Week 43 (Ma. 23 – Zo. 30 okt) 2011

Een laatste dag in Jaipur. Mijn tocht gaat vandaag verder naar Jodhpur welke plaats steeds westelijker ligt van Delhi en meer richting de Thar woestijn. Het zal in Jodhpur dus warmer zijn en de nachten iets koeler. Veel hoeft ik niet te doen. Mijn koffer inpakken, alle meubelen onder lakens bedekken zodat ze vrij blijven van de stof die ongetwijfeld de ruimte de komende tijd weer zal vullen en misschien nog even naar de stad om wat zaken te regelen. Ben het grotendeel van de dag in het appartement om mijn blog bij te houden en mijn Hindi te oefenen. Ga nog wel even langs bij Mr. Motital voordat ik naar het station vertrek. Zoals gewoonlijk is hij te vinden in zijn kantoor in het gebouw bij de hoofdpoort. Ik wil hem altijd op de hoogte brengen over mijn bewegingen zodat hij het appartement in de tussentijd goed in de gaten kan houden. Natuurlijk wordt mijn Hindi weer op de proef gesteld en natuurlijk snap ik er weer helemaal niets van. De thee smaakte weer goed en met een gulle lach verlaat ik zijn kantoor.

Op het station is het behoorlijk druk. Iedereen lijkt me een kant op te moeten. Nog snel naar huis om het festival Diwali te vieren. En het blijkt ook zo wanneer ik met enkele jonge technisch ingenieurs in gesprek raak. Studeren beiden in Jaipur maar gaan nu speciaal voor dit feest terug naar huis na maandenlang van huis te zijn geweest. Ook al is het niet ver, ze verkiezen het meer bruisende Jaipur boven Jodhpur. Ik kan ze wel begrijpen. In de trein zit een man naast me die zijn praktijkdiploma boekhouden heeft gehaald en nu op zoek is naar een baan bij de overheid omdat hij dan in zijn eigen stad kan blijven werken. De meeste geprivatiseerde ondernemingen bevinden zich rond de grote steden en dat zou betekenen dat hij veel moet reizen of in het ergste geval, verhuizen. Nee, dat ziet hij niet zitten. Samen met zijn broer heeft hij in Jaipur inkopen gedaan voor Diwali. Tassen vol met schoenen en kleding voor de hele familie. Voor bijna 9000 rupees hebben ze uitgegeven. Een bedrag wat neerkomt op ongeveer 135 Euro. Het lijkt niet veel, maar voor de gewone man hier is dat een vermogen. Laten we hopen dat het een zeer goede Diwali voor ze mag worden. Doordat het al vroegtijdig donker is vallen de verlichte gevels in de steden en dorpen die de trein passeert, extra op. Diwali is een lichtjesfestival waarbij het licht het kwade moet verdrijven en nieuwe positieve energieën in het huis moeten verwelkomen. Dit gebeurd aan de hand van allerlei rituelen welke al dagen van te voren beginnen met het vuurwerk als afsluiting van Diwali. Tegenover me zit een man van rond de 40 jaar die samen met zijn vrouw op bezoek is geweest bij zijn broer en nu onderweg zijn naar huis. Ze wonen in Barmer, een stad enkele uren verder dan Jodhpur en waar hij werkzaam is bij de regionale radio omroep. Heeft zijn master diploma in journalistiek maar heeft uiteindelijk gekozen voor dit beroep. Is dit dan niet vreselijk onder het niveau van je kunnen?, vraag ik hem. Ach, werken bij de overheid geeft je zekerheid, een goed salaris, goede pensioenvoorzieningen en je hoeft niet hard te werken. Ik weet niet wat ik hoor. Werkt straks heel India dan voor de overheid omdat men eigenlijk te lui is om zijn eigen kansen te benutten? Het is een verontrustend feit wanneer ik om 10.00 uur het perron in Jodhpur heb bereikt. Bij het verlaten van het station wordt ik, zoals elke westerling, bestookt door riksjarijders die me willen vervoeren. Meestal negeer ik ze maar merk dat Anil heeft gebeld met een paar vrienden. Aan hun de taak om me netjes bij het guesthouse af te zetten en zo gebeurd het ook. Ik kom wel vaker rond dit tijdstip aan in Jodhpur maar dan is alles uitgestorven en bepalen de koeien het straatbeeld. Nu is het overal nog druk op straat. Allemaal vanwege Diwali en de koopavonden die daaraan vooraf gaan. Om 22.30 sta ik in de ruime kamer die Anil voor me heeft vrijgehouden. Het is warm in Jodhpur, veel warmer dan verwacht. Ik open de houten luiken om wat frisse lucht binnen te halen maar zal de ventilator hard nodig hebben deze nacht.

