hierover ook met de eigenaresse van het Lobo´s restaurant. Het is er nooit echt druk maar ze is tevreden met hoe het gaat. Geld interesseert haar niet en ook al staan investeerders uit Delhi regelmatig op de stoep, ze is niet van plan weg te gaan. Het zijn verklaarbare ontwikkelingen waarbij nostalgie langzaam de kop in wordt gedrukt. Vind het daarom ook wel bijzonder dat we hier nu zo samen zijn dit jaar. Sasha, Julie, Joy en Esprito. Mensen die hier een verleden hebben liggen en zich eveneens moeten schikken in de tijd maar nog steeds een ambiance creëren zoals het zou moeten zijn. Ik zie dit werkelijk als een geschenk. Met Sasha gaat het gelukkig ook een stuk beter en is vanmorgen weer uitgevlogen met haar elektrische scooter. Een goed teken. Zelf ben ik me langzaam aan het voorbereiden voor mijn vertrek later deze week. Bezoek Vincy, de jongen die ervoor heeft gezorgd dat ik via een vriend van hem de scooter geleverd kreeg en die mij ook vrijdagochtend vroeg naar het vliegveld zal brengen. Een leuke jongen van zesendertig die met zijn familie een kleine drankenwinkel beheert vlakbij het terrein van de Flea market en soms als taxichauffeur werkzaam is. Ik spreek hem eigenlijk weinig maar we volgen elkaar op Instagram en houden zo nu en dan contact. Kan altijd op hem rekenen. Hoe waardevol is dat.

Rijd met de scooter richting Vagator en Chapora om de dag een beetje te vullen. Er is een netwerk van smalle straatjes te vinden en het is er veel minder druk. Met Sasha heb ik afgesproken om nog een keer samen iets te gaan eten voordat ik vertrek. Bij de German Bakery speelt vanavond een vijf persoons band waarbij onder andere een hand pan drum en citar worden bespeeld. Instrumenten die magische klanken voortbrengen. We besluiten hier naartoe te gaan. Het zit er vol met mensen die er iets komen eten en te luisteren naar de muziek. Aan Sasha heb ik altijd goed gezelschap. Kan erg met haar lachen maar ook interessante gesprekken voeren waardoor de uren omvliegen. Wanneer ik de scooter op het eind van de avond parkeer op het binnenplein van het guesthouse zien we Julie, Joy en Esprito nog aan de tafel zitten bij de receptie. Wordt de dag nog even besproken maar ga voor middernacht mijn kamer in waar het warm is. Merk dat het steeds warmer begint te worden nu het regen seizoen steeds dichter nadert. Neem een frisse douche en hoop dat ik de klamme nacht door kan komen.    

Na een redelijke nacht kom ik rond 9.00 uur naar buiten. Sasha is weer begonnen met haar yoga oefeningen in de frisse ochtend uren en Julie zit bij Joy op haar balkon. Een vertrouwd beeld in deze oase van rust. De binnentuin met zijn hoge palmbomen, gevuld met kokosnoten, zijn prachtig om te zien maar hebben ook onderhoud nodig. De laatste weken zijn er meerdere vergane palmbladeren naar beneden gevallen en dat zorgt voor gevaarlijke situaties. Na lang zoeken heeft Esprito twee mannen bereid gevonden om de oude bladeren te kappen en kokosnoten naar beneden te halen. Hij moest lang wachten omdat steeds minder mensen bereid om dit soort werk te doen. Als je weet dat de palmbomen ruim tien meter hoog zijn en ze er ongezekerd in klimmen, kun je het wel begrijpen. Het is zoals wij het probleem met rietdekkers kennen. Een laatste dag in Goa. Gezien het weer een prima timing. Het is niet zozeer de hitte maar de luchtvochtigheid dat de laatste dagen enorm is toegenomen. Zelfs bij niets begint het zweet me al uit te breken.

Ben vandaag dan ook grotendeels bij het guesthouse te vinden. Wil alleen later even een kijkje gaan nemen in de Guru bar. Er spelen vanaf 14.00 uur verschillende muziek bands, zo hoorde ik van Julie. Ze zal er vanmiddag samen met Joy naar toe gaan en ben zelf ook wel nieuwsgierig. Nadat ik mijn koffer grotendeels ingepakt heb wandel ik aan het eind van de middag over het strand naar de vijfhonderd meter verderop gelegen Guru Bar. Het begint er al aardig druk te worden en zie ze de dames op een bankje zitten, dicht bij het podium. Ik sta een tijdje achterin bij de bar te luisteren naar de band maar hoor dat de zanger duidelijk niet z´n allerbeste dag heeft vandaag. Buiten dat begint het steeds meer op een sauna te lijken en hangt er een zweterige geur. Nee, dit is niet de plek om te zijn. Voor mij niet althans. Loop naar voren om afscheid van Julie en Joy te nemen want ik zal ze waarschijnlijk niet meer zien voor mijn vertrek uit Goa morgenochtend vroeg. Eet iets in restaurant Sunset en maak de avond vol bij de Five five bar een stuk verderop. Zittend in een strandstoel uitkijkend op de zee. Het zijn mijn laatste momenten hier waarbij Sasha me nog een uurtje komt vergezellen. Om 3.00 uur gaat mijn alarm en wil dus niet te laat terug zijn om nog iets te kunnen slapen. Wat helaas niet lukt. De warmte is niet te verdringen en dus zal er waarschijnlijk een lange zware dag volgen. Ik ga het beleven.

