Week 44 (28 okt. – 01 nov.) 2013

De Mandor Express die normaal ruim voor vertrek bij perron 1 staat opgesteld is nog niet aangekomen. De trein, die hier vandaan zijn reis begint, zal in Jodhpur voor 80% gevuld worden met passagiers. Het is een van de laatste grote plaatsen in deze hoek van Rajasthan en uit de wijde omtrek komen mensen hier naartoe om zich per trein te verplaatsen. De reden ook dat de vertrekhal altijd vol ligt met mensen die hier ruim van te voren aanwezig zijn. Vandaag staat het perron wederom vol met mensen die richting Delhi willen reizen. Het eindstation van deze trein waarbij ik halverwege in Jaipur zal uitstappen. De Mandor express mag dan laat op zijn plek staan, we vertrekken precies volgens schema. Ik heb een bovenste bed weten te boeken en ben daar al snel te vinden. Bed nr. 22 in coach S8. Geen luxe maar voldoende om deze reis iets aangenamer te maken. Neem afscheid van Jodhpur na een aantal mooie en succesvolle dagen. De reis verloopt zoals verwacht.  Moet na 4,5 uur dommelen zelfs nog opschieten om tijdig uit te stappen op het station van Jaipur. Het is ondertussen ruim na middernacht uur maar alle perrons van dit station zijn drukbevolkt. Ik passeer de massa’s mensen en onderweg naar de uitgang krijg ik, zoals hier gebruikelijk is, te maken met hordes opdringerige riksjarijders. Het is misschien niet aardig maar ik loop zonder ze een blik te gunnen door richting de grote poort die naar de openbare weg leid. Hier is het rustiger en kun je gemakkelijker een riksja vinden die je tegen een normaal tarief wil vervoeren.

Op het station vragen ze namelijk de hoofdprijs, zeker in de nachtelijke uren. De straten zijn verlaten. Alleen zijn wegwerkers bezig om de MI Road van een nieuwe asfaltlaag te voorzien. Het zijn mijn enige aanblikken van deze stad omdat ik binnen een kwartier in het Pink Sun guesthouse ben waar ik door Mohan hartelijk wordt onthaalt. Iedere dag heeft hij van 21.00 tot 09.00 dienst als nachtportier. We houden een kort praatje maar zullen het gesprek morgen voortzetten. Open de deur van mijn kamer en laat deze dag voor wat het is.

Ik wil vandaag op tijd aan de slag maar ga eerst voor een goed ontbijt naar het nabijgelegen Evergreen guesthouse. Daar waar ik in het verleden altijd een kamer boekte maar waar ze de vele rugzaktoeristen die hier dagelijks verbleven, de rug hebben toegekeerd om zich te richten op het wat betere publiek. Resultaat was dat de aangename en ontspannen sfeer die er heerste volledig verdween. Door de groeiende economie  begonnen reizende Indiërs uit de middenklasse het hotel meer geld op te leveren. Nu de rijke eigenaar een paar nieuwe hotels heeft gebouwd wil hij het verleden van de Evergreen doen herleven. De sfeer weer terugroepen waarmee de Evergreen ooit groot is geworden. Slechts een gering aantal van de meer dan honderd kamers zijn nu bezet en van een wederopstanding is er voorlopig dus nog geen sprake. In het restaurant kom ik een oude bekende tegen. Het is de 70-jarige Wally uit Australië. Een oude hippie die in Jaipur zijn edelstenen inkoopt. Deze in enkele maanden verkoopt in zijn thuisland en vervolgens de rest van het jaar slijt in Cambodja. “Het is er goedkoop, er is wiet om te roken en ik heb er een vriendin die voor me zorgt”, zo vertelt hij eerlijk. Het is alles wat de nog gezonde Wally wil. Hij heeft jarenlang een kunstgallerie gehad in Australië maar na een faillisement heeft hij bewust voor een ander leven gekozen. Iets wat hem heel goed bevalt. “De contacten met mijn kinderen en ex zijn prima en als het moet kan ik altijd nog terug om van mijn pensioen gebruik te maken!”, zegt hij. Al zie ik het er niet van komen.