Omdat ik Anil zelf gisteravond niet gesproken heb, vandaag onze eerste ontmoeting. Ik ken hem al vanaf de eerste keer dat ik in India kom. Het maakt mijn verblijf hier in Jodhpur veel aangenamer. Ik krijg altijd de beste kamer en heb urenlange gesprekken met hem over alles wat hem bezighoud. Omdat ik ook hier geen fabrikanten zal lastigvallen de komende dagen, wandel ik door de straten van de oude stad, bezoek de markt rond de klokkentoren en praat hier en daar met oude bekenden op straat. Bhagwan van de juice corner die nu ook een eigen restaurant is begonnen en een paar oud werknemers van het betere Haveli hotel waar ik zo vaak heb gegeten. Ook in Jodhpur zijn dingen aan het veranderen. Het marktplein rond de klokkentoren geeft niet meer de chaotische sfeer van de afgelopen jaren wanneer iedereen zijn koopwaar overal mocht verkopen. De plaatselijke overheid heeft de ondernemers aanzienlijk beperkt in hun meters. Betonnen randen geven aan van waarachter de marktkooplieden hun waar nu nog mogen aanbieden. Ze zijn de stad aan het opruimen zeg maar. Als ik in de avond terugkom van het Haveli restaurant en nog een rondje over de markt loop is het er al rustig. Volgens nieuwe verordeningen moeten de marktkooplieden het plein om 20.00 uur verlaten hebben en beginnen ze met het schoonvegen. Niets is meer zoals het was. In het Anil Sunrise guesthouse verblijven een aantal reizigers. Een Japanse vrouw en een Duitse studente waarmee ik lang in gesprek ben op het dakterras van het guesthouse. Ze heet Cora en nu voor twee maanden op reis door India. Een leuke meid die het eerste deel van haar reis per huurauto heeft afgelegd en in luxe hotels heeft overnacht. Mede omdat ze onbedoeld haar reis deels via een website heeft geregeld. Vanaf nu dus zelfstandig verder. Vandaag heeft ze voor het eerst in een riksja gezeten. Toch vreemd om te horen als iemand al bijna twee weken in India is. Zittend op het dakterras van het guesthouse worden we de hele avond bestookt met enorme vuurwerkbommen. Niet letterlijk, maar zo lijkt het wel. Bijna oorlog. Een Israëlisch meisje sluit zich vroegtijdig op in haar kamer. Heeft traumatische ervaringen in haar thuisland en beleefd absoluut geen plezier aan de komende feestdagen.

Gelukkig, ook voor ons, keert de rust na middernacht weer terug. Alles staat dezer dagen in teken van Diwali en omdat ik zelf nog weinig werk kan verrichten, besteed ik de meeste tijd in het guesthouse. Praat met iedereen die er rondloopt en maak mijn rondjes over de markt om foto’s te schieten. Het is er druk, maar minder druk dan de voorgaande jaren. Mensen van buiten de stad hebben het te druk met de voorbereidingen van de oogst. De moesson regens van de afgelopen maanden zijn zeer goed geweest voor de gewassen en vragen nu veel aandacht van de arbeiders die op het platteland werkzaam zijn. In grote kramen die winkeliers voor hun winkel hebben opgezet, worden al enkele dagen voor grote hoeveelheden vuurwerk verkocht. De generale hebben we al gehad en vanavond dus de finale. Zodra het begint te schemeren begint vrijwel iedereen met het aansteken van kleine olielampjes welke buiten worden neergezet. Een bijzonder gezicht, al die duizenden brandende lichtjes. Ik heb eerder Niru gebeld en ook zij was bezig met alle versieringen in en rondom het huis in Jodhpur. Vanavond zal haar tante langskomen om de gebeden uit te spreken die bij Diwali horen en zal er veel met familie en vrienden heen en weer gebeld worden om elkaar Happy Diwali te wensen. Zittend op het dakterras krijg ik onverwacht bezoek van Soham, de handelsagent uit Jodhpur die veel vrijwilligerswerk doet en mij wil ondersteunen in mijn nieuwe opzet. Ik heb hem vorig jaar ontmoet en wist dat ik in Jodhpur. Hij komt even gedag zeggen zoals hij eerder al beloofd had via de mail. Zelf wil ik nog naar het woonhuis van Niru. Ze heeft een paar zware jaren achter de rug en wil haar persoonlijk mijn wensen en een cadeautje overhandigen. Op de avond van Diwali is dit de ideale mogelijkheid. Soham wil me graag van dienst zijn en zittend achterop zijn brommer razen we rond 20.00 uur door de stad. Overal zijn gevels verlicht en is men op sommige plekken al begonnen met het afsteken van vuurwerk. Het woonhuis ligt 3 km buiten het centrum en aangekomen is het huis prachtig verlicht.