Wachtend om 03.30 langs de weg op Vincy, mijn taxi vandaag, denk ik aan de mooie momenten met Joy, Julie, Sasha en Esprito in de afgelopen paar weken. Mooie mensen waarmee warme vriendschappen zijn ontstaan. Vincy komt zoals afgesproken 03.30 op de afgesproken locatie en rijden in de donkere nacht richting de luchthaven Dabolim. Het is er rustig en alle formaliteiten zijn snel gedaan. Eerst een vlucht naar Mumbai en na een tussenstop van vier uur door naar Jodhpur. De vermoeidheid begint me werkelijk parten te spelen. Ben nog even in videocontact met het thuisfront zodra we geland zijn maar wil zo snel mogelijk naar het Jhankar hotel in het centrum. Voel een aangenamere en minder klamme warmte als ik buiten kom en richting de straat loop om een autoriksja aan te houden. Wel waait het behoorlijk en zie je het stof opwaaien wat in deze woestijnstreek onmogelijk te omzeilen is. Echt gezond is het helaas niet. Soms heb ik het idee dat ik de enige ben die zich er om bekommert of er last van heeft. Al komt dit wel tot uiting in de gemiddelde levensverwachting hier. Als je de vijfenzestig jaar haalt dan ben je al een heel eind gekomen. Een kamer was geboekt dus kan direct douchen en slapen. In een heerlijk bed wel te verstaan. Wat een verademing om even een paar uur mijn ogen te kunnen sluiten. Wel loop ik in het begin van de avond naar het station om er alvast een treinticket te kopen voor de terugreis naar Delhi over vijf dagen. Het is een wandeling van een paar kilometer maar de drukte dit tijdstip is overweldigend. De smalle winkelstraten rondom het centrum zijn gevuld met scooters, auto´s, wandelaars en marktkooplui die hun karren met koopwaar voortduwen. Een ware heksenketel met veel getoeter. Begin even te twijfelen of dit wel een goed idee is. Vooral omdat ik me nog niet helemaal fit voel. Bij het loket in het boekingskantoor blijkt mijn gewenste trein al volgeboekt te zijn. Moet me schikken in een alternatief maar kan gelukkig gewoon vertrekken op 5 maart. Het is de onaangename wandeling dus waard geweest. Eet nog iets in Sam´s Art café maar ben al vroeg op mijn kamer te vinden. Een lange nacht zal me goed doen.

Het is 03.30 wanneer ik wakker word van een vreselijk gebulder. Het stormt buiten en allerlei voorwerpen worden door de lucht geslingerd, zo is duidelijk te horen. Zie vervolgens vanuit mijn kamer op de derde verdieping van het Jhankar hotel felle bliksemschichten gevolgd door hevige donderslagen. Angstaanjagend hoe het buiten tekeer gaat. Het duurt ruim een uur voordat de rust wederkeert. Hoor regen op de straten kletteren en ben daar wel blij mee. Vooral omdat hiermee ook de stof uit de lucht wordt gezuiverd. Wanneer ik rond 8.00 uur beneden kom zijn Subash en Anil druk bezig om de bende die het hevige weer heeft veroorzaakt, op te ruimen voordat de hotelgasten beneden komen. Zelf kies ik ervoor om te ontbijten in Sam´s Art cafe op steenworp afstand. De rust, de muziek en de cappuccino zijn een heerlijk begin van de dag. Heb contact gehad met Joheb en Habib en zal om 10.30 worden opgehaald. Er is tijdens mijn afwezigheid werk verzet en ben benieuwd naar de resultaten tot zover. Vier dagen heb ik hier om zaken af te ronden. Iets waar ik weer vol energie voor wil gaan. Het is goed om ze weer te zien. Rijden eerst naar de werkplaats van Habib. Hij laat me enkele foto´s zien van een ingestorte muur. De storm heeft duidelijk zijn sporen achter gelaten. Aangekomen blijkt de schade mee te vallen en is het uitvallen van de stroomvoorziening het grootste probleem. Habib is altijd goed voor zijn werknemers. Zorgt hij ervoor dat er met regelmaat pauzes worden gehouden om samen chai te drinken. Iets wat ik erg kan waarderen. Aangezien de metalen frames zijn afgewerkt brengen we de verdere dag door in de fabriek van Joheb welke 20 km buiten het centrum is gelegen. Een vruchtbare dag. Heb eindelijk een oplossing gevonden voor het afwerken van de houten panelen. Morgen zullen we de metalen frames stuk voor stuk afwerken en zal dan een completer beeld krijgen van het eindresultaat. Met een goed gevoel rijden we rond 20.00 uur terug naar het oude centrum. Een lange maar zeer nuttige dag ligt achter me. Wandel het laatste stuk terug over het grote marktplein en merk dat de lucht zoveel frisser aanvoelt. Het is een prachtige afsluiting van een vruchtbare dag. Nog een paar dagen om alles hier goed af te ronden. Jullie lezen het…    