Vanaf de Evergreen is het ongeveer 6 km naar de andere kant van de stad waar de werkplek van Sunil te vinden is. In de beginjaren werd ik dagelijks door hem opgehaald maar de laatste jaren doe ik het veelal per riksja. Het is altijd een leuk ritje zo dwars door de oude stad welke gekenmerkt wordt door de roze muren waardoor deze stad de bijnaam Pink City heeft gekregen. Het enige dat tegenstaat is de enorme drukte van auto’s en brommers waardoor de verontreinigde lucht bijna zeer doet aan je ogen. Valt het in de ochtend misschien nog wel mee, ‘s avonds terug is het een drama. Ook in Jaipur zijn ze overal druk bezig met de voorbereidingen voor Diwali. Worden de straten versiert met slingers en worden overal lichtkabels opgehangen. Diwali dat ook wel het lichtjesfeest wordt genoemd. Tijdens dit feest zet men namelijk overal in huis brandende olielampjes neer waarmee de kwade geesten uit het huis worden verdreven en er ruimte is voor vernieuwing.

In de dagen voorafgaand aan Diwali worden er diverse ceremonies gehouden. Alles om de goden goed te stemmen en is het vuurwerk op de dag van Diwali zelf een definitief afscheid van al het negatieve wat er nog in de atmosfeer hangt. Al kan het wat betreft het vuurwerk wel ietsje minder. Ik las trouwens in de krant vandaag dat er door de lagere en midden inkomensgroepen gemiddeld bijna 40% van het maandsalaris wordt uitgegeven aan geschenken, etenswaar en vuurwerk. Een vermindering van een kleine 10% ten opzichte van vorig jaar. Hoofdzakelijk veroorzaakt door stijgende prijzen. Het kenmerkt de groeiende kloof met het welvarende deel van de samenleving hier in India. In deze groep wordt men via reclames en advertenties aangemoedigd om zoveel mogelijk dure en waardevolle geschenken zoals auto’s en juwelen aan te schaffen. Geld, het is hier in echt in overvloed aanwezig, alleen niet zo goed verdeeld.

In de showroom aan Amer Road zit Sunil al te wachten. Samen met z’n broer Arkash heeft hij nu de leiding van het familiebedrijf waar een 20 mensen werkzaam zijn. Het is een goed weerzien na een periode van acht maanden. Hij is eigenlijk mijn steun en toeverlaat in India en manager van mijn onderneming hier. Toch moet er ook hier orde op zaken worden gesteld. Het zijn eigenlijk dezelfde problemen als in Jodhpur. Komt de informatiestroom te moeizaam tot stand. Iets wat mede komt door de drukte binnen hun eigen onderneming en de reden waarom Sunil nu de 23-jarige Nitesh heeft aangesteld. Een student die dagelijks 3 uur voor The Soul of India aan de slag gaat. Met Nitesh ben ik vrijwel iedere dag bezig in de fotostudio die we het afgelopen jaar hebben opgezet. Leer hem om productfoto’s te maken, productinformatie te verwerken en hoe dit alles overzichtelijk te versturen.