Niru is toevallig net buiten bezig om kaarsjes aan te steken en kijkt enigszins verbaasd wanneer ze ons ziet staan. Totaal onverwacht zitten we samen in de tuin van het huis van haar ouders. Het bezoek is echter van korte duur. De buren zijn ook begonnen met zwaar knalvuurwerk en heb het idee dat het alleen maar erger zal worden in de stad en wil graag tijdig een veilig heenkomen zoeken. Buiten dat moet Shoam ook weer naar huis om Diwali met zijn eigen gezin te vieren. Bij het guesthouse heeft Anil in zijn kantoor een eigen offertempel gecreëerd en is net bezig om zijn gebeden uit te spreken. Volledig geconcentreerd brengt hij offers aan de goden in de vorm van bloemen, fruit en wierook. Iets waarbij we hem niet willen storen. Zelf ga ik met Cora naar het dakterras van het Haveli restaurant om daar te gaan eten en vandaar het vuurwerk te aanschouwen. Het is er drukker als normaal maar dat is niet verwonderlijk. Vrijwel de hele avond worden we omringt door vuurwerk in alle soorten en maten. Het is een prachtige belevenis. Alsof het oud op nieuw is op een zomerse avond. De hele nacht ononderbroken vuurwerk. Voor een paar uur leuk, daarna begint het toch echt te vervelen. Maar goed, dit is dus….. Happy Diwali!

De dag na Diwali is een bijzonder rustige dag. Heel India ligt namelijk plat. Winkels zijn gesloten en de straten zijn uitgestorven. Iedereen bezoekt vandaag familie en vrienden om elkaar een Happy Diwali te wensen. Slechts een paar dagen per jaar is alles gesloten. Vandaag is dat er een van. Grotendeels zit ik daarom op het dakterras en heb gezelschap van Cora en een Japanse dame. Nee, het is een lamlendige dag. Niet vanwege het gezelschap maar van vermoeidheid. Ik heb weinig kunnen slapen vanwege het harde vuurwerk dat de hele nacht werd afgestoken. Kan me er nog wel toe zetten om een rondje te lopen door de verlaten straten. Opvallend is dat nu de antieke gevels duidelijk zichtbaar zijn. De winkeltjes even niet alle aandacht opeisen. Vind tot mijn verbazing nog een verborgen Krishna tempel. Volledig ingebouwd en alleen te bereiken via een kleine poort sta ik op een redelijk grote binnenplaats. Er zijn diverse goden die er geëerd worden. Toch is het hier ook rustig. Alleen enkele priesters zijn bezig de bloemen te verzorgen. Even geen drukte, het is bijna onwerkelijk in een stad als Jodhpur.

Als ik s’ avonds de straat op ga om nog een paar foto’s te maken van de verlichte straten blijkt de meeste verlichting al weer weg te zijn gehaald. Bezuinigingen waarschijnlijk. Dat geldt overigens niet voor het vuurwerk. Na 20.00 uur is het wederom een hels kabaal wanneer de laatste partijen vuurwerk worden afgestoken. Ook al is het vandaag verboden, mensen gaan hun eigen gang en niemand die ze tegenhoud. Als kleine kinderen zie je overal volwassenen met bommen gooien. Ja werkelijk waar. Een Japanse jongen op het dakterras zit vrijwel de hele avond met zijn vingers in zijn oren. En ik kan je verzekeren, dat doet hij niet omdat hij dat lekker vind. Nee, van mij mag Diwali en alles er omheen afgelopen zijn.