 

Ben zondagavond richting Bagga gereden. Een kustplaats op een twintig minuten rijden ten zuiden van Anjuna en waar het werkelijk druk is met Indiase toeristen. Wil er een kijkje nemen in `Tito lane`. Een smalle maar drukke zijstraat van een driehonderd meter lang die eindigt bij het strand. Volgens mij ook een van de drukste straten in Goa. Het is er begeven met bars, restaurants, nachtclubs, tatoeage shops en winkels. Wil er zelf de voetbalwedstrijd van Manchester United tegen Luton gaan bekijken onder het genot van een biertje. Tenminste, dat hoop ik. Nu de Engelse toeristen wegblijven is ook dat geen zekerheid meer. Maak eerst de wandeling richting het strand. Aangekomen lijkt het meer op een grote kermis. Zeker wat betreft de felle neon lichten die de hele kuststrook kleurrijk oplichten. Zie hordes mensen op de dansvloer in strandbars. Springend met de handen in de lucht op de Indiase dansmuziek een waar spektakel. Zie tijdens de wandeling terug door Tito Lane dat bij vrijwel iedere ingang van clubs dansende jonge Russische dames de passerende menigte naar binnen proberen te lokken. Zo ook bij de open bar waar ik naar binnen stap. Er hangt een groot scherm waarop de voetbalwedstrijd wordt getoond dus dat zit goed.

Zit er eerst aan de lage bar langs de weg om er mensen te kijken. Vrijwel iedereen kijkt richting de jonge Russische die links van me op de bar staat te dansen. Moet vreselijk lachen om de mannen die op een meter afstand de dansende schone staan aan te staren. Foto´s worden gemaakt en zie passerende stellen waarvan de vrouw de man aan hun shirt mee probeert te trekken. De voetbalwedstrijd is al enige tijd aan de gang maar deze life show is veel interessanter. Het is 22.15 uur maar nog vrijwel geen mensen in de bar waar ik zit. Er komt een knappe jongedame naast me zitten die vriendelijk begint te lachen. Ik raak in gesprek met haar. Ze zal niet ouder zijn dan begin twintig en komt uit Bhutan, zo vertelt ze me. Een land in het oosten aangrenzend aan India en werkt in deze bar. Na nog geen vijf minuten vraagt ze iets te drinken. Kost slechts drieduizend rupees, zegt ze. Begin vreselijk te lachen want ik weet al weer hoe laat het is. Aan haar gezicht te zien zij nog niet. Lang duurt het trouwens niet voordat mijn uitzicht naar de straat volledig wordt belemmerd door de lange slanke benen van dansende jonge dames die de hele bar naar de straat hebben gevuld. Het is inmiddels 1-1 bij de voetbalwedstrijd zo zie ik vanuit mijn ooghoeken. Nu de avond vordert zie ik steeds meer Indiase mannen vergezeld door een van deze niet onaantrekkelijke dames en begrijp de formule die hier achter zit. Al weet ik niet in hoeverre de dames gezelschap houden. India is in veel opzichten de westerse wereld aan het kopiëren. Hoop dat het voor deze jonge onschuldige dames bij vriendelijk lachen en kletsen mag blijven. Heb de laatste twintig minuten van de wedstrijd nog bekeken en ben met een 2-1 overwinning voor Manchester en nieuwe ervaringen rond middernacht terug gereden naar Anjuna. Het was het allemaal weer waard.    

Ondanks de klam aanvoelende nacht kan ik toch altijd wel goed slapen. Gelegen onder een dun laken en de draaiende ventilator aan het plafond kan ik de muskieten bij me vandaan houden. Wanneer ik rond 9.00 uur de deur van mijn kamer open en de binnentuin met zijn palmen zie moet ik altijd glimlachen. Wat een heerlijk begin van de dag. Zoveel rust. Zie dat Sasha op haar balkon in de kamer naast me in alle stilte bezig is met haar yogaoefeningen. Een dagelijks begin van haar dag. Zeg zonder woorden goedemorgen en zie rechts van mij dat Julie enkele kamers verderop, zittend op een stoel, in gesprek is met Joy. Omringt dus door mooie mensen.