Als een echte onderwijzer doorloop ik het hele proces keer op keer. Vermoeiend maar oh zo noodzakelijk om uiteindelijk de gewenste resultaten te behalen. Ik moet zeggen, het gaat boven verwachting. Nitesh is een slimme jongen die heel serieus met zijn werk bezig is. Geef hem daarom de kans om zelfstandig het hele proces te gaan doorlopen. Geef hem huiswerk en zal morgen de resultaten bekijken. Voor mij een mooie gelegenheid een goede vriendin op te zoeken. Het is Stephanie uit Nederland. Ik heb haar gisteravond al even gesproken maar vandaag zouden we gaan picknicken. Had haar vanuit Nederland beloofd een fles witte wijn, Hollandse kaas en kruidnoten mee te nemen. Dingen die hier niet te krijgen zijn en dan hoofdzakelijk doelend op de laatste twee producten. Stephanie zit nu voor bijna zes maanden in India waar ze als vrijwiligster werkzaam is bij een project buiten Jaipur. Ze werkt in Nederland als mondhygiëniste en heeft zich hier beziggehouden met het schoonmaken van de gebitten van vele kinderen. Een bittere noodzaak als je weet dat hier vrijwel geen aandacht aan besteed. Daarnaast is ze oprichtster van de stichting Didi waarmee ze het kindertehuis waar ze ooit zelf te vondeling is gelegd, ondersteunt. In het Deer-park zitten we uren op een bankje in alle rust de afgelopen periode te evalueren. Haar periode hier in India, de rust die ze heeft gevonden na het jarenlang zoeken naar antwoorden over haar afkomst en de problemen die er bij het kindertehuis zijn opgedoken. Voor Stephanie draait alles om de kinderen maar bij het kindertehuis dat door christelijke nonnen wordt geleid, lijkt dit niet altijd een positief vervolg te krijgen. Het is eigenlijk te gek voor woorden maar ook hier lijkt de leiding zichzelf te willen verrijken over de ruggen van de weerloze kinderen. Het voelt als een dolksteek in haar rug na al het goede wat ze voor het tehuis en de kinderen heeft gedaan. Volgende week gaat ze er op bezoek om duidelijkheid te krijgen over de ontstane situatie. Hopelijk heeft ons gesprek een positieve bijgedrage kunnen leveren aan het vinden naar oplossingen en zal de hemel geklaard worden. Gods huis heeft ook wel eens vreemde schapen in zijn kudde. Laten we het daarop houden.

Wanneer ik met Stephanie praat ik over de onveilige situaties voor vrouwen waarover veel wordt geschreven, verteld ze over haar eigen ervaring. Het moment waarin ze zich als vrouw onveilig voelde op straat. Mannen die haar alles verwenste en achtervolgde omdat ze niet met hen mee wilde gaan. Pas na melding bij de politie kon ze zich weer veilig voelen. Het zijn incidenten maar is mede de reden dat Stephanie het liefst voor zonsondergang thuis wil zijn. Hoe veilig kun je hier trouwens zijn? De straten die ik normaal nog na 22.00 uur bewandel zijn pas geleden allen voorzien van grote ijzeren poorten. Niet dat ze gesloten worden maar het zijn signalen dat hele wijken zich wapenen tegen opkomende criminaliteit. Hier had ik ook een gesprek over met Mohan van het guesthouse. Hij woont in een colony aan de rand van de stad. De berichten dat de colony zou worden overvallen door bendes heeft de bewoners zo angstig gemaakt dat de mensen er al dagen niet meer slapen. Samen met enkele anderen heeft Mohan daarom bij ieder huis geld ingezameld om verlichting te kopen en lampen op te hangen op de donkere plekken binnen de colony. Iedere dag is hij bezig met het plaatsen ervan.

Misschien maakt het geen verschil maar het geeft de mensen in ieder geval het gevoel veilig te zijn. Ikzelf heb nog niet het gevoel onveilig te zijn, al ben ik wel meer op mijn hoede. Wil terug zijn voordat alle winkels om 22.30 uur gesloten en de straten donker en verlaten zijn. Onbewust houd het me dus wel degelijk bezig. Wanneer zal de tijd aanbreken dat de hekken die overal geplaatst zijn wel gesloten zullen worden? De iets welvarende inwoners van Jaipur, woonachtig in de betere wijken, zich alleen nog veilig kunnen voelen in hun eigen gevangenis. Is dit het allemaal waard? Hoe vrij kun je zijn?