Nu alles achter de rug is wil ik de komende dagen verschillende fabrikanten opzoeken die ik eerder in Delhi heb ontmoet. Soham zal me gaan vergezellen. Niet omdat ik dat nodig heb, maar omdat hij me volledig van dienst wil zijn. Buiten dat kan hem goed gebruiken als contactpersoon in Jodhpur. Soham is bouwkundig ingenieur van beroep, is handelsagent en doet heel veel werk voor kleinere organisaties die een helpende hand kunnen gebruiken. Een zeer sociaal en enthousiast man van rond de 50 jaar. Aan de hand van mijn verzamelde visitekaartjes gaan we van adres naar adres. Kilometers leggen we af op zijn oude brommer. De Industrieterreinen liggen ver buiten het centrum en onderweg is het stofhappen geblazen. Jodhpur ligt aan de rand van de woestijn en overal op de wegen ligt zand. Het opwaaiende stof doet bijna pijn aan je ogen. Ik draag een bril maar Soham moet met regelmaat zijn ogen uitwrijven. Gezond kun je het absoluut niet noemen. De hele dag zijn we bezig met het bezoeken van fabrikanten en moet heel veel praten en uitleggen. Niet alleen aan de fabrikanten, ook Soham moet afgeremd worden in zijn enthousiasme. Onderweg moeten we namelijk diverse keren stoppen omdat ik vrienden van hem moet ontmoeten. Allemaal aardige mensen die me graag willen helpen indien ik ze nodig heb. Prachtig natuurlijk, maar oh zo vermoeiend omdat ik overal dezelfde vragen moet beantwoorden terwijl ik in dit stadium eigenlijk nog niet veel steun nodig heb. Me volledig wil richten op de dingen die belangrijk zijn. Het verzamelen van medestanders en producten voor de website.

Ben behoorlijk tam wanneer ik aan het einde van de middag weer afstap bij het Anil Sunrise guesthouse. Wil na een skype meeting met Santosh alleen nog een lange wandeling maken in de buitenlucht en de moderne koffieshop opzoeken die ik gisteren heb ontdekt toen ik foto’s wilde maken van de niet aanwezige verlichting. Het is er rustig en minder warm. Ondanks dat de winter nu langzaam zijn intrede doet is het nog steeds 25 graden ’s nachts. Ik tik er mijn laatste belevenissen op mijn minitop en wacht verder op de dag van morgen.

Ik ben even helemaal de tijd kwijt. Dacht dat het zaterdag was maar het blijkt al zondag te zijn. Had eigenlijk een rustige dag ingepland maar aangezien ik weer met Soham heb afgesproken proberen we toch maar weer op pad te gaan. Opnieuw met zijn brommer richting de industrieterreinen Basni I, II en III. Dit zijn de namen van deze immens grote terreinen die aan elkaar gekoppeld zijn. De gebieden Basni I en II worden gesplitst door een spoorlijn en net als we deze willen oversteken zijn de spoorbomen dicht vanwege een aankomende trein. Geen 8 seconden maar 15 minuten wachten voordat de goederentrein passeert. In die tijd hebben zich honderden brommers en riksja’s verzameld aan beide zijden. Niet keurig opgelijnd zodat we elkaar eenvoudig kunnen passeren maar verspreid over de gehele wegbreedte. Ik vraag me af hoe dit gaat aflopen. Als de trein voorbij gereden is komt heel gemoedelijk de spoorwegbeambte zijn huisje uit en worden de motoren gestart. Als een kudde stieren die op scherp staat wordt de hele omgeving gevuld met donkere uitlaatgassen. Langzaam zwendelt de man de slagbomen handmatig omhoog. Een confrontatie is onvermijdelijk maar de spoorwegbeambte kijkt het gelaten aan. De honderden voertuigen komen recht op elkaar af en iedereen baant zich een weg naar de overkant. Ook Soham en ik proberen heelhuids te manoeuvreren tussen al het staal om ons heen. Zonder dat er een verkeerd woord valt vind iedereen uiteindelijk zijn weg. Ik kijk nog even achterom. Gelukkig….geen gewonden. Het gaat altijd goed. Dat moet wel, gezien de gezichtsuitlating van onze slagboom beheerder…..hoe is het toch mogelijk. Mensen denken niet, ze doen. Misschien is dat het heilige toverwoord waarom alles gaat zoals het is.

Een bijzondere week. Natuurlijk vanwege Diwali wat behoorlijk wat indruk om me gemaakt heeft nu ik dit feest in het centrum van de stad heb mee mogen maken, maar ook omdat ik weer helemaal in mijn ritme zit. Het bezoeken van fabrieken, het spreken van leuke mensen maar ook de hulp die me wordt aangeboden om mijn project te laten slagen. De signalen zijn nog steeds goed en zo voelt het ook. Laten we hopen dat na Diwali de Goden ook mij positief gezind blijven. Jullie lezen het….later.