Zeg ook hen goedemorgen en wil mijn weg richting de German Bakery vervolgen, gelegen op een kleine kilometer afstand meer landinwaarts. Mijn yogamoment zeg maar, alleen dan door woorden op te schrijven. Krijg echter te horen dat alles gesloten is. De hele middenstand in de kuststrook van Anjuna tot Vagator in protest is tegen de staat of eigenlijk het hoge gerechtshof. Mede door onduidelijkheid over wat er nu eigenlijk wel en niet mag worden gebouwd. Door de groeiende economie zie je steeds meer nieuwe restaurants opduiken of uitbreiden. Een ondernemer moest de tent sluiten omdat deze illegaal gebouwd zou zijn. Toen deze wees naar andere soortgelijke situaties in de omgeving heeft het gerechtshof de kwestie verder aangepakt. Er zouden in de kuststrook van Goa nu zo´n honderdvijfenzeventig gebouwen op een lijst staan om te worden gesloopt omdat er geen vergunningen voor zijn afgegeven. De hele middenstand wil vandaag een statement maken tegen deze ontwikkelingen omdat het heel veel onrust veroorzaakt. Geen ontbijt bij de German Bakery dus. Omdat ik toch van plan was om richting Morjim te rijden eerder die kant op gegaan. Hier is namelijk alles wel gewoon open. Ontbijt er in het Oso restaurant langs de route. Een redelijk fancy restaurant waar veel Russen ontbijten, zo kan ik duidelijk aflezen aan de taal en de modern en sexy geklede dames, al is dat minder extravagant dan jaren geleden toen er een bepaald type Rus naar India kwam. Nu zijn er ook meer ouderen en gezinnen die hier de stranden bevolken. India heeft nog steeds goede banden met Rusland en is een van de landen waar Russen op dit moment nog welkom zijn. Voor even de onrust in eigen land kunnen vergeten. Sprak enkele dagen geleden een Russin op het strand, Lada genaamd. Waarschijnlijk niet vernoemt naar het blokkige model auto uit het verleden gezien haar vrouwelijk vormen. Ze woont al voor langere tijd in Morjim met haar zoon van zestien maar is ook jaren in Italië en Israël gehuisvest geweest. Sinds kort weer een deel van het jaar in Rusland. Lada was ten tijde van de massaslachting in Israël op zeven oktober slechts tien kilometer verwijderd van de plek des onheils. Ook al is zij life coach en heeft ze jarenlange ervaring over hoe om te gaan met dergelijke situaties, het heeft er ook bij haar aardig ingehakt. Vrienden van haar in Israël kampen nog steeds met hevige mentale klachten. Op het strand is het niet druk. Leg mijn spullen op een van de strandbedden en begin aan een lange wandeling langs de waterlijn. Vrijwel geen mensen op deze brede stranden. Hier en daar duiken een paar mensen de zee in maar verder een oase van rust. Loop de anderhalve kilometer om uiteindelijk bij de uitmonding van de Baga rivier uit te komen die ik eerder vandaag via de brug moest oversteken. Dit deel van het strand is beschermt tegen toerisme omwille van de zeeschildpadden die hier aan land komen en die op het strand hun eieren komen leggen. Alles wordt geregistreerd door natuurbeheer die hier alles nauw in de gaten houd. Je mag hier wel wandelen zolang je je maar bewust bent van de situatie. Zie een lokale visser zijn net in het water gooien om vis te vangen en verder een enkele nudist die ligt te zonnen. Iets wat ik nooit eerder in India heb gezien maar op deze plek prima mogelijk is.