Op vrijwel iedere dag probeer ik met de bus terug te rijden naar de Ajmer Gate, een van de grote toegangspoorten naar de oude stad. Bus nummer 29 vertrekt op 100 meter van de showroom van Sunil. Het zijn lokale bussen. Klein van formaat waarbij de conducteur, hangend uit de deuropening, iedereen naar binnen probeerd te schreeuwen. Bij de halte stoppen bussen voor slechts enkele seconden en moet je dus snel zijn. Een paar dagen geleden dacht ik wederom bij een aankomende bus in te kunnen stappen. Het bleek echter onbegonnen werk omdat ruim voor de halte mensen al met de bus mee begonnen te rennen om een plaats te bemachtigen. Voordat de bus de halte bereikt had hingen de mensen al uit de ramen. Nee, het kan me te gek ook. Reden bleek dat het zondag was en rond Diwali iedereen richting het centrum wilde om boodschappen te doen. Vandaag een nieuwe kans. En…meer geluk. Ik kan meteen aanschuiven op het bankje dat links van de bestuurder is geplaatst. Met goed uitzicht door het grote voorraam. Naast me een oude man, leunend tegen het raam. Grijze baard, vervuild traditioneel wit gewaad en ik voel dat zijn ogen al enkele minuten op mij gericht zijn terwijl ik het straatbeeld in me opneem. Als ik mijn hoofd uiteindelijk iets naar links draai, kijk ik hem recht in zijn ogen. Hij blijft me ongestoord aankijken. Ik begin te lachen en hij ook. Wanneer hij lachend zijn bovenlip optrekt zie ik de nog enig overgebleven half verrotte tand het daglicht aanschouwen. Ik moet nog harder lachen en hij volgt gehoorzaam. Het zijn momenten waarom ik voor deze lokale manier van transport heb gekozen. Natuurlijk kan ik een autoriksja nemen voor 100 rupees en comfortabel bij het guesthouse worden afgezet. De 15 minuten in een lokale bus waar je voor 8 rupees een vermakelijke rit kan hebben zijn alle ongemakken meer dan waard. Ik maak enkele foto’s terwijl hij hele gespekken met me voert in Hindi. Natuurlijk geef ik hem zelf net zo makkelijk antwoorden terug, al snappen we er allebei niets van. Wat maakt het uit! Laat hem de gemaakte foto’s zien in het scherm van de camera waarop hij heel enthousiast reageerd terwijl het de gruwelijkste foto’s zijn die je maar kan maken. Hoe bijzonder kun je zijn. Aangekomen bij de Ajmer Gate loop ik het laatste stuk terug langs de MI Road. Met een glimlach waarbij alleen ik weet waarom.

Het is mijn laatste dag in Jaipur. Morgenvroeg zal ik richting Delhi reizen om daar de laatste dagen vol te maken alvorens me terug te laten vliegen naar een ander deel van mijn leven. Vooralsnog tijd om hier alles af te ronden. Ben heel tevreden met het resultaat dat ik hier met Sunil en Nitesh heb kunnen bereiken en veel meer is er dan ook niet te doen. We herhalen alles nog een keer maar buiten dat ben ik voornamelijk in gesprek met Sunil en Arkash over de ontwikkelingen binnen hun onderneming. De veranderingen die zij zullen moeten doorvoeren om contact met de markt te houden. De showroom is sinds mijn eerste bezoek hier, op een enkele aanpassing na, nooit veranderd en heeft daardoor een ouderwetse uitstraling. Dit geld ook voor de collectie producten die er wordt gepresenteerd, ook al verkoopt men veel traditionele bronzen beelden. Buitenlandse inkopers besteden steeds minder en willen ze marktaandeel behouden, dan moeten ze vernieuwen. We praten over management en hoe zij zich beter kunnen opstellen als leidinggevenden. Alleen het feit al dat Sunil nog te vaak te laat komt en dit gedrag door het personeel is overgenomen. Het zijn de kleine dingen waarmee zoveel winst zou kunnen worden behaald. Net als ik op het punt sta om richting de bushalte te lopen en afscheid wil nemen, komt er een groep toeristen de showroom binnen. Omdat ik toch wil vertrekken zeg ik in alle drukte gedag tegen Sunil en zijn vader omdat ik verder niemand kon vinden. Niet helemaal zoals ik wil, maar langer wachte wil ik niet. Wanneer ik in de avond Wally gezelschap houd tijdens het eten bij de Evergreen, krijg ik telefoon. Het is Sunil die een teleurgestelde jongen naast zich heeft staan.