Het is werkelijk een verademing om deze plek te bezoeken, weg van de drukkere stranden een aantal kilometers terug. Het is de zoveelste relaxte dag. Moet je zeggen dat ik het allemaal wel even goed vind zo. Het hier zijn is eigenlijk voldoende. Heb ook niet de behoefte om actief te zijn. Iets te moeten doen. Eigenlijk waar Julie en Joy al langere tijd mee bezig zijn. Zij die kunnen genieten van een joint, een interessant gesprek en het hier zijn. Natuurlijk betekent dat niet dat ik niets onderneem. Het is een andere manier van beleven. Voor mij op dit moment het best passend. Omdat alles in Anjuna de hele dag gesloten is besluit ik hier de zonsondergang te aanschouwen en eet bij een restaurant op de weg terug. Hoor er de Boeddhistische mantra `Om Mani Padme Hum`uit de boxen klinken. Gezongen door Boeddhistische monniken. In Goa echt nog nooit eerder gehoord. Vrij vertaald; De parel van de wijsheid in de Lotus eren. Deze ontelbaar herhaalde mantra heeft me altijd tot diep in de ziel raakt. Ook nu weer. Ooit voor het eerst gehoord in Kathmandu waar het iedere ochtend de straten vulde om zo met positieve energie de kosmos gunstig te stellen. In de levensfases die ik heb doorlopen en waar ik nu middenin zit maakt het me bewust van al het goede dat me is gegeven, niet wetende waar dit pad uiteindelijk naar toe zal leiden en of mijn doelen bereikt zullen worden. Innerlijke verlangens vervuld zullen worden. Mijn intuïtie is mijn beste gids en geloof heilig dat alles met een reden gebeurd. Dat ik een heel bijzondere weg afleg is me wel duidelijk, merk dat bij mijn verblijf hier des te meer.

Wanneer ik rond 20.00 uur mijn scooter op het pleintje bij het Florinda guesthouse parkeer zie ik een groep mensen bij het balkon van Joy zitten. Julie, Sasha, Esprito, Kevin en Mitel. Zeg ze gedag en sluit me aan bij de groep na eerst een frisse douche te hebben genomen. We luisteren naar muziek en hebben interessante gesprekken. Ook over een nieuwe drug die de wereld opschud. Tranq genaamd en welke vaak gebruikt samenwerking met de pijnstillende fentanyl, zo lees ik op internet. Veelal gebruikt om vee en paarden mee te verdoven. Een drug waarbij mensen volledig buiten zichzelf uit stijgen. Het zo beangstigend om mensen in deze staat te zien dat het ook wel de zombiedrug genoemd wordt. Uiteraard heb ik heb wel eens een joint gerookt maar heb me er verder nooit aan toegegeven. Ben altijd wel geïnteresseerd geweest in wat het met mensen doet en de reden waarom mensen gebruiken. Toen ik hier twintig jaar geleden voor het eerst kwam was het bijna uitzonderlijk dat je geen wiet of hasj rookte. Het werd je ook van alle kanten aangeboden. De trance dansfeesten in Goa werden gedragen door dit soort geestverruimende middelen. Het ontwaken van je onderbewustzijn zoals het hier zo mooi wordt genoemd. Hebben het ook over de meerwaarde ervan in de jaren zestig. Dat het heeft geholpen om een andere energie te genereren en mede bepalend is geweest voor het ontwikkelen van nieuwe technologieën waardoor o.a. Silicon Valley is ontstaan. De High Tech campus in de omgeving van San Francisco. Ik luister voornamelijk naar Kevin en kan me er voor een deel in vinden. Er zijn immers zoveel manieren om je geest mee te prikkelen. De meeste hippies en veel gebruikers die ik in al die jaren ben tegengekomen waren prachtige mensen maar absoluut geen wereld verbeteraars. Hoorde destijds voornamelijk woorden van afkeer tegen de maatschappij om vervolgens een nieuwe joint op te steken. Heb hierover destijds zoveel oprechte gesprekken gevoerd. Er zijn ongetwijfeld prachtige dingen uit voorgekomen en nog steeds helpt het mensen met mentale gezondheidsproblemen maar kunnen de schade bij overmatig gebruik niet wegwuiven. Zeker niet als we praten over de zwaardere drugs als cocaïne en heroïne. Teveel is nooit goed. Of dat nu drugs, roken, suiker, gamen, mobiele telefoon of internet is maakt in mijn ogen eigenlijk niet uit. Alles draait om het vinden in een balans. Dat tranq en fentanyl vanuit China naar Mexico worden vervoerd om van daaruit over de hele wereld te worden gedistribueerd heeft volgens Kevin ook een politiek draagvlak tussen aartsrivalen China en Amerika om de wereldbevolking op enigerwijs mee te manipuleren. Zoals het in het verleden ook met opium is gebeurd. Zelf denk ik dat de moderne drug die smartphone heet een veel grotere invloed heeft op veranderingen en het mentale welzijn van mensen over de gehele wereld. Het is trouwens niet vreemd dat dit onderwerp hier eerder voor de hand ligt dan op een technologiebeurs waar waarschijnlijk het onderwerp Artificial Intelligence oftewel AI eerder op tafel ligt, dat kun je begrijpen.

Vond het verhaal van Sasha over haar ervaring enkele dagen geleden eigenlijk ook wel bijzonder. Als niet praktiserend katholiek heeft ze samen met Esprito een kerkdienst bezocht in een nabij gelegen kerk. Mensen hier zijn nog streng gelovig en die energie is voelbaar wanneer je een kerkdienst bezoekt, zo heb ik zelf ook jaren geleden mogen ondervinden tijdens een mis tijdens kerst. Bij Sasha rolde de tranen over haar wangen toen het koor begon te zingen. Moet weer even denken aan mijn bezoek aan het restaurant een paar uur geleden. Soms onverwacht worden geconfronteerd met een intens gevoel waarbij je kippenvel krijgt of spontaan emotioneel kunt worden. Ik vind dat altijd heel bijzonder omdat je niet denkt maar voelt. Ik noem dit geluksmomenten omdat je niet dichter bij jezelf kunt komen. In veel gevallen blijven dit soort momenten in je geheugen gegrift. Met Kevin loop ik nog even naar de gezamenlijke keuken bij de receptie om de glazen af te spoelen die we van Joy, de genereuze gastvrouw vanavond, kregen aangereikt gevuld met honeybee. Iets wat lijkt op rum maar dan anders. Hij is sinds een week in India en zal hier voor langere tijd blijven na een hectische periode in Australië waar na eenendertig jaar een einde is gekomen aan zijn relatie. Nu zijn kinderen volwassen zijn is het tijd om verder te gaan. Beginnend met een verblijf in India. Kevin zit in een periode met gemixte gevoelens maar merk dat hij hier op dit moment op de juiste plek is. Eerder vanavond nog hoorde ik zijn krachtige betoog aan over de ontwikkelingen op drugsgebied maar zie hier een volledig andere Kevin voor me staan. Kan de kwetsbaarheid in zijn ogen aflezen terwijl we in gesprek zijn. Hoe waardevol en mooi kunnen ontmoetingen toch zijn. We zetten de schone glazen weer terug op het balkon bij Joy. Zij die zelf, net als Julie en Sasha, het licht al hebben uitgedaan. Geef hem een oprechte knuffel en wens hem een goede nacht. Wat toch weer een bijzondere dag was dit.

Vandaag de wekelijkse Flea market in Anjuna. Op dit moment nog een van de uitjes gedurende de week nu het einde van het seizoen nadert. Een markt een paar honderd meter verwijderd van het Florinda guesthouse en pal aan het strand. Het trekt mensen van de noordelijke en zuidelijke gebieden hier naartoe en dus is er altijd meer drukte te vinden. Ben vandaag op pad met Sasha, mijn buurvrouw in het guesthouse. Ze vindt de markt wel leuk maar gaat niet graag alleen. Dit jaar meer marktkramen dan vorig jaar zo merk ik op. Vanwege de overtallige Indiase toeristen wel steeds minder kleding welke geschikt voor hippie festivals om het zo maar even te noemen. Iets wat hier in overvloed aanwezig was. Het is allemaal wat commerciëler geworden. Merk nu ook weer hoe het voelt om met een vrouw over een markt te lopen. Ook zij wil namelijk overal even snuffelen. Nu is winkelen niet echt mijn ding maar kan er wel van genieten. Sasha heeft zo´n open persoonlijkheid waardoor ze heel makkelijk contact maakt met mensen. Opvallend is haar connectie met de vele bekenden die zij hier de hand moet schudden. Kraamhouders maar ook een Sadhu die ons pad kruist. Met zijn beschilderde gezicht en oranje gewaad een opvallende verschijning. Ze heeft hem ooit eerder elders in India ontmoet. Hij is hier om geld in te zamelen voor een weeshuis in een noordelijker gelegen provincie. In zijn hand een schrift met daartussen verscholen een aantal oude foto´s van het weeshuis en de kinderen die ermee worden geholpen. Omdat hij een goede bekende is van Sasha geef ik hem geld. Ben in de afgelopen jaren zoveel mensen tegen gekomen die over de rug van mensen geld verdienen.