Het is Nitesh die nog zo graag afscheid van me had willen nemen maar van wie ik dacht dat hij al naar huis was gegaan. Nitesh was vol lof over wat ik hem heb geleerd en is apetrots dat hij met mij heeft mogen werken, zo krijg ik van Sunil te horen. Ik kan je zeggen dat het op dit moment ongelofelijk goed voelt om zoiets te mogen horen, wetende dat het vervolg zal uitmaken of mijn werk daadwerkelijk succesvol is geweest. Zoals dagelijks loop ik ook deze avond naar het Café coffee day vlakbij het Deer park. De ontspannen sfeer en de rust geven me de ruimte om mijn gedachten weer eens op te schrijven. Maak er meteen mijn luxe momentje van. Het drinken van een echte cappuccino! Uren kan ik daar zitten. Terwijl ik geconcentreerd de woorden achter elkaar zet wordt ik verrassend gestoord. Voor mijn neus staan Sunil en Arkash die onderweg naar huis waren maar mij voor het raam hadden zien zitten. Ze eisen dat ik nog een cappuccino met ze drink, ook al wacht de hele familie thuis op ze met het eten. In het half uur dat we samen doorbrengen komen de echte gesprekken los. Woorden vanuit het hart. Daar waar op de werkplek geen ruimte voor is doordat we meestal worden gestoord door werknemers en zakelijke telefoontjes. Er spreekt zoveel dankbaarheid van ze uit. En dat is wederzijds. Zonder hun medewerking kan ik hier namelijk vrijwel niets beginnen. Het is 22.30 wanneer we met warme omhelzingen afscheid nemen. Vriendschappen die onbetaalbaar zijn. Sunil dringt aan me een lift geven maar ik kies ervoor om te gaan wandelen. In de 25 minuten die ik er over doe, nog een laatste keer de frisse avondlucht op te snuiven voordat ik de stad achter me zal laten. Denk onderweg aan alle dankbare momenten die me hier gegeven zijn. Laat er een mooi vervolg komen.

Het is tijd om aan mijn laatste stuk van deze reis te beginnen. Sta om 4.45 op om met de vroege ochtendtrein naar Delhi te kunnen vertrekken. Vanwege Diwali hebben alle scholen vakantie en zit de trein redelijk gevuld met studenten die onderweg zijn naar huis om het Indiase nieuwjaar met ouders, familie en vrienden te vieren. Ook op de Main Bazar worden de lichten ophangen en proberen de winkeliers alle koopwaar extra onder de aandacht te brengen. Alles om er een prachtig feest van te maken. Ik zal het niet gaan beleven. Heb voor een laatste nacht geboekt in het Hara Rama guesthouse alvorens donderdag rond middernacht naar het vliegveld te worden gebracht. Alleen wat kleine zaken hier in Delhi die me nog zullen bezighouden. Ik kan terugkijken op een paar drukke maar waardevolle weken waarbij mijn honger naar succes met The Soul of India niet is ontnomen. Laat de goden de deuren maar openzetten, wij zijn er klaar voor. Happy Diwali!!

Bedankt voor jullie aandacht in welke vorm dan ook. Hopelijk tot snel!

Groetjes Eugen