Mannen verkleed als Sadhu die er een verkapte manier van bedelen op nahouden. Mensen gaan hier werkelijk over lijken en is het bijna onmogelijk om iemand volledig te vertrouwen, hoe triest dit gegeven ook is. Verscholen tussen de marktkramen op het terrein is er het Sea Breeze café te vinden. Een restaurant waar een band staat te spelen. Voornamelijk covers uit de jaren zestig en zeventig. Het is er gevuld met dagjesmensen die er iets eten, drinken en luisteren naar de muziek. Zo ook Julie uit het guesthouse. We proberen haar te wenken maar is volledig gefocust op de band. Voor haar voelt de Sea Breeze bar als een soort thuiskomen. Komt hier al zo lang waardoor mooie vriendschappen zijn ontstaan. Ondanks alle veranderingen zijn deze altijd gebleven. Iets wat ik zelf de afgelopen dagen ook heb mogen ervaren bij het Florinda guesthouse. Vanwege de luidruchtige muziek geniet ik met Sasha van de zonsondergang in de Five Five bar aan het strand waar mijn vriend Ram uit Nepal werkzaam is. Drinken er een glas bruine lokale rum, Old Monk geheten met cola. Voor de geheelonthouder Sasha een hele stap. Ze proeft wel eens iets maar gebruikt verder geen alcohol. Met haar heb ik interessante gesprekken over haar leven als yogalerares in Tsjechië, Oostenrijk en Hongarije. Haar woonplaats is namelijk gelegen op slechts enkele tientallen kilometers afstand van de grens van deze beide landen. Hebben het ook over de situatie in haar thuisland. Ooit een communistische staat onder Russisch heerschap maar nu verdeeld door onbekwaam leiderschap. Alles werd geprivatiseerd waardoor buitenlandse economieën zich gingen mengen in grootschalige projecten zoals energie en watervoorzieningen en is het land tegenwoordig gevuld met Amerikaanse militairen. Tsjechië heeft zijn eigen identiteit enigszins verkocht, zo vertelt Sasha. Het is daarom niet verwonderlijk dat er veel onrust is onder de tien miljoen mensen die er wonen en een onbetrouwbare overheid. Zij die ook te maken hebben met de opvang van vluchtelingen uit Ukraine en noordelijk Afrika. Problemen die zich over heel Europa verspreiden. Het is 20.00 uur wanneer we de weg terug over het strand lopen. Eten samen bij het Sunset restaurant aan het strand voor het Florinda guesthouse en heb het om 22.00 uur wel gehad. Bij het balkon van Joy zitten de anderen gezellig bij elkaar met wat sfeerlampjes te praten. Ik zoek mijn kamer op. Heb ontzettend veel gelachen met Sasha en mooie gesprekken gevoerd maar zit duidelijk aan mijn taks.    

Heb Sasha beloofd met haar een keer naar Morjim te rijden. Ze is eco-vriendelijk en heeft als een van de weinige hier een elektrische scooter. Nadeel is alleen dat je hier niet ver mee kunt rijden. De verhuurder had gezegd veertig kilometer nu de batterij al wat verouderd is maar er echt op vertrouwen durft ze niet. Rijd daarom voornamelijk ritjes in de buurt. Nu ligt Morjim twaalf kilometer verderop en moet de vierentwintig kilometer eigenlijk geen probleem zijn, ik ben vandaag de escort. Ga zoals de meeste dagen rond 10.00 uur naar de German Bakery en zodra terug gaan we onderweg na wat aarzeling vanwege haar keelproblemen. Nemen lacherig afscheid van de rest die haar, zittend aan tafel bij de receptie, uitzwaaien en onder wie ze al haar bezittingen hier zojuist heeft verdeeld voor het geval ze niet heelhuids terug komt. Haar elektrische scooter heeft twee standen. Stand 1 voor 20 km/uur en stand 2 voor 30 km/uur. Het gaat dus allemaal wat langer duren vandaag. We komen richting Siolim met moeite de heuvel over en moeten er beiden vreselijk om lachen. Waar gaat dit eindigen. Bij Siolim de brug over waar op het eind wederom politie op snelheid staat te controleren. Sasha verminderd haar snelheid, ook al heeft ze zonder helm niets te vrezen want ze komt onmogelijk boven de maximale snelheidsgrens van 30 kilometer. Zelfs de agenten moeten lachen wanneer ze zonder helm zwaaiend en gebarend passeert, wijzend naar haar elektrische bolide. Drinken in Morjim eerst nog even een werkelijk goede cappuccino in restaurant OSO waar ik afgelopen maandag ook heb ontbeten en rijden daarna de laatste kilometer naar het strand. Ondanks dat het niet druk is zijn de meeste strandbedden bezet. Vinden er enkele beschikbare naast een ouder stel en een Indiase jongen die zipt aan een grote fles Kingfisher bier. Toen we kwamen aanlopen zei hij vanuit het niets; Wat een leuk stel! Jullie lijken wel op die twee uit de film Titanic. Te weten Kate Winslet en Leonardo DiCaprio. Moeten beiden vreselijk lachen. Al heb ik wel even mijn bedenkingen omdat aan zijn gedrag te merken is dat dit zeker niet zijn eerste fles bier is vandaag. Hoe anders kun je mij vergelijken met Leonardo DiCaprio. Die heeft namelijk helemaal niet zo’n aantrekkelijke kale schedel als ik. De setting is in ieder geval gezet. Kate en Leonardo zullen ons de hele verdere dag achtervolgen.

Keek even verwonderd op wanneer  Sasha met het oudere stel woorden kon uitwisselen. Door het communistische systeem heeft zij tot haar vijfde jaar Russisch moeten leren en daar is toch nog iets van blijven hangen. Ze komen uit Wit Rusland en zijn voor een maand in India, zo maak ik op. Krijgen brood met beleg en een tomaat aangereikt die we niet mogen weigeren. Raak zelf in gesprek met een jongedame uit Rusland die links van mij ligt en redelijk goed Engels spreekt. Ze werkt bij een machinefabriek waar ze internationale connecties onderhoud. Voorheen veel contacten in Europa, tegenwoordig grotendeels in China en een enkele in Italië. Het is allemaal een stuk moeilijker sinds het begin van de oorlog, ook vanwege de onbetrouwbare Chinese leveringen. Eigenlijk gelijk als India. Veel ja zeggen maar niet uitvoeren. Ook voor mij nog steeds een hele uitdaging. Maak zelf weer een lange wandeling over het strand. Ondanks de mooie gesprekken en het uitermate goede gezelschap kan ik ook heel erg genieten van de rust op het verlaten strand. Vlak voor de zon achter de horizon verdwijnt zijn we terug in Anjuna. De accu heeft zich goed gehouden en dus is de missie volbracht. Het is uitgestorven bij het Florinda guesthouse. Een ieder volgt zijn eigen weg om vervolgens weer thuis te komen, zoals dat ook daadwerkelijk aanvoelt. De kracht van het guesthouse van Esprito en onbetaalbaar voor de bezoeker. Precies zoals het behoort te zijn. Omdat we beiden nog moeten eten besluiten we samen een restaurant op te zoeken. Als we 22.30 weer terug zijn bij het guesthouse geniet ik, zittend op mijn balkon, van de kop Tulsa thee die ik krijg aangereikt van Sasha. Heb met haar de laatste dagen ontzettend veel gelachen en mooie gesprekken gevoerd. Een prachtige vriendschap die ik diep van binnen koester.  

Een rustige dag neem ik me voor. Rijd na het ontbijt door naar het centrum om er wat Euro´s om te wisselen. Op dit moment een gunstige koers voor de Europese munt. Een prettige bijkomstigheid nu alles hier steeds duurder wordt. Weet nog goed dat ik twintig jaar geleden 55 INR kreeg voor een Euro, nu is het 90 INR. En gelukkig maar want anders zou India niet meer interessant zijn voor reizigers zoals backpackers. Bij het kruispunt in het centrum vind ik een wisselkantoor. Er zit een vrouw achter de balie maar verder niemand. Handel de financiën af en raak met haar verder in gesprek. Het is rustig zegt ze, het hele seizoen al. Indiase toeristen hoeven namelijk geen geld te wisselen en boekingen voor bus, trein en vliegtickets worden bijna niet aangevraagd. Als werknemer verdient ze een basissalaris van 10.000 INR per maand en zodra er veel omzet wordt gegenereerd krijgt ze een bonus uitbetaald. Nu is het voor haar gezin een extraatje dus zal ze het wel overleven. Toch is het totaal aan bezoekers in mijn ogen nog steeds aanzienlijk. Er is gewoon teveel van alles. Hotels, restaurants, bars etc. Wanneer ik ´s avonds door de starten rijd zijn de meeste bars en restaurants vrijwel leeg. Zo ook aan het strand. Als ik haar vraag of dit rond kerst en oud en nieuw ook zo is, knikt ze beamend ja. Mensen stampen alles maar uit de grond maar ben er zeker van dat er meer mensen hier verblijven dan in deze periode voor de corona epidemie.

Zo ondervind ik ook ´s avonds wanneer ik de Hil Top richting Vagator bezoek. Een groot terrein net buiten Anjuna waar iedere vrijdagavond een grote markt wordt gehouden. Voor 100 INR mag je het afgebakende marktterrein op. Vind er een overvloed aan marktkramen met werkelijk prachtige zelfgemaakte producten. Van kleding tot sieraden. Zoveel mooier dan de wekelijkse Flea market. Ook is alles zo kleurrijk opgezet en verlicht dat het een bijzondere ambiance creëert. Ben zelf voornamelijk op het plein te vinden waar een band staat te spelen. Herken de Russische violist die op het podium staat. Een ware virtuoos. Zag hem voor het eerst enkele jaren geleden in de Guru bar. Zoals wel vaker gebeurd komen musici naar Goa om zich gewoon aan te sluiten bij een band. Als een soort live jam sessie. De man is werkelijk een verademing om naar te luisteren zodra hij zijn solo´s inzet, ongeacht het type muziekgenre. Had eerst twijfels om hier naartoe te gaan maar ben blij de actie te hebben ondernomen. Drink een paar biertjes en rijd net na middernacht terug naar het guesthouse waar iedereen al ten ruste is. Morgen zullen nieuwe belevenissen zijn weg vinden…..jullie lezen